Italo Calvino

Italo Calvino (1923–1985) – włoski pisarz i eseista.

Jeśli zimową nocą podróżny (1979)

(wł. Se una notte d’inverno un viaggiatore, tłum. Anna Wasilewska)

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Jeśli zimową nocą podróżny.

Jeśli zimową nocą podróżny, poza osadą Malbork, wychylając się nad brzegiem urwiska, nie lękając się wichury ani zawrotu głowy, patrząc w dół, gdzie zagęszczają się cienie, w sieci zbiegających się linii, w sieci przecinających się linii, na dywan z liści w poświacie księżyca, wokół pustego grobu… – jakaż historia tam w tle czekana zakończenie? – pyta ciekawy dalszego ciągu opowieści. (…) – Tak, powieść która tak się zaczyna (…) mógłbym przysiąc, że już ją czytałem…Pan ma tylko początek i chciałby pan znaleźć dalszy ciąg, nieprawda? Kłopot w tym, że kiedyś wszystkie opowieści zaczynały się tak samo. Ktoś przechodził pustą drogą i dostrzegł coś, co przykuwało jego uwagę, co zdawało się skrywać jakąś tajemnicę lub zawierać przestrogę. Wówczas on pytał o wyjaśnienie i opowiadano mu długą historię…

Według Plotyna dusza jest lustrem, które stwarza rzeczy materialne odbijające idee wyższego bytu.

Wszystko rozpoczęło się już wcześniej, pierwsza linijka pierwszej strony każdej powieści odsyła do czegoś, co wydarzyło się poza książką. Jesteś jednym z tych, którzy z zasady nie spodziewają się niczego od czegokolwiek. (…) Ty wiesz, że najlepszym czego można oczekiwać, jest uniknięcie najgorszego. Oto wniosek, do jakiego doszedłeś zarówno w życiu osobistym, jak i w sprawach ogólnych, wręcz dotyczących porządku świata. A co z książkami? Ponieważ wykluczyłeś to uczucie z każdej innej dziedziny, sądzisz, że możesz sobie jeszcze pozwolić na tę młodzieńczą radość oczekiwania w sferze tak wyodrębnionej, jaką jest świat książek, gdzie może ci pójść dobrze albo źle, lecz gdzie ryzyko rozczarowania nie będzie niczym dotkliwym.

(wł. Sotto il sole giaguaro, tłum. Hanna Flieger)

Groza, sacrum i tajemnica zostają wchłonięte przez turystykę, która dyktuje nam zachowania z góry zaprogramowane, skromne namiastki owych rytuałów.
- Zobacz też: tajemnica

(…) prawdziwa podróż, rozumiana jako wchłonięcie pewnej „zewnętrzności” odmiennej od tej codziennej, pociąga za sobą całkowitą zmianę odżywiania, pochłanianie zwiedzanego kraju w jego faunie i florze oraz w jego kulturze (chodzi nie tylko o odmienne zabiegi w przyrządzaniu i przyprawianiu potraw, lecz także o używanie odmiennych narzędzi, którymi rozgniata się mąkę, czy miesza w kociołku), wprowadzenie go przez usta do przewodu pokarmowego. Jest to jedyny sposób podróżowania, który ma sens w dzisiejszych czasach, kiedy wszystko to, co jest widziane, można równie dobrze zobaczyć w telewizji, nie ruszając się ze swego fotela.
- Zobacz też: podróż

(wł. Il Visconte dimezzato, tłum. Barbara Sieroszewska)

– Gdyby tak można przepołowić wszystko, co jest całe. (…) Gdyby tak każdy mógł wyjść ze swojej tępej, nieświadomej całkowitości. Kiedy byłem cały, wszystko było dla mnie naturalne a pomieszane, głupie jak powietrze; myślałem, że wszystko widzę, a to była tylko zewnętrzna powłoka. Jeżeli ty kiedyś staniesz się połową siebie, a życzę ci tego, chłopcze, zrozumiesz rzeczy niedostępne dla pospolitej inteligencji mózgów całych. Utracisz połowę swojej osoby i świata, ale ta połowa, która ci pozostanie, będzie tysiąckroć głębsza i więcej warta.
- Zobacz też: powietrze, świat

Piękno, mądrość i sprawiedliwość mieszczą się w tym tylko, co jest rozdarte.
- Zobacz też: mądrość, piękno, sprawiedliwość