Nicolás Gómez Dávila

Nicolás Gómez Dávila (1930)

Nicolás Gómez Dávila (1913–1994) – kolumbijski pisarz, filozof i myśliciel.

• Aby skłonić nas do ich przyjęcia, głupie idee przytaczają jako dowód olbrzymią publiczność, która je wyznaje.

• Aktualność jest określeniem tego, co najmniej istotne.

• Artysta, który nie posiada wystarczającej oryginalności, aby stworzyć swój niepowtarzalny świat, przyłącza się do awangardy.
  • Zobacz też: artysta

• Bóg nie jest ani przedmiotem mojego rozumu, ani przedmiotem mojej wrażliwości, lecz przedmiotem mojego bytu. Bóg istnieje dla mnie w tym samym akcie, w którym ja istnieję

• By uczynić z ludzi niewolników, należy im wmówić, że wszystkie problemy, to problemy społeczne.

• Być reakcjonistą to zrozumieć, iż prawdy nie wolno wyrzec się tylko z tego powodu, że nie ma ona możliwości zatriumfować.
  • Źródło: Następne scholia do tekstu, przeł. K. Urbanek, Warszawa 2006, s. 122.

• Bzdury rozprzestrzeniają się z prędkością światła.

• Cywilizacje są letnim brzęczeniem owadów między dwoma zimami.

• Człowiek jest dziś wolny jak zbłąkany wędrowiec na pustyni.

• Domieszka kilku kropel chrześcijaństwa do lewicowych poglądów zamienia głupca w głupca doskonałego.

• Drugi Sobór Watykański bardziej niż zgromadzeniem biskupów był tajną konferencją biznesmenów poirytowanych tym, że stracili klientów.
  • Zobacz też: Sobór Watykański II

• Duszy plebejskiej stale towarzyszy uczucie, że ręka, która ochrania może ją udusić.

• Gdy tyranem jest anonimowa ustawa, człowiek nowoczesny czuje się wolny.

• Głupie idee posiadają twardość granitu.

• Historia świata nie jest historią postępu wolności, lecz historią jej niezliczonych poronień.

• Idea polityczna, która nie prowadzi do katastrofy nigdy nie jest popularna.

• Jest oczywiste, że historia Kościoła ma rozdziały ciemne i głupie, jednak mężny katolicyzm nie powinien za nie pokutować wielbiąc nowoczesny świat.
  • Źródło: Na straconym posterunku, przeł. T. Gabiś, Bielsko-Biała 2004, s. 60.

• Jest rzeczą niemożliwą, aby doprowadzić do całkowitego zdziczenia lud, który nie posiada podstawowego wykształcenia.

• Jeśli jednostka obrabuje inną jednostkę, to nazywa się to „rabunkiem”. Jeśli czyni to grupa – „sprawiedliwością społeczną”.

• Jeśli spośród opinii panujących w danej epoce wykluczymy opinie inteligentne, to pozostanie „opinia publiczna”.

• Jeśli zapominamy, że być wolnym to poszukać sobie pana, któremu powinniśmy służyć, wówczas wolność nie jest niczym innym jak tylko absolutną szansą, że rozkazywać nam będzie pan najbardziej nikczemny.

• Katolicyzm jest moją ojczyzną.

• Kiedy reakcjonista mówi o „nieuchronnej restauracji”, to nie należy zapominać, że reakcjonista liczy w tysiącleciach.

• Konserwatyzm nie powinien być partią, lecz normalną postawą każdego przyzwoitego człowieka.
  • El conservatismo no debe ser partido sino actitud normal de todo hombre decente. (hiszp.)
  • Źródło: Scholia do tekstu implicite

• Koszty postępu można obliczać w głupcach.

• Kościół umiera. Musimy być sami z Bogiem. Modlitwa jest jedynym inteligentnym czynem.

• Kto nie odwraca się plecami do współczesnego świata, ten okrywa się hańbą.

• Kto się publicznie spowiada, nie chce rozgrzeszenia, ale aprobaty.

• Kto twierdzi o sobie, że szanuje wszystkie idee, ten ogłasza gotowość zdrady swoich przekonań.

• Lektura wyłącznie współczesnych autorów wysusza mózg.

• Lewica jest najzdolniejszym menedżerem kloaki.

• Lewica określa jako prawicę tych ludzi, którzy zwyczajnie znajdują na prawo od niej. Reakcjonista nie znajduje się na prawo od lewicy, ale naprzeciwko niej.

• Ludzie o wiele częściej waliliby się młotkiem w palec, gdyby ból występował dopiero po roku.

• Moje przekonania są przekonaniami starej kobiety, która w kącie kościoła mamrocze swoje pacierze.

• Nadchodzą znowu epoki, w których przeżyje tylko to, co umie pełzać.

• Najkrótszą i najdokładniejszą definicję prawdziwej cywilizacji napotkałem u Trevelyana: A leisured class with large and learned libraries in their country seats (klasa próżniacza z jej wielkimi i uczonymi bibliotekami w wiejskich domach).

• Namaszczenie „z Bożej łaski” ograniczało władzę monarchy; „przedstawiciel ludu” jest reprezentantem absolutnego absolutyzmu.

• Nasza cywilizacja jest barokowym pałacem, do którego wtargnęła kudłata zgraja.

• Nie ma owacji bez klakierów.

• Nie należę do świata, który przemija. Przedłużam i przekazuję prawdę, która nie umiera.

• Nikogo nie interesuje nigdy to, co mówi reakcjonista. Ani wtedy, kiedy to mówi, bo wówczas wydaje się to absurdalne – ani po kilku latach, bo wówczas wydaje się to oczywiste.

• Ponieważ odbierający idee intelektualny aparat naszych współczesnych nastawiony jest wyłącznie na tę częstotliwość, która autoryzowana została przez nowoczesne dogmaty, to przebiegłe demokracje zrozumiały, jak dalece zbędna jest cenzura.

• Postępowca nikt nie potrafi uzdrowić. Nawet powtarzająca się panika, w jaką wprawia go postęp.

• Prawda nie ma udziału w klęskach jej obrońców.

• Przemoc nie jest konieczna, by zniszczyć cywilizację. Każda cywilizacja ginie z powodu obojętności wobec unikalnych wartości jakie ją stworzyły.

• Przyglądając się dzisiejszemu Kościołowi (kler-liturgia-teologia) tradycyjny katolik najpierw się oburza, potem trwoży, a w końcu wybucha śmiechem.

• Publiczność aprobuje jakąś ideę dopiero wówczas, gdy ludzie inteligentni zaczynają się od niej odwracać. Do motłochu dociera jedynie światło wygasłych gwiazd.

• Reakcjonistą jest każdy, kto nie jest gotów płacić każdej ceny za swoje zwycięstwo.

• Relatywista rzadko relatywizuje sam siebie.

• Rozdział Kościoła od państwa może wyjść na dobre Kościołowi, jest jednak zgubny dla państwa, gdyż wydaje je na łup czystego makiawelizmu.

• Również problemy dzielą się na klasy społeczne. Są problemy arystokratyczne, problemy plebejskie i niezliczone problemy klasy średniej.

• Są całe epoki, w których uznanie przynosi wstyd.

• Sprawowanie władzy jest tylko wówczas niewinne, gdy jest ona bezwarunkowa. Czyste są tylko te ręce, które dziedziczą.
  • Zobacz też: władza

• Tolerować nie znaczy zapomnieć, że to, co tolerujemy, na nic więcej nie zasługuje.

• „Totalitaryzm” jest empiryczną realnością „woli powszechnej”.

• Trzy fałszywe kroki Kościoła to: arystotelizm, jezuityzm, komisja biblijna.

• Tylko niewiele dyskusji jest czymś więcej niż debatami między trywialnością i głupotą.

• Tylko zwykłe dotrzymuje obietnic niezwykłego.

• Tytaniczne rewolty przeciw Bogu kończą się cotygodniowymi wizytami w burdelu za rogiem.

• Ujednolicenie dogmatów, złagodzenie nauki moralnej, uproszczenie rytuału nie przyciąga niewierzących, lecz zbliża do nich.

• Umysły, które przyjmują wszystkie myśli są nie tyle gościnne, co sprostytuowane.

• Uzasadniona duma idzie w parze z głęboką pokorą.

• Walkę przeciwko światu musisz prowadzić w samotności. Gdzie dwóch, tam zdrada!

• Wiadomości są ersatzem prawd.

• Współczesne narody nie są ludami, lecz zwycięskimi oddziałami plebsu.

• Współczesny Kościół traktuje wiernych jak wyborców. Entuzjazm wielkich mas przedkłada nad indywidualne nawrócenia.

• Współczesny świat znajduje się w stanie tak daleko posuniętego rozkładu, iż nie powinniśmy się obawiać, że się nie zawali.

• Wolność jest marzeniem niewolników. Człowiek wolny wie, że potrzebuje kryjówki, ochrony i pomocy.

• Wszystkie typowe wyrażenia nowoczesnej epoki są zakamuflowanymi bluźnierstwami.

• Wyzwolić człowieka to od kilku stuleci ułatwić mu plebejski sposób bycia.

• Względność gustów to wymówka, wymyślona przez epoki o zepsutym smaku.

Ojczyzna

• Jeśli w pojęciu ojczyzny nie ma miejsca na świątynie i groby, jeśli staje się ona sumą interesów, wówczas patriotyzm jest hańbą.

• Ojczyzna jest – pozostawiając na boku nacjonalistyczną gadaninę – tylko tą przestrzenią, którą człowiek ogarnia wzrokiem, kiedy wejdzie na wzgórze.

• Przestało być dla mnie ważne, gdzie mieszkam od chwili, gdy ujrzałem, jak umierają wielkie domy i jak rozlegle, samotne pola mojego dzieciństwa pokryły się ludzkimi i przemysłowymi odpadkami.

Demokracja

• Aby rozpętać szatańską pychę demokraty wystarczy przez nieuwagę nadepnąć mu na odcisk.

• Błądzić jest rzeczą ludzką, kłamać demokratyczną.

• Dawna historia jest zwierciadłem występków demokracji, historia nowoczesna – jej zbrodni.

• Demokracja jest antropoteistyczną religią. Jej zasadą jest opcja o charakterze religijnym; akt, w którym człowiek uznaje człowieka za Boga. Jej doktryną jest teologia boskiego człowieka, jej polityką urzeczywistnienie tej zasady w działaniu, w instytucjach, w dziełach (…). Boskość, jaką demokracja nadaje człowiekowi nie jest ani figurą retoryczną, ani poetyckim obrazem, ani wreszcie niewinną hiperbolą, lecz ścisłą definicją teologiczną.

• Demokracja nie powierza władzy temu, kto nie składa jej hołdu ofiarowując jej swoje sumienie i smak.

• Demokrację można by uznać za niewinny żart, gdyby nie była maską bluźnierstwa.

• Demokrata drętwieje z przerażenia, gdy dowiaduje się o niezwykłej koalicji, która mu zagraża; gdy odkrywa, że klasyczność Sofoklesa sprzymierzyła się z romantyzmem Kierkegaarda, aby go potępić; gdy widzi, iż przy tym przedsięwzięciu biskupia pompa Bousseta paktuje z dionizyjskim ateizmem Nietzschego.

• Demokrata pragnie w skrytości ducha służyć tylko temu, kto nie zasługuje na to, aby rozkazywać. Jakież inne kryterium selekcji wyjaśnić może pomyłki powszechnego prawa wyborczego?

• Demokratyczne instytucje otwierają obywatelowi drogę wyłącznie do paplania politycznych frazesów.

• Demokratyczne wybory rozstrzygają o tym, kto będzie uciskany w majestacie prawa.
  • Zobacz też: wybory

• Demokratyczny smok zdechnie wówczas, gdy zamiast odrąbywać mu po kolei jego niezliczone macki przewiercimy mu jego móżdżek.

• Do słabości demokracji musimy zaliczyć to, że jest rzeczą niemożliwą, aby ważne stanowisko osiągnął w niej ktoś, kto o nie wcale nie zabiegał.

• Im większy jakiś demokratyczny kraj, tym gorsi muszą być rządzący: wybierani są przez większą ilość ludzi.

• Intelektualna wulgarność przyciąga wyborców jak muchy.

• Liberalna demokracja to reżim, w którym demokracja poniża wolność zanim ją zdławi.

• Miejski asfalt rodzi jedynie demokratów, biurokratów i dziwki.
  • El asfalto urbano sólo produce demócratas, burócratas y putas. (hiszp.)
  • Źródło: Nowe scholia do tekstu implicite. Tom II

• Od skłonności do demokracji, z którą rodzi się każdy człowiek, wybawić go może jedynie chrzest inteligencji.

• Piana z pysków jest smarem demokratycznych społeczeństw.

• Po cichu i ukradkiem potomność przenosi nazwiska demokratycznych przywódców z politycznych rozpraw do podręczników psychiatrii.

• Politycy są w demokracji kondensatorami głupoty.

• Polityk demokratyczny zawsze się sprzedaje. Bogatym za gotówkę. Biednym na raty.

• Powszechne prawo wyborcze jest dziś mniej absurdalne niż było wczoraj: nie dlatego, żeby większości były lepiej wykształcone, ale dlatego, że gorzej wykształcone są mniejszości.

• Rewolucje przerażają, ale kampanie wyborcze wzbudzają obrzydzenie.

• Słowo „demokracja” określa nie tyle fakt polityczny co metafizyczną perwersję.

• To, czego żaden pochlebca nie waży się powiedzieć swemu despocie, to demokrata mówi ludowi.

• Totalna rebelia wzbiera w nas przeciwko ostatecznemu buntowi. Całkowite odrzucenie demokratycznej doktryny jest ostatnim i skromnym refugium dla ludzkiej wolności. W naszych czasach rebelia jest albo reakcyjna, albo jest obłudną i tanią farsą.

• W demokracji „człowiek zasad” kosztuje tylko nieco więcej.

• Według demokraty mieć rację to ryczeć w najsilniejszym chórze.

• W rękach demokraty wolność nie jest niczym innym, jak tylko łomem służącym do wyłamania ostatniego już zamka.

• Życie jest warsztatem hierarchii. Tylko śmierć jest demokratą.

O Nicolásie Gómezie Dávili

• Gdybym nie był komunistą, myślałbym jak Gómez Dávila.
  • Autor: Gabriel García Márquez
  • Źródło: Krzysztof Urbanek, Ex occidente lux II, [w:] Nicolás Gómez Dávila, Następne scholia do tekstu implicite, wyd. Furta Sacra, Warszawa 2008, s. 14.