François de La Rochefoucauld

François de La Rochefoucauld (1613–1680) – francuski pisarz i filozof.

Maksymy i rozważania moralne

(wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1951)

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

François de La Rochefoucauld

B

• By uzyskać stanowisko w świecie, robi się co można, aby się zdawało, że już się je ma.

C

• Czego jest najmniej w miłostkach – to miłości.

• Chwali się zazwyczaj tylko po to, aby być chwalonym.
  • Źródło: s. 34

• Chwałę wielkich ludzi należy zawsze mierzyć środkami, którymi posłużyli się, aby ją zdobyć.
  • Źródło: s. 36

• Chytrość – to lichy gatunek rozumu.
  • Źródło: s. 86
  • Zobacz też: chytrość, rozum

• Często wybaczamy tym, którzy nas nudzą, lecz nie wybaczamy tym, których my nudzimy.
  • Źródło: s. 57
  • Zobacz też: nuda

• Człowiek jest niepocieszony, gdy go oszuka wróg lub zdradzą przyjaciele, a często jest rad, gdy oszukał sam siebie.
  • Źródło: s. 30
  • Zobacz też: fałsz, kłamstwo, oszustwo

• Człowiek nie jest nigdy tak szczęśliwy ani tak nieszczęśliwy, jak to sobie wyobraża.
  • Źródło: s. 20
  • Zobacz też: szczęście, wyobraźnia

D

• Duch leniwszy w nas jest niż ciało.
  • Źródło: s. 78
  • Zobacz też: lenistwo

G

• Gdyby sądzić o miłości z większości jej objawów, podobniejszą jest do nienawiści niż do przyjaźni.
  • Zobacz też: miłość, nienawiść, przyjaźń
  • Źródło: Maksymy i rozważania moralne, tłum. Tadeusz Boy-Żeleński, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1925, s. 25.

• Gwałt, jaki zadajemy sobie sami, aby zdławić naszą miłość, jest często okrutniejszy niż srogość ukochanej.
  • Źródło: s. 64

H

• Hipokryzja to hołd składany cnocie przez występek.
  • Inne tłumaczenie: Obłuda jest hołdem, jaki występek oddaje cnocie.
  • Zobacz też: hipokryzja, występek

I

• Interes przemawia wszystkimi językami i odgrywa wszystkie role, nawet rolę bezinteresowności.
  • Źródło: s. XIV
  • Zobacz też: interes, bezinteresowność

• Istnieje rodzaj miłości, której nadmiar niweczy zazdrość.
  • Źródło: s. 60
  • Zobacz też: miłość, zazdrość

J

• Jedynie osoby, które nie dają przyczyn do zazdrości, godne są, aby być zazdrosnym o nie.
  • Źródło: s. 63
  • Zobacz też: zazdrość

• Jesteśmy tak przyzwyczajeni grać komedię wobec drugich, iż w końcu gramy komedię wobec samych siebie.
  • Źródło: s. 31

• Jeśli się opieramy naszym namiętnościom, to raczej dzięki ich słabości niż naszej sile.
  • Źródło: s. 31
  • Zobacz też: namiętność

• Jeżeli istnieje miłość czysta i wolna od domieszki innych namiętności, to ta, która ukryta jest na dnie naszego serca i której my sami jesteśmy nieświadomi.
  • Źródło: s. 23

K

• Kiedy jesteśmy znużeni miłością, bardzo jesteśmy zadowoleni, gdy nas druga strona zdradzi i zwolni tym samym z obowiązku wierności.
  • Źródło: s. 94
  • Zobacz też: miłość, wierność, zdrada

• Kochająca osoba popełnia prawie zawsze ten błąd, że nie czuje, kiedy druga strona przestaje kochać.
  • Źródło: s. 64

• Kochanek widzi wady ukochanej dopiero wówczas, gdy czar pryśnie.

• Kochankowie nie nudzą się razem dlatego, że zawsze mówią o sobie.
  • Zobacz też: miłość, egoizm

• Kto kocha, wątpi często o tym, w co wierzy najmocniej.

• Kto żyje bez szaleństwa, mniej jest rozsądny niż mniema.
  • Zobacz też: szaleństwo

L

• Ludzie wiedzą, że nie trzeba zbyt wiele mówić o swej żonie; ale nie dość wiedzą, że jeszcze mniej należałoby mówić o sobie.
  • Źródło: s. 63

Ł

• Łatwiej jest być rozumnym za drugich niż za siebie.

• Łatwiej zakochać się nie kochając, niż odkochać, kiedy się kocha.
  • Zobacz też: kochać, miłość

M

• Mało jest kobiet, których wartość trwałaby dłużej niż ich uroda.

• Mało jest ludzi, którzy by się nie wstydzili, że się kochali, gdy już się nie kochają.

• Mało jest uczciwych kobiet, które by nie były tym zmęczone.
  • Zobacz też: kobieta, uczciwość

• Milczenie jest najpewniejszą rzeczą dla tego, kto nie ufa samemu sobie.
  • Zobacz też: milczenie

• Można być sprytniejszym od kogoś drugiego, ale nie sprytniejszym od wszystkich.
  • Źródło: Maksymy i rozważania moralne, tłum. Tadeusz Boy-Żeleński, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1925, s. 63.
  • Zobacz też: spryt

N

• Na nic kobiecie młodość bez urody ani uroda bez młodości.

• Najtrafniejsze porównanie, jakiego można użyć dla miłości, to gorączka: nie więcej mamy władzy nad jedną, co nad drugą, tak co do siły, jak co do czasu trwania.
  • Zobacz też: miłość,

• Nie ma maski, która by mogła ukryć miłość tam, gdzie ona jest, ani udać ją tam, gdzie jej nie ma.
  • Zobacz też: maska, miłość

• Nieraz rozumny człowiek byłby w kłopocie bez towarzystwa głupców.

• Niezbyt kochać to pewny sposób, aby być kochanym.

• Nigdy nie jest się tak śmiesznym przez właściwości, które się ma, jak przez te, które się udaje.

P

• Powaga jest obrządkiem ciała, wymyślonym dla pokrycia braków ducha.
  • Źródło: Maksymy i rozważania moralne, tłum. Tadeusz Boy-Żeleński, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1925, s. 48.

• Prawdziwie godny człowiek to ten, który się w nic nie stroi.

• Prawie równie trudno jest zadowolić tego, kto bardzo kocha, jak tego, w którym miłość już wygasa.

• Przyjemnie jest niekiedy mężowi mieć zazdrosną żonę; wciąż słyszy się o tym, co mu jest drogie.

• Przyrzekamy wedle swych nadziei, dotrzymujemy wedle swych obaw.

R

• Rozsądek i miłość niedobrze żyją razem: w miarę jak miłość rośnie, rozsądek się kurczy.

S

• Są dwa rodzaje miłości w kochaniu, jedno płynie stąd, iż w osobie, którą kochamy, znajdujemy bez przerwy nowe przyczyny do kochania, drugi stąd, że czynimy sobie punkt honoru z własnej stałości.

• Są ludzie, którzy nigdy by nie byli zakochani, gdyby nie słyszeli o miłości.

• Są wady, z których rodzą się wielkie talenty.

• Serce wystrychnie zawsze rozum na dudka.

• Skąpstwo jest większym przeciwieństwem oszczędności niż hojność.

• Sporo ludzi gardzi majątkiem, ale mało kto umie go rozdawać.

• Spory nie trwałyby tak długo, gdyby brak słuszności był tylko po jednej stronie.

• Starcy lubią dawać dobre rady, aby się pocieszyć, że nie są już zdolni dawać złych przykładów.

• Szczęście i nieszczęście dotyka nas nie wedle swych rozmiarów, ale wedle naszej wrażliwości.

Ś

• Śmieszność hańbi bardziej niż hańba.

T

• Trudniej jest być wiernym kobiecie, gdy nas uszczęśliwia, niż kiedy trzyma nas z dala.

• Trudniej jest kobiecie zwyciężyć swą zalotność niż swą miłość.

U

• Uchylanie się od pochwały jest chęcią otrzymania jej dwa razy.

• Umysły mierne potępiają wszystko, co przechodzi ich miarę.

W

• W miłości oszukaństwo idzie prawie zawsze dalej niż nieufność.

• W niepowodzeniu najlepszych przyjaciół zawsze znajdujemy coś, co nam nie jest niemiłe.
  • Dans l’adversité de nos meilleurs amis nous trouvons toujour quelque chose qui ne nous déplaît pas. (fr.)

• W pierwszej miłości kobiety kochają kochanka, w następnych – miłość.

• Władza, jaką mają nad nami ukochane osoby, jest prawie zawsze większa niż władza, jaką mamy sami nad sobą.

• Wolimy raczej mówić o sobie źle, niż nie mówić wcale.

Z

• Z prawdziwą miłością jest tak jak z pojawieniem się duchów; wszyscy o nich mówią, ale mało kto widział.

• Zawsze mamy dość sił, aby znieść cudze nieszczęście.

• Zazdrość rodzi się zawsze z miłości, ale nie zawsze z nią umiera.

• Zło, które czynimy, nie ściąga na nas tylu prześladowań i takiej nienawiści, co nasze przymioty.

• Zwykle kobiety oddają się raczej przez słabość niż z miłości; stąd na ogół mężczyźni zuchwali odnoszą więcej triumfów niż inni, choćby więcej mieli praw po temu.

Inne

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

A

• Aby być wielkim człowiekiem, trzeba umieć dostrzec całe swoje szczęście.

C

• Chętniej widujemy tych, którym wyświadczamy przysługi, niż tych, co nam je wyświadczają.
  • Zobacz też: przysługa

• Często jesteśmy twardzi ze słabości i zuchwali z bojaźni.
  • Źródło: „Przekrój”, wydania 14–26, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1998, s. 69.

• Człowiek może być zakochany jak szaleniec, ale nie jak głupiec.
  • Źródło: „Przekrój”, wydania 1–13, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1998, s. 143.

• Człowiek, który nikogo nie lubi, jest bardziej nieszczęśliwy niż ten, którego nikt nie lubi.
  • Źródło: Antologia literatury francuskiej, wybór Tadeusz Boy-Żeleński, wyd. PIW, s. 168.

D

• Droga do szczęścia jest ciemna i ciernista, ale rozświetla ją nadzieja.

I

• Istnieje tylko jedna miłość, ale tysiąc jej rozmaitych kopii.
  • Źródło: „Przekrój”, wydania 14–26, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1999, s. 28.

J

• Jest mało cnotliwych kobiet, których by nie nużyło to ich rzemiosło.

• Jeśli chcesz mieć wrogów, bądź lepszy od swoich przyjaciół. Lecz jeśli chcesz mieć przyjaciół, pozwól, aby przyjaciele byli lepsi od ciebie.

• Jeśli oddasz swoje prawo w ręce sędziów, a swoją religię w ręce biskupów, rychło znajdziesz się bez prawa i bez religii.
  • Zobacz też: religia

K

• Kłótnie nie trwałyby długo, gdyby wina leżała tylko po jednej stronie.
  • Źródło: „Przekrój”, Wydania 27–38, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1997, s. 28.
  • Zobacz też: kłótnia

• Kobieta piękna jest co dzień taka sama, natomiast w ładnej kobiecie odkrywamy co dzień jakiś wdzięk, którego w przeddzień nie znaliśmy.
  • Zobacz też: kobieta

• Kobieta trzyma się długo pierwszego kochanka, o ile nie weźmie drugiego.

• Kobiety kochające przebaczają łatwiej wielką niedyspozycję niż małą niewierność.

• Kto mniema, że znajdzie w sobie tyle, by obejść się bez całego świata, myli się bardzo; lecz kto sądzi, że świat nie może się obejść bez niego, myli się jeszcze bardziej.

• Kto naprawdę kocha, prawie nigdy nie pozna, kiedy ten drugi przestał kochać.

L

• Lepiej jest używać swojego rozumu na znoszenie niedoli, która na nas spada, niż na przewidywanie tych, które się mogą trafić.
  • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał K. Nowak, Warszawa 1998.
  • Zobacz też: rozum, niedola

• Ludzie słabi nie mogą być całkiem szczerzy.

Ł

• Łatwiej poznać ludzkość niż pojedynczego człowieka.

• Łatwo zapominamy o naszych błędach, kiedy tylko my sami o nich wiemy.
  • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał K. Nowak, Warszawa 1998.

M

• Miłość jest dla duszy kochającego tym, czym dusza dla ciała, które ożywia.

• Miłość – jedyny środek, by osiągnąć względy tych kobiet, których nie można mieć za pieniądze.

• Miłość, choć tak przyjemna, milszą jest jeszcze przez sposoby, w jakich się objawia, niż przez siebie samą.

• Mniej częstokroć boli być oszukanym przez żonę, aniżeli dowiedzieć się o tym oszukaństwie.

N

• Nie ma namiętności, w której by samolubstwo władało tak potężnie jak w miłości: zawsze skłonniejsi jesteśmy poświęcić spokój ukochanej osoby niż postradać własny.

• Nie można po raz drugi kochać tego, co przestaliśmy kochać.

• Nie pragniemy na serio tego, czego pragniemy rozumem.
  • Źródło: „Przekrój”, wydania 14–26, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1998, s. 76.

• Nie sposób ukryć miłości, która istnieje, jak też udawać miłość, której nie ma.

• Nieobecność gasi małe uczucia, lecz rozpala wielkie, niczym wiatr, co gasi świeczkę, ale wznieca pożar.

• Nigdy nie jesteśmy tak łatwo oszukiwani, jak wtedy, gdy myślimy, że oszukujemy innych.

O

• Odrzucać pochwałę to zdradzać pragnienie usłyszenia jej ponownie.

P

• Pewność siebie, którą mamy w sobie, rodzi większość tego, co mamy w innych.
  • La confiance que l’on a en soi, fait naître la plus grande partie de celle que l’on a aux autres. (fr.)
  • Źródło: Premier supplément

• Piekło kobiet to starość.

• Pochlebstwo jest fałszywą monetą, której nasza próżność nadaje wartość obiegową.

• Powaga jest obrządkiem ciała, wymyślonym dla pokrycia braków ducha.
  • Źródło: „Przegląd humanistyczny”, Tom 18, Wydania 1–6, PWN, Warszawa 1974, s. 20.

• Powinniśmy się dziwić tylko temu, że jeszcze możemy się dziwić.
  • Źródło: Literatura polska 1989–2009. Przewodnik, wyd. ha! art, 2010, s. 255.

• Prosisz o złoto – otrzymasz łajno.

• Przebacza się, póki się kocha.

• Przyznajemy się do małych wad jedynie, aby przekonać, że nie mamy wielkich.
  • Źródło: Przykazania etyki prawniczej: księga myśli, norm i rycin, oprac. Roman Tokarczyk, wyd. Wolters Kluwer Polska, s. 31.

R

• Rozkoszą w miłości jest kochać; więcej szczęścia daje namiętność, którą się odczuwa, niż ta, którą się budzi.
  • Źródło: Antologia literatury francuskiej, op. cit., s. 166.

• Rozłąka osłabia mierne uczucie, a wzmaga wielkie – tak jak wiatr gasi świecę, a rozpala ogień.

• Rozsądny człowiek zakochuje się jak wariat, ale nie głupiec.

S

• Spotyka się kobiety, które nigdy nie miały miłostek, ale rzadko taką, która miałaby w życiu tylko jedną.

• Starzy głupcy o wiele większe głupstwa robią niż młodzi.

• Są ludzie, którzy nigdy nie byliby zakochani, gdyby nie słyszeli o miłości.
  • Źródło: „Dziś”, Tom 9, wyd. Kier, 1998.

T

• Ten, kto nigdy nie miał nadziei, nigdy nie zazna rozpaczy.

• Tracimy tyle czasu na rzeczy pilne, że nie starcza nam go na rzeczy ważne.

• Trwanie naszych uczuć mniej zależy od nas niż trwanie naszego życia.

U

• Udana prostota jest delikatnym oszustwem.

• Urok nowości jest dla miłości tym, czym kwiat dla owocu: daje jej blask, który ściera się łatwo, a nie wraca nigdy.

W

• W miłości ten, kto wyleczy się pierwszy, zawsze jest lepiej wyleczony.
  • Źródło: Daniel Kalinowski, Określanie horyzontu, Wydawn. Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku, 2003.

• W zazdrości jest więcej miłości własnej niż miłości. Istnieje tylko jedna miłość i tysiąc jej rozmaitych kopii.

• W zmierzchu miłości, tak jak w zmierzchu życia, żyje się jeszcze dla utrapień, ale nie dla rozkoszy.

• Więcej ludzi utonęło w kieliszku niż w morzu.
  • Źródło: Księga toastów i humoru biesiadnego, wybór i oprac. Leszek Bubel, wyd. Zamek, Warszawa 1995, s. 148.

• Więcej mamy lenistwa w umyśle niż w ciele.
  • Źródło: Nic, co ludzkie… Aforyzmy, sentencje i przysłowia, wyb. Henryk Jurand, LSW, 1982.

• Więcej zyskamy, ukazując się takimi, jakimi jesteśmy, niż usiłując się wydawać takimi, jakimi nie jesteśmy.

• Większość naszych błędów jest bardziej wybaczalna, niż środki którymi staramy się je ukryć.

• Większość przyjaciół obrzydza przyjaźń, jak większość nabożnych obrzydza nabożeństwo.

• Wprawdzie nikt nie jest zadowolony ze swojej fortuny, za to każdy – ze swego rozumu.(Also attributed to [1])

• Wstydzilibyśmy się często swoich najpiękniejszych czynów, gdyby świat znał wszystkie pobudki, które je wydały.

• Wszyscy mamy w sobie dość siły, by znosić nieszczęścia innych.

• Wszystkie namiętności każą nam popełniać błędy, ale miłość najśmielsze.

• Wystarczą małe rzeczy, aby uszczęśliwić mędrca; głupca natomiast nic nie uraduje. Dlatego jest tak wielu zrozpaczonych.

Z

• Z wszystkich gwałtownych namiętności najmniej nie do twarzy jest kobietom z miłością.

• Zalotnice udają, że są zazdrosne o swoich kochanków, aby ukryć, że są zazdrosne o inne kobiety.

• Zdecydowanie łatwiej jest zapłonąć miłością, kiedy człowiek nie kocha, niż pozbyć się jej, kiedy kocha.

• Ze wszystkich gwałtownych namiętności najmniej nieprzystojną kobiecie jest miłość.