Hezjod

Hezjod i muza Melpomena w lesie, Gustave Moreau (1891)

Hesiodi Ascraei quaecumque exstant, 1701

Hezjod z Beocji (ok. 790–730 p.n.e.) – epik grecki.

Narodziny bogów (Theogonia)

(przeł. Jerzy Janowski, Warszawa 1999)

• Dziewięć nocy się łączył z nią [Mnemozyną] Dzeus o myśli rozumnej,
  z dala od nieśmiertelnych do łoża świętego wstępując;
  kiedy zaś rok przeminął i pory krąg zatoczyły,
  gdy minęły miesiące i wiele dni upłynęło,
  ona cór dziewięć zrodziła jednakiej myśli – w ich piersiach
  troska tylko o pieśni, gdy serce wolne od strapień –
  niemal u najwyższego wierzchołka śnieżnego Olimpu.
  Tam są ich korowody błyszczące i piękne domostwa,
  obok nich zaś Charyty i Himeros mają siedziby.
  Pośród uczt głos pieszczony wydają one z ust swoich,
  prawa wszystkim śpiewają, a także zacny obyczaj,
  nieśmiertelnych chwalą pieszczony głos wydające.
  • Źródło: s. 3.
  • Zobacz też: muzy, Zeus

• [Gaja] rodzi znowu Cyklopów o sercach gwałtownych;
  są to: Brontes, Steropes i Arges hardej natury –
  oni to dali Dzeusowi piorun i grom mu wykuli.
  Byli pod każdym względem do bogów całkiem podobni,
  tylko jedyne oko okrągłe tkwiło im w czołach:
  Krągłoocy ich zwano, ponieważ oko okrągłe
  jedno jedyne tkwiło u nich pośrodku czoła;
  siła i przemoc, i sztuczki sprytne były w ich dziełach.
  • Źródło: s. 5.
  • Zobacz też: cyklopi

• Mówią, że ona [Echidna] z Tyfonem się połączyła w miłości –
  srogi zuchwały zbrodniarz z dziewczyną o skrzących się oczach –
  z nim brzemienna wydała na świat potomstwo gwałtowne:
  psa pierwszego – Orthosa powiła dla Geryjona,
  zaś drugiego zrodziła potwora, strach imię wymówić,
  mięso surowe żrącego – Kerbera o głosie spiżowym,
  psa okrutnego Podziemia, głów mającego pięćdziesiąt;
  trzecią zaś urodziła Hydrę dzieł strasznych świadomą,
  z Lerny – ją to chowała Hera o białych ramionach
  w swej nienawiści ogromnej do potężnego Herakla.
  Ale ją zgubnym spiżem syn Dzeusa życia pozbawił,
  syn Amfitriona, z pomocą kochanka Aresa, Jolaja,
  i rad Ateny, co zdobycz zabrała sobie – Herakles.
  Tamta też urodziła Chimerę ogniem ziejącą
  nie do zgaszenia, ogromną i szybkonogą, i silną.
  • Źródło: s. 41.
  • Zobacz też: Echidna, Tyfon

• Nadszedł wielki Uranos wraz z nocą i objął Ziemię,
  pragnąc związku miłości i przykrył sobą ją całą.
  Syn zaś z zasadzki swą rękę lewą zaraz wyciągnął,
  prawą zaś ujął ogromny sierp z ostrymi zębami,
  ojca miłego jądra gwałtownie urżnął i cisnął
  poza siebie, gdzie padnie. Nie darmo mu z ręki umknęły,
  bowiem te krwawe krople, które trysnęły i spadły,
  wszystkie przyjęła Ziemia i – kiedy lata minęły –
  rodzi z nich mocne Erynie oraz ogromnych Gigantów,
  w zbrojach błyszczących, w ręku dzierżących długie oszczepy,
  oraz Nimfy – zwą je melijskie – na ziemi niezmiernej.
  • Źródło: s. 37.
  • Zobacz też: Gaja, Giganci, Uranos, Erynie

• Tam też z przodu się wznosi dom dźwięczny boga Podziemi,
  potężnego Hadesa i Persefony straszliwej.
  Przed nim straż swoją pełni pies straszny, nielitościwy,
  zna złośliwe podstępy – do takich, którzy tu wchodzą,
  łasi się, macha ogonem i uszy kładzie po sobie,
  ale wyjść stąd na powrót nie da nikomu, czatuje
  i pożera każdego, co poza bramę wychodzi
  potężnego Hadesa i Persefony straszliwej.
  • Źródło: s. 19-20.
  • Zobacz też: Cerber

• Urodziła Alkmena potęgę Heraklesową,
  łącząc się w miłości z Dzeusem, co chmury gromadzi.
  (…)
  Hebe o pięknych włosach Alkmeny syn wziął odważny —
  moc Heraklesa, gdy skończył jęki niosące trudy,
  córę Dzeusa wielkiego i Hery o złotych sandałach –
  za małżonkę czcigodną na śniegiem pokrytym Olimpie;
  szczęsny, bo wielkich czynów wśród nieśmiertelnych dokonał,
  żyje po wszystkie czasy wolny od strapień, starości.
  • Źródło: s. 24.
  • Zobacz też: Herakles

Inne

• Bezmyślny dzień to stracony dzień.

• Co masz dziś zrobić, nie odkładaj na jutro.

• Człowiek przezorny ma w domu kobietę kupioną, ale nie poślubioną.

• Głos ludu głosem Boga.

• Kobieta jest plagą o mózgu suki.

• Kobiety chętnie dzielą z nami słodycze życia, ale niechętnie dzielą smutek i ubóstwo.
  • Zobacz też: kobieta

• Kobiety są tak fatalne dla rodu ludzkiego, że uczciwe nawet są nieszczęściem mężów swoich.

• Na błędach człowiek uczy się rozumu.
  • Zobacz też: człowiek

• Na każdą kobietę, która robi z mężczyzny durnia, przypada kobieta, która z durnia zrobi mężczyznę.

• Na początku był chaos.

• Najlepszy jest ten, co zdrowe zdanie sam posiada.

• Najpierw stworzyli na ziemi szerokiej niebiescy bogowie
  To pokolenie, co złotym ludzkości okresem się zowie.
  (...) Żyli zaś niby bogowie nie będąc nigdy w potrzebie,
  Pracy ni trudów nie znając, ni cierpień przykrej starości,
  Ani w nogach ni w rękach nie tracąc młodzieńczej świeżości.
  Żyli w dostatku radośnie, od wszelkich cierpień z daleka.
  • Źródło: Prace i dnie, tłum. Wiktor Steffen

• Największym skarbem człowieka jest powściągliwy język, a największa przyjemność to posługiwanie się nim z umiarem.
  • Zobacz też: człowiek

• Nie praca jest hańbą, ale próżnowanie.
  • Zobacz też praca

• Po szkodzie nawet i głupiec jest mądry.

• Praca nie hańbi.
  • Źródło: Przykazania etyki prawniczej: księga myśli, norm i rycin, oprac. Roman Tokarczyk, wyd. Wolters Kluwer Polska, s. 31.

• Żadna plotka nie umiera do końca, jeżeli powtórzy ją wielu ludzi: to też jest rodzaj nieśmiertelności.
  • Źródło: Cecily von Ziegesar, Plotkara, wstęp do V t.