Elżbieta I Tudor

Elżbieta I Tudor

Elżbieta I Tudor (1533–1603) – królowa Anglii.

• Anglicy są już mną zmęczeni, tak jak ja jestem zmęczona nimi.
  • Opis: wypowiadane do dam dworu w końcowym okresie swego życia
  • Źródło: dr Dariusz Skorupa, Elżbieta I Wielka w: Tudorowie i Stuartowie (tom 2. serii Dynastie Europy), Biblioteka Gazety Wyborczej, 2010, ISBN 97883268008525, s. 55.

• Każdą zdradę można pięknie wytłumaczyć.

• Kiedy przyjdzie co do czego, uczynię, jak Bóg mi wskaże.
  • Opis: kiedy książę Somerset (Edward Seymour) spytał ją, czy gdyby rada się zgodziła, wyszłaby za mąż za Thomasa Seymoura, to Elżbieta (ok. 15 lat) właśnie tak odpowiedziała.
  • Źródło: David Starkey, Elżbieta I. Walka o tron

• Mogłoby to być uznane za moją prostoduszność, że przez całe moje panowanie nie starałam się powiększyć moich posiadłości; bo nadarzała mi się sposobność, by to uczynić (…). A muszę powiedzieć, że nigdy nie było moim zamysłem najechać mojego sąsiada czy przywłaszczyć sobie coś. Wystarczy mi, że panuję nad swoim i rządzę jak władca sprawiedliwy.
  • Opis: fragment wygłoszonej w parlamencie jednej z ostatnich mów Elżbiety I.
  • Źródło: Tudorowie i Stuartowie (tom 2. serii Dynastie Europy), op. cit., s. 68.

• Moje własne doświadczenie uczy mnie nie lubować się w tych próżnych rozkoszach bardziej, niż rozum pragnąłby; a ponadto nie rozkoszować się rzeczami niepewnymi, które mogłyby się zdawać pożyteczne.
  • Opis: z mowy Elżbiety przesłanej Johnowi Haringtonowi.
  • Źródło: Stanisław Grzybowski, Elżbieta Wielka, Wrocław 1984

• Najwięksi dygnitarze nie są bynajmniej ludźmi najmądrzejszymi.

• Niech drżą tyrani! Zawsze zachowywałam się tak, że po Bogu swojej największej siły upatrywałam w lojalnych sercach i dobrej woli moich poddanych. Dlatego teraz przybywam między was nie dla rekreacji czy ćwiczenia, lecz z postanowieniem, by w gorączce bitwy żyć lub zginąć pośród was, by dla mojego Boga, mojego królestwa i mojego ludu złożyć własny honor i krew, a choćby i moje prochy. (…) Wiem, że ciało mam słabej i wątłej kobiety; ale serce króla, i to króla Anglii, i uważam za niegodne, by Parma lub Hiszpania, czy jakikolwiek książę Europy śmiał wtargnąć w granice mego królestwa. (…) sama podejmę oręż, sama będę waszym generałem i sędzią i sama nagrodzę wszystkie wasze zasługi w polu.
  • Opis: przemówienie do angielskich żołnierzy w 1587 podczas wojny morskiej z Hiszpanią.
  • Źródło: Dariusz Skorupa, Elżbieta I Wielka w: Tudorowie i Stuartowie (tom 2. serii Dynastie Europy), op. cit., s. 53–54.

• Nigdy nie wyjdę za mąż.
  • Opis: po egzekucji Katarzyny Howard.

• Pragnę żyć i panować tylko tak długo, jak długo moje życie i panowanie będzie dla waszego dobra. A choć mieliście i możecie jeszcze mieć wielu potężniejszych i mądrzejszych władców zasiadających na tym tronie, to nigdy nie mieliście i nie będziecie mieli władcy bardziej troskliwego i miłującego.
  • Opis: podsumowanie swych rządów złożone w 1601.
  • Źródło: Dariusz Skorupa, Elżbieta I Wielka w: Tudorowie i Stuartowie (tom 2. serii Dynastie Europy), op. cit., s. 54.

• Skrócę cię o głowę.
  • I will make you shorter by a head. (ang.)
  • Opis: Elżbieta I do Marii Stuart, 1587.

• Władcy nie mogą lubić swych dzieci; tych, którzy winni po nich nastąpić.
  • Opis: Elżbieta do ambasadora Marii Stuart, 1561.
  • Źródło: Elżbieta Wielka, biografia autorstwa Stanisława Grzybowskiego, Wrocław 1984

• Właśnie odszedł najbardziej zabawny i najmniej inteligentny człowiek.
  • Opis: po egzekucji Tomasza Seymoura.

• Wszystkie moje posiadłości za [jeszcze] jedną chwilę [życia].
  • All my possessions for a moment of time. (ang.)
  • Opis: ostatnie słowa, 24 marca 1603.
  • Źródło: Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa 1989, s. 26.

• Wysłałam wilki, a nie pasterzy, aby rządziły Irlandią, bo nie zostawili mi [tam] niczego do rządzenia poza popiołami i trupami.
  • Opis: kwitując działania militarne Anglików, którzy musieli angażować znaczne siły na Irlandii, gdzie w 1594 wybuchła wojna dziewięcioletnia
  • Źródło: dr Dariusz Skorupa, Elżbieta I Wielka w: Tudorowie i Stuartowie (tom 2. serii Dynastie Europy), Biblioteka Gazety Wyborczej, 2010, ISBN 97883268008525, s. 54.

• Zaprawdę, aby was zadowolić, połączyłam się już ślubem z jednym małżonkiem, a zwie się on Królestwem Anglii. (…) A nie łajcie mnie za nieszczęsny brak dzieci, bo wy wszyscy i wszyscy, ilu ich jest, Anglicy, dzięki którym jeśli mnie Bóg ich nie pozbawi (czego uchowaj Boże), nie mogę bez zniewagi uznana być za niepłodną… A dla mnie to będzie pełnym zadowoleniem, zarówno dla pamięci mojego imienia, jak również dla mojej chwały, jeśli, gdy oddam moje ostatnie tchnienie, wyryte będzie na marmurze mojego grobu: Tu leży Elżbieta, która rządziła jako dziewica i zmarła jako dziewica.
  • Opis: z mowy do delegacji obu izb Parlamentu w sprawie wyboru małżonka, 6 lutego 1559.
  • Źródło: Elżbieta Wielka, biografia autorstwa Stanisława Grzybowskiego, Wrocław 1984

• Zbyt wielu doradców to niezgoda i zamieszanie, zamiast dobrej porady.
  • Opis: do rady koronnej na pierwszym posiedzeniu zwołanym przez nią w Hatfield.

O Elżbiecie I Tudor

• Królowa Elżbieta jest największym monarchą angielskim, a być może największym monarchą czasów nowożytnych. W dobie wyjątkowo długich i krwawych wojen jej imię zdobyło szacunek za granicą bez rozlewu krwi i bez niepotrzebnych wydatków ze skarbu państwa; ponadto w czasach wielkiego fermentu politycznego Elżbieta sprawowała w kraju władzę absolutną, zachowując zarazem miłość ludu. Zyskała chwałę bez podbojów i nieograniczoną władzę bez nienawiści.
  • Autor: lord John Russell, The English Government and Constitution
  • Źródło: Deborah G. Felder, 100 kobiet, które miały największy wpływ na dzieje ludzkości, tłum. Maciej Świerkocki, wyd. Świat Książki, Warszawa 1998, ISBN 8371296665, s. 63.

• Królowa Elżbieta zwana była Królową Dziewicą albo Naszą Dobrą Królową, bo taka właśnie była. Była to najbardziej inteligentna kobieta swoich czasów i potrafiła odrzucać oświadczyny w dziewięciu różnych językach. Nie zrozumcie mnie źle – ona uwielbiała, kiedy proszono ją o rękę, ale z każdym kandydatem było coś nie ten tego. Poza tym Elżbieta chciała, by kochano ją za to, jaka jest, a nie za to, kim jest. W owych czasach taka koncepcja po prostu nie mieściła się ludziom w głowach.
  • Autor: Will Cuppy, Życie i upadek prawie wszystkich, tłum. i wstęp Wojciech Tyszka, Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, Warszawa 2005, ISBN 8371634099, s. 214.