Maria I Tudor

Maria I Tudor

Maria I (zwana Krwawą Marią; 1516–1558) – królowa Anglii z dynastii Tudorów od 1553 do śmierci; żona Filipa II Habsburga.

• Dajcie odpór rebeliantom, wrogom zarówno naszym, jak i waszym, i nie bójcie się ich, gdyż zapewniam was, że ja nie boję się ich wcale!
  • Opis: wygłaszając w Guildhall mowę wzywającą mieszkańców Londynu do przeciwstawienia się rebelii Thomasa Wyatta młodszego w 1554.
  • Źródło: Miranda Twiss, Najwięksi zbrodniarze w historii, tłum. Arkadiusz Czerwiński, wyd. Muza, Warszawa 2004, ISBN 8373194428, s. 94.

• Kiedy umrę i mnie otworzą, zobaczycie, że na mym sercu leży „Calais”.
  • Opis: komentując utratę Calais w wojnie z Francją w 1558; Calais stanowiło ostatni przyczółek Anglii w Europie.
  • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, s. 136.

• To tylko nazwiska! Dopóki żyje mój ojciec, pozostanę Lady Marią, najnieszczęśliwszą kobietą w całym królestwie!
  • Opis: reagując na pytania o swój stosunek do adoratorów.
  • Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, tłum. Monika Gajowa, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, ISBN 8389632241, s. 142.

• Wolałabym stracić dziesięć koron, niż narazić na niebezpieczeństwo swoją duszę.
  • Źródło: André Maurois, Dzieje Anglii, tłum. Wacław Rogowicz, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1957, s. 246.

O Marii I Tudor

• Kaprysik.
  • Autor: Henryk VIII Tudor
  • Opis: pieszczotliwa nazwa dla swej córki.
  • Źródło: José María López Ruiz, Tyrani i zbrodniarze. Najwięksi nikczemnicy w dziejach świata, tłum. Agata Ciastek, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2006, s. 104.

• Kolejną żoną Filipa została angielska królowa Maria Tudor. Ta z kolei zupełnie nie miała poczucia humoru, ale to się akurat dobrze składało, bo Filip też go nie miał.
  • Autor: Will Cuppy, Życie i upadek prawie wszystkich, tłum. Wojciech Tyszka, Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, Warszawa 2005, ISBN 8371634099, s. 139.

• Krwawa Mary.
  • Opis: przydomek, jaki zawdzięczała skrajnie antyprotestanckim prześladowaniom dokonywanym przez siebie.
  • Źródło: José María López Ruiz, Tyrani i zbrodniarze. Najwięksi nikczemnicy w dziejach świata, op. cit., s. 110

• Maria była zgorzkniałą, sfrustrowaną seksualnie kobietą. Koronowała się w wieku trzydziestu siedmiu lat. Jej fanatyzm religijny sprawił, że Anglia przeżyła własną odmianę hiszpańskiej inkwizycji. Na rozkaz Marii spalono na stosach setki protestantów. W ten sposób zakończył żywot arcybiskup Cranmer. Omal nie straciła tronu poślubiając Filipa Hiszpańskiego. Poddani bali się, że Filip wciągnie Anglię do swoich niezliczonych wojen. W całym kraju wybuchły bunty. Filip niewiele dbał o Marię i prawie jej nie widywał. Zaniedbywana przez męża i znienawidzona przez poddanych królowa umarła na puchlinę wodną do końca wierząc, że jest w ciąży. W ostatnich dniach jej pięcioletniego panowania Francja zajęła Calais, ostatnią francuską posiadłość Anglii. Maria powiedziała podobno, że gdy umrze, będzie mieć wypisane w sercu słowo „Calais”. „Callous – gruboskórna” byłoby chyba bardziej odpowiednie.
  • Autorzy: Nigel Blundell, Susan Blackhall, Upadek domu Windsorów, tłum. Grażyna Jagielska, Wydawnictwo Prolog, Warszawa 1993, ISBN 8385763058, s. 39.

• Mary Tudor jest opłakanym przykładem spustoszenia, jakie wywołać może w duszy kobiety połączenie miłości, fanatyzmu i wszechwładzy. (…) Była katoliczką w kraju, gdzie dorastające pokolenie urodziło się po zerwaniu z Rzymem, i gdzie w szczególności stolica, wszechwładna, skłaniała się silnie ku protestantyzmowi. Powiadano, że jeżeli Paryż wart był mszy, Londyn wart był kazania. Ale Henryk IV był mężem stanu, a Mary Tudor była wierząca. (…) W ciągu jej długiej i bolesnej młodości religia była dla niej jedyną pociechą. Gotowa była ponieść męczeństwo, aby tylko doprowadzić swój naród z powrotem do Rzymu. Zaraz na pierwszym zebraniu swego Parlamentu przywróciła mszę po łacinie i wygnała z Kościoła żonatych księży. Nawet jej siostra, księżniczka Elżbieta, ostatnia nadzieja protestantów, czuła się zagrożona i ze łzami przyszła do królowej z prośbą, żeby ją nauczono prawdziwej religii. Nawrócenie to wzruszyło i zachwyciło Mary (…).
  • Autor: André Maurois, Dzieje Anglii, op. cit., s. 246–247.

• Moi panowie, prawo natury skłania mnie do żalu po siostrze, ciężar, który spada na mnie, przeraża mnie.
  • Autor: Elżbieta I Tudor
  • Źródło: dr Dariusz Skorupa, Elżbieta I Wielka w: Tudorowie i Stuartowie (tom 2. serii Dynastie Europy), Biblioteka Gazety Wyborczej, 2010, ISBN 97883268008525, s. 50.

• Nieszczęsna królowa Maria miała pecha urodzić się i królować w państwie, w którym zaczęto wprowadzać reformy protestanckie, gdy tymczasem ona, tak jak jej matka, Katarzyna Aragońska, była żarliwą katoliczką. Jakby tego było mało, uznała, że została powołana przez Boga do przywrócenia w kraju posłuszeństwa papieżowi. Posługiwała się przy tym dobrze znanymi metodami, takimi jak palenie na stosie heretyków i szlachty oraz niektórych prałatów, którzy zbyt szybko zaakceptowali anglikanizm. W efekcie Maria umieszczona została w galerii osobistości niemile widzianych przez Historię, pamiętanych wyłącznie dzięki swym przeklętym postępkom, a czasem, co bardziej upokarzające, całkowicie zapomnianych przez potomnych. W całej Anglii nie ma ani jednego jej pomnika.
  • Autor: José María López Ruiz, Tyrani i zbrodniarze. Najwięksi nikczemnicy w dziejach świata, op. cit., s. 104.

• Pierwsza kobieta samodzielnie rządząca Anglią, to osławiona „Krwawa Maria”, która złożyła swe królestwo u stóp hiszpańskiego króla oraz, dążąc do odbudowania i wzmocnienia roli katolicyzmu, wprowadziła w kraju bezlitosny religijny terror, paląc odstępców od wiary na stosach. Rozpamiętując gorzkie wspomnienia z przeszłości, usiłowała powstrzymać protestancki ruch reformacyjny zapoczątkowany przez jej ojca, Henryka VIII. Przy tym życie osobiste Marii było na wskroś tragiczne – jej małżeństwo pozostało bezdzietne, była niezwykle delikatna i często podupadała na zdrowiu, a jej umysł w ostatnich latach coraz częściej odmawiał posłuszeństwa. Jej rządy – zarówno represje w kraju, jak i polityka zagraniczna – okazały się ostatecznie całkowitą klęską.
  • Autor: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, op. cit., s. 135.

• Pozostawiła Elżbiecie podzielony, zubożony kraj, w którym w każdej chwili mogła wybuchnąć rebelia. W wyniku prowadzonej przez nią antyheretyckiej polityki katolicyzm został w Anglii zdyskredytowany na wiele stuleci, a angielskie słowo papiestwo – „popery” – przez długi czas używane było jako obelga. Polityka Marii miała też inny skutek – w wyniku jej małżeństwa z Filipem II Anglia stałą się głównym wrogiem Francji, zastępując w tej roli Hiszpanię.
  • Autor: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, op. cit., s. 150.

• Wielkim błędem Marii Tudor jest brak wyczucia, że świeżo awansowana angielska klasa średnia nie chce ponownego zwierzchnictwa Kościoła rzymskokatolickiego, który mocno stracił na popularności, ani doświadczania mistycznego wpływu Hiszpanii; kupcy nie godzą się na dalsze podporządkowanie handlowym konkurentom na rozkaz Madrytu, a także Flamandów będących pod hiszpańskim panowaniem. Nie rozumiejąc tego, królowa, która ma prawdziwie ojcowski temperament, przeciwstawia się popieranym przez lud poglądom, aby powrócić do źródeł chrześcijaństwa i uczynić z moralności polityczny ideał. Maria została jednak wychowana w rygorystycznym i nieprzejednanym katolicyzmie swojej matki, podczas gdy opinia publiczna, zarówno z przekonania, jak i w reakcji na to, co się dzieje, sprzyja coraz bardziej protestantyzmowi. Ludzie przypominają, że Edward VI, choć młody, korespondował z Kalwinem, i wytykają złą opinię papiestwa podejrzewanego o korupcję. Panujące w Anglii poglądy stoją w sprzeczności z radykalnymi przekonaniami królowej, a narzucane przez nią kary cielesne nie są akceptowane.
  • Źródło: Jean des Cars, Kobiety, które zawładnęły Europą. Najpotężniejsze królowe, wyd. Muza, Warszawa 2014, s. 47–48.

• Za rządów żadnego monarchy w tym czy innym kraju nie doszukamy się tak wielu zasługujących na potępienie i gniew Boży zdarzeń, które wydarzyły się w tak krótkim czasie, co dane było zobaczyć za rządów królowej Marii.
  • Autor: John Foxe, 1563
  • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, op. cit., s. 135.