Jan Piekałkiewicz

Jan Piekałkiewicz

Jan Piekałkiewicz (pseud. Juliański, Wernic, Wrocławski; 1892–1943) – polski ekonomista, polityk, publicysta, działacz ruchu ludowego, Delegat Rządu na Kraj od 5 sierpnia 1942 do 19 lutego 1943.

• Najeźdźca, który postawił sobie za cel zniszczenie Narodu Polskiego, ani chwilę nie ustaje w swych wysiłkach. Od szeregu tygodni jesteśmy świadkami wzmożonego na całym obszarze Polski „łapania” i wywożenia naszych rodaków. (…)
  Wrogowi nie dość jednak samego niszczenia Narodu Polskiego. Powziął on zbrodniczą myśl wykonania tego rękoma jego własnych synów. Udało się to z Żydami – próbuje z Polakami. Do ostatnich łapań zaprzągł więc Polaków – funkcjonariuszów Urzędu Pracy i członków policji granatowej. (…)
  Znaleźli się Polacy z nazwiska i pochodzenia, którzy się podjęli hańbiącej roli chwytania własnych rodaków. Uchodzi im to dotychczas bezkarnie. Wprawdzie sięga ich pogarda i nienawiść Narodu, ale ohyda trwa. (…) To co czynią ci urzędnicy-Polacy jest w zrozumieniu obowiązujących przepisów polskich zdradą.
  • Źródło: Oświadczenie Delegata Rządu na Kraj, piętnujące osoby pomagające Niemcom w wyniszczaniu narodu polskiego (1942), „Biuletyn Informacyjny” nr 40/144 z 15 października 1942.

O Janie Piekałkiewiczu

• Generał Rowecki zwrócił się wtedy o interwencję do Delegata Rządu, ludowca, profesora Piekałkiewicza. Zanim jego potępienie akcji NSZ ukazało się w prasie, Piekałkiewicz został dnia 10 lutego aresztowany w podejrzanych okolicznościach („na oczach swojej ochrony, która nie interweniowała” – jak mówił wewnętrzny komunikat ONR) i wkrótce zginął zakatowany przez gestapo. Dopiero 18 marca mogliśmy wydrukować pod tytułem „Warcholstwo” oświadczenie Piekałkiewcza, w którym potępiał „próby siania zamętu” i pisał: „Ostatnim wydarzeniem takim jest utworzenie samozwańczej komendy NSZ, której rozkazy obliczone są na wywołanie wrażenia, że stosunki rozkazodawcze w dziedzinie wojskowej w kraju są jeszcze płynne”. Oświadczenie wywołało w łonie NSZ ferment, który musiano uśmierzać obietnicą starań o porozumienie z AK.
  • Autor: Jan Rzepecki
  • Źródło: Piotr Lipiński, Raport Rzepeckiego, wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2005.
  • Zobacz też: NSZ, Stefan Grot-Rowecki