Hugo Kołłątaj

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Hugo Kołłątaj (1791)

Hugo Kołłątaj (1750–1812) – polski duchowny katolicki, podkanclerzy koronny, publicysta oświeceniowy, pisarz polityczny, geograf, satyryk, poeta i historyk.

O potrzebie reformy państwa (1790)[edytuj]

(wyd. anonimowo)

  • Dwa tylko były przedmioty, które zajęły całe moje życie: poprawa wychowania publicznego i poprawa rządu mojego narodu…
  • Słychanaż jest rzecz, aby na końcu ośmnastego wieku, w tym czasie, gdzie niewolnicze narody odważnie swe potargały kajdany, Polska jedna w przeciągu lat dwóch, (…) została się bez rządu, bez wolności, bez pewnej nadal egzystencyi?
    • Źródło: O potrzebie reformy państwa Kołłątaj anonimowo

Inne[edytuj]

  • Czy biały, czy czarny niewolnik, czy pod przemocą niesprawiedliwego prawa, czy pod łańcuchami jęczy, człowiek jest i w niczym się od nas nie różni
  • My siejemy ze łzami, ale potomkowie nasi zbierać będą w radości…
    • Opis: w Warszawie w 1794.
    • Źródło: Lucyna Bełtowska, 200. rocznica śmierci Hugona Kołłątaja, „Alma Mater” nr 144, luty 2012, s. 73.
  • Nie mamy fortec, kraj nasz na wszystkie strony otwarty, nie może być inaczej zasłoniony, tylko piersiami obywatelów.
    • Opis: o reformie wojska.
  • Niech będzie rolnik co do osoby i rąk swoich zupełnie wolny, lecz niech będzie poddany prawu, które własna na niego wkłada potrzeba.
    • Źródło: Oddajmy chłopu wolność z Listów anonima (…), 1788
  • Polacy! Ośmielcie się, aby raz być narodem, a narodem prawdziwie wolnym.
  • Prawdziwą żądzą człowieka jest nie mieć dobrego wychowania.

O Hugonie Kołłątaju[edytuj]

  • Pierwszy ruch i popęd nadał Kołłątaj, przez umiejętne wynalezienie ludzi, przez zachęcenie ich do pracy i trudów, przez korzystanie z ich myśli, rady i wiadomości, co jest szacownym i rzadkim urzędnika publicznego przymiotem.
    • Autor: Jan Śniadecki
    • Źródło: Ryszard W. Gryglewski, Odrodzenie wydziału lekarskiego w dobie reform Kołłątajowskich, „Alma Mater” nr 150, październik 2012, s. 40.
  • Wiwat, Maj, piękny Maj,
    Wiwat, wielki Kołłątaj!
    • Autor: anonim, Mazurek 3 maja (Witaj majowa jutrzenko), 1791
    • Źródło: Wacław Panek, Gaude, Mater Polonia, Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, Warszawa 1990, s. 59.