Filokalia

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów

Filokalia (gr. Φιλοκαλία od φιλέω – kocham i καλός – piękny) – zbiór tekstów około 36 autorów, z długiego okresu od IV do XVII w., z zakresu ascetyki i duchowości w tradycji prawosławnej. Teksty zebrali i chronologicznie uporządkowali, mnich Nikodem z góry Athos, nazywany Hagiorytą i biskup Makary z Koryntu.

Autorzy pierwszego tomu "Filokalii"[edytuj]

  • Nieuki i ignoranci uznają nauki za coś śmiesznego i nie chcą ich słuchać, ponieważ dowodzi im się wtedy ich nieuctwa, podczas gdy oni chcą, aby wszyscy byli podobni do nich. W ten sam sposób ci, którzy żyją bezwstydnie i tak też postępują, starają się, aby wszyscy byli od nich gorsi, uważając, że dzięki mnogości złych łowią nienaganność dla siebie. Dusza ginie i ulega zmąceniu, osłabiona złem, które niesie ze sobą rozwiązłość, pychę, nienasycenie, gniew, raptowność, obłęd, mord, lament, zawiść, zachłanność, rabunek, ból, kłamstwo, rozkosz, gnuśność, smutek, tchórzostwo, chorobę, nienawiść, obwinianie, niemoc, błądzenie, brak poznania, fałsz i zapomnienie Boga. Przez takie oraz im podobne rzeczy nędzna dusza, która oddziela się od Boga, doznaje kary.
  • Pierwszą cnotą jest brak niepokoju, czyli śmierć wobec każdego człowieka i rzeczy. Z tej cnoty rodzi się pożądanie Boga. Ono z kolei rodzi zgodny z naturą gniew, który to stawia opór wszelkiemu usiłowaniu wroga. Wtedy bojaźń Boża znajduje w człowieku pastwisko, a poprzez bojaźń objawia się w człowieku miłość.
  • Zbłąkany umysł ratują: lektura Pisma, nocne czuwanie i modlitwa. Rozpłomienione pożądanie gaszą głód, trud i anachoreza. Wzburzoną gwałtowność poskramiają psalmodia, cierpliwość i miłosierdzie. Albowiem to, co jest nieumiarkowane i nie w porę, jest krótkotrwałe i raczej szkodzi, niż pomaga.
  • Spożywanie pokarmów w umiarze oraz z głową ma swój udział w utrzymywaniu ciała w dobrej kondycji i nie stoi na przeszkodzie świętości... Nie jest bowiem możliwe, aby ktoś z wypełnionym żołądkiem zwalczył w zgodzie z rozumem ducha nierządu.
  • Złe uczynki nabierają siły jeden za sprawą drugiego. Tak samo dobre uczynki wzmacniają się wzajemnie i skłaniają tego, który w nich uczestniczy, do jeszcze większego wysiłku.
  • Jak deszcz, który im mocniej pada na ziemię, tym bardziej ją spulchnia, tak i święte imię Chrystusa raduje i rozwesela ziemię naszego serca, im systematyczniej je wołamy i wzywamy.
  • Modląc się, nie nadawaj w sobie kształtu temu, co boskie, ani też nie pozwól, aby twój umysł przyjął jakąś formę, ale niematerialnie zbliżaj się do Niematerialnego, a będziesz rozumiał.
  • Właściwe dla czystej duszy są: słowo bez zawiści, gorliwość bez zła oraz nieustanne pożądanie Pana chwały. Wtedy także i umysł porządkuje dokładnie swoje szale wag, ponieważ współistnieje w najczystszym sądzie razem ze swoim własnym rozumem.
  • W taki sam sposób, w jaki połączenie z ogniem czyni żelazo nietykalnym, tak częste modlitwy mocniej przygotowują umysł do wojny z wrogiem. Dlatego z całej siły wrogowie starają się powodować u nas zwłokę w modlitewnej wytrwałości, ponieważ wiedzą, że dla nich jest ona niebezpieczna, a dla umysłu jest obrońcą.
  • Nie zapominaj jednak i o tym, o miłujący Chrystusa, że jedna namiętność, gdy znalazła w tobie miejsce i zakorzeniła się za pomocą nawyku, sprowadza do tej samej owczarni również inne. Albowiem nawet jeśli namiętności oraz ich twórcy, demony, wzajemnie się sobie przeciwstawiają, to jednak wszystkie dążą zgodnie do naszej zguby.
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Filokalia&oldid=558656”