Albert Memmi

Albert Memmi (1920–2020) – francuski pisarz żydowskiego pochodzenia.

Poznajemy rasizm na własnej skórze

Dziś głosi się hasło „Black is beautiful”, jest się dumnym z tego, że się jest kobietą, Żydem czy Bretończykiem. Ta duma wydaje mi się tyleż dyskusyjna, co niegdysiejsze niedocenianie samego siebie. Nikt nie powinien się wstydzić swojej przeszłości i rodziny: akceptować siebie, to akceptować również swoją historię, osobistą i zbiorową. Ale czy od odrzucania samego siebie trzeba zaraz przejść do przesadnego podbijania własnej wartości?
- Źródło: s. 8–9.

Rasizm nie jest ani czystym uczuciem, ani czystym pojęciem, abstrakcyjnym rezultatem analizy. Będąc konkretnym przeżyciem, jest rasizm relacją między dwiema jednostkami występującymi w destrukcyjnym duecie, i z których każda należy do specyficznego, właściwego jej świata.
- Źródło: s. 4.

Rasizm południowoafrykańskich białych ma w sobie te dwa elementy: samousprawiedliwienie przez oskarżenie drugiego i egzorcyzmowanie lęku przed drugim przez afirmację samego siebie. Ale zdominowani tubylcy też mieli swój własny rasizm i to nie tyle wobec Europejczyków, którzy ich fascynowali, ile wobec innych grup, bardziej jeszcze narażonych na ciosy, i na których oni z kolei mogli powetować sobie własną niższość: np. wobec Żydów, którzy odpłacali im się tym samym, ponieważ też czuli potrzebę powetowania sobie tak niewdzięcznego losu.
- Źródło: s. 4.

Rasizm to nieudany związek z drugim człowiekiem, przy czym fakt tego nieudania staje się czymś zwyczajowym. Spytajcie przypadkowych ludzi, co czują w kontakcie z obcym. Przede wszystkim nieufność, jeśli nie wstręt i lęk. Obcy jest jak napotkana na drodze nieznana roślina, której sam zapach może się okazać trujący.
- Źródło: s. 3.

Różnica budzi obawę, bo różnica to nieznane, a nieznane wydaje się zapowiadać niebezpieczeństwo. Różnica niepokoi nawet wtedy, gdy urzeka.
- Źródło: s. 3.