August II Mocny

August II,
obraz Louisa de Silvestre’a

August II Mocny (1670–1733) – elektor Saksonii, król Polski i wielki książę litewski.

• Całe moje życie było jednym nieprzerwanym grzechem. Boże, zlituj się nade mną!
  • Opis: na łożu śmierci.
  • Źródło: Paweł Jasienica, Rzeczpospolita Obojga Narodów. Dzieje agonii

• Moim zdaniem, radą i wolą jest, abyś przyjął wiarę katolicką, poza którą nie zbawisz się, ale zgubisz na zawsze. Powinieneś to uczynić nawet przez wzgląd na honor i korzyść Twojego domu, ale nie chcąc przykładać wagi do tego motywu wystarczy zaznaczyć, że domaga się tego Twoje sumienie, Bóg tak rozkazuje, a król i ojciec życzy sobie tego usilnie.
  • Opis: Wystosowany w 1712 list do syna Fryderyka Augusta (późniejszego Augusta III), zachęcający go do konwersji na katolicyzm
  • Źródło: Jacek Staszewski, August III, s. 55-56

• Ta korona była dla mnie koroną cierniową, niech on sam zdecyduje, czy zechce ją wziąć na swoją głowę.
  • Opis: Odpowiedź króla na łożu śmierci na proponowane mu ogłoszenie Augusta III kandydatem na swojego następcę na polskim tronie
  • Źródło: Jacek Staszewski, August III, s. 128

O Auguście II

• Fryderyk August byłby wspaniałym królem, gdyby jego polityczne posunięcia trafiały do celu choćby w połowie tak dobrze jak jego plemniki.
  • Autor: Norman Davies
  • Opis: szacuje się, że król August był ojcem około 300 dzieci.

• Świadkowie pobytu Fryderyka za granicą [w latach 1687–1689] przekazują nam charakterystyki odpowiadające znanemu portretowi: chyba niewysoki, przygarbiony, po chłopięcemu chudzielec z wąską długą twarzą, w której najwięcej miejsca zdają się zajmować oczy. Ani śladu tężyzny fizycznej i siły, którą z woli wątpliwych świadków miał się już wówczas często popisywać. (…) Po 1710 roku August II zaczął tyć, osiągając prawie 110 kilogramów wagi. Był to skutek nie tylko trybu życia, polegającego na tęgim piciu i ucztowaniu, ale i choroby, której nie umiano jeszcze wówczas rozpoznać – cukrzycy (…). [Pod koniec życia] po okresie silnego rozrostu ciała i utrzymywania się nadmiernej otyłości nastąpił spadek wagi. Bujna szewelura, dzięki której całe życie obywał się bez peruki, przerzedziła się, więc na różne uroczyste okazje król zaczął ubierać się w peruki, spod których wychylała się twarz człowieka starego i zmęczonego życiem.
  • Autor: Jacek Staszewski, August II Mocny

• Zapewne posiadał August wiele cech ujemnych, ale nie można zapomnieć, że była to dusza nadzwyczaj skomplikowana. Świetnie wychowany, wykształcony wszechstronnie, był, jak się wyraża najnowszy jego badacz, p. P. Haake, prawdziwym dzieckiem renesansu. Trudno go zaś winić, że nie był lepszym od innych współczesnych.
  • Autor: S. Piotrowicz, Przyczynek do charakterystyki Augusta II, „Kwartalnik Historyczny”, 1912