John Rawls

John Rawls (1971)

John Rawls (1921–2002) – amerykański filozof polityczny, jeden z najbardziej wpływowych myślicieli XX wieku.

Dziedzina polityczności i częściowy konsensus

(w: Liberalizm polityczny, tłum. Adam Romaniuk, Agata Szczęśniak, PWN, Warszawa 1998)

• Jako forma liberalizmu politycznego sprawiedliwość jako bezstronność głosi zatem, że przy założeniu w miarę dobrze urządzonego ustroju konstytucyjnego i uznając niezbędne elementy konstytucji, wielkie wartości polityczne, wyrażone przez zasady i ideały tego ustroju, normalnie mają dostateczną wagę, by mieć pierwszeństwo przed innymi wartościami, które mogą wejść z nimi w konflikt.
  • Zobacz też: liberalizm, sprawiedliwość

• Polityczna koncepcja sprawiedliwości, aby mogła służyć jako publiczna podstawa uzasadnienia dla ustroju konstytucyjnego, musi być taka, żeby mogły ją zaaprobować znacznie różniące się od siebie i nawet przeciwstawne rozległe doktryny.

• Porozumienie w teorii społecznej i ekonomii zawsze wydaje się nieosiągalne.

• Rozumienie i podzielanie przez wszystkich jednej i rozległej doktryny religijnej, filozoficznej lub moralnej można trwale utrzymać tylko pod warunkiem oparcia władzy państwowej na ucisku. Jeśli społeczeństwo polityczne pojmujemy jako zjednoczoną wspólnotę wyznającą jedną i tą samą rozległą doktrynę, to uciskająca siła państwa jest dla wspólnoty politycznej niezbędna.

• Różnice w ocenie szczegółów skomplikowanych kwestii między rozumnymi osobami są kondycją ludzką. Jeśli jednak kwestie rodzące najgłębsze podziały zostaną usunięte z programów politycznych, powinno być możliwe osiągnięcie pokojowego porozumienia w ramach demokratycznych instytucji.

• Trwały i bezpieczny ustrój demokratyczny, ustrój, który nie rozpada się na zwalczające się wyznania doktrynalne i na wrogie klasy społeczne, musi być chętnie i swobodnie popierany przez co najmniej znaczną większość aktywnych politycznie obywateli.
  • Zobacz też: demokracja