Józef Kotarbiński

Józef Kotarbiński (1849–1928) – polski pisarz, krytyk i aktor teatralny. Brat Miłosza, mąż Lucyny.

Godność teatru podnosi się i umacnia, gdy na jego deski zstępuje poezja. Ona zamienia przybytek sztuki, zwanej przez Voltaire’a „wzniosłem małpowaniem” (singerie sublime) w świątynię – przy jej ołtarzach odbywa się mistyczne zbratanie duszy ludzkiej z tajemnicami losu i piękna idealnego, które wznosi się ponad szarą pospolitość.
- Źródło: W służbie sztuki i poezji, wyd. Księgarnia F. Hoesicka, Warszawa 1929, s. 9.

Teatr żyje i rozwija się w narodzie i dla narodu. W teatrze przemawia siła języka; piękność żywej mowy, w której przejawia się geniusz rasy. Teatr jest sztuką dla ogółu – scena jednak nie powinna być trybuną parlamentarną, ani katedrą naukową. Ale teatr nie może się oddzielać wałem obojętności od życia społecznego i zagadnień epoki; powinien żyć i krzepić się tym, co duch narodu tworzy w zakresie jego sztuki.
- Źródło: W służbie sztuki i poezji, wyd. Księgarnia F. Hoesicka, Warszawa 1929, s. 15.

O Józefie Kotarbińskim

Myślę, że poezja, i to poezja stricto sensu wierszowana, kult dla niej, zdolność i pragnienie jej wyrażania, zrobiły z Kotarbińskiego aktora-artystę, przede wszystkim zaś wielka poezja romantyczna polska. (…) Celuje w pewnej kategorii ról bohaterskich, trochę patetycznych i koturnowych, gdzie głos i dykcja mają większe pole niż akcja, częściej w szlachetnych i podniosłych niż w czarnych charakterach, bardziej w postaciach historycznych ze ściśle określonej epoki niż uogólnionych i typowych.
- Autor: Ignacy Baliński, „Polska Scena i Sztuka” nr 1, 1914