Grigorij Potiomkin

Grigorij Aleksandrowicz Potiomkin (1739–1791) – rosyjski feldmarszałek i arystokrata, prezydent Kolegium Wojskowego, głównodowodzący w wojnie z Turcją toczącą się w latach 1787–1792, jeden z faworytów Katarzyny II Wielkiej.

O Grigoriju Potiomkinie

Potiomkin był hipokrytą z pokaźnym brzuchem, jednookim prostakiem, który o północy pożerał olbrzymie ilości kanapek w pałacowej łaźni, wcześniej figlując w gorącej parze z Katarzyną. Istnieje prawdopodobieństwo, że wzięli potajemnie ślub; Katarzyna zwracała się do niego w listach „mężu”. Nazywała go również „marmurową pięknością”, „złotym kogucikiem” i „żarłocznym ptaszkiem”.
- Autor: Adam Ian, Seks i sława. Od Kleopatry do Polańskiego, tłum. Agnieszka Tynecka, Tomasz Bednarowicz, Robert Foltyn, Time after Time. International, USA Los Angeles-Łódź 1991, ISBN 8390036002, s. 21.

Ukochany, myślę, że nie spodziewałeś się, iż dziś napiszę. Obudziłam się o piątej, a teraz już siódma, napiszę… Nakazałam jak najsurowiej całemu memu ciału, aż do ostatniego włoska, aby przestało ci okazywać choćby najmniejszą oznakę miłości. Zamknęłam moją miłość w sercu na trzy spusty. Dusi się teraz i myślę, że może wybuchnąć. Zastanów się nad tym – jesteś przecież człowiekiem rozsądnym. Czy można nawypisywać więcej głupstw w jednym krótkim liście?
- Autor: Katarzyna II
- Źródło: Simon Sebag Montefiore, Prince of Proncess: The Life of Potemkin, wyd. Weidenfeld & Nicolson, 2000, cyt. za: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, wyd. Muza, Warszawa 2006, ISBN 8373198547, s. 80.

Wśród wszystkich jej faworytów zajmował pozycję wyjątkową. Nawet po tym, jak zgasła namiętność Katarzyny, pozostał jej najbliższym doradcą i wspierał ją do końca jej życia.Plotka głosiła, że pobrali się nawet potajemnie w Petersburgu w 1744. (…) Gorący romans między carycą a jej generałem trwał trzy lata. Katarzyna poczuła wtedy po raz pierwszy w życiu, że znalazła człowieka, który był w stanie jej dorównać. Pomysłowy, pozbawiony wszelkich skrupułów Potiomkin potrafił w krótkim czasie sprawić, że Katarzyna uznała go za niezbędnie potrzebnego i konsultowała z nim wszystkie swoje decyzje. Oboje interesowali się nowymi ideami i planami, a generał, którego caryca nazywała czule „małodusznym olbrzymem”, „złocistym bażantem” lub „gołąbeczkiem”, był równie żądny władzy jak ona. Caryca (…) odrzucała wszelkie pretensje swojego kochanka, jeśli tylko wykraczały poza załatwienie spraw rządowych. Chociaż rozpieszczała Potiomkina i zasypywała go godnościami i podarkami, coraz częściej dochodziło między nimi do przykrych scen. Całe otoczenie bało się wybuchowego charakteru Potiomkina, który nie hamował się nawet przed carycą.
- Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, tłum. Monika Gajowa, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, ISBN 8389632241, s. 203–204.