Milton Friedman

Milton Friedman (2004)

Milton Friedman (1912–2006) – amerykański ekonomista, laureat Nagrody Nobla z ekonomii.

• Inflacja jest tą formą podatku, którą można nałożyć bez ustawy.
  • Inflation is the one form of taxation that can be imposed without legislation. (ang.)

• Janusz Korwin-Mikke, z którym korespondowałem, był aktywny przed '89 w drugim obiegu. Wydał Kapitalizm i wolność, Drogę do zniewolenia Hayeka, oraz inną literaturę libertariańską (...) W czasie, kiedy byliśmy w Warszawie jego partia mieściła się w dawnym mieszkaniu, które było dosłownie labiryntem małych biur, wypełnionych młodymi ludźmi, aktywnie pracującymi nad szerzeniem libertariańskiej ewangelii. Toczyliśmy z nimi wiele dobrych i żywych dyskusji.
  • Źródło: Friedman M., Friedman R., Two Lucky People: Memoirs, Chicago 1999, s. 514.
  • Zobacz też: Janusz Korwin-Mikke

• Jednym z największych błędów jest sądzenie programów politycznych i rządowych na podstawie ich zamiarów, a nie rezultatów.
  • One of the great mistakes is to judge policies and programmes by their intentions rather than their results. (ang.)

• Jeżeli spojrzymy na walkę z narkotykami z czysto ekonomicznego punktu widzenia, to rolą państwa jest ochrona karteli narkotykowych.
  • If you look at the drug war from a purely economic point of view, the role of the government is to protect the drug cartel. (ang.)

• Jestem za legalizacją narkotyków i prostytucji. Powinny być one traktowane tak, jak obecnie odnosimy się do alkoholu. Ludzie powinni mieć możliwość swobodnego nabywania narkotyków, lecz poczucie odpowiedzialności winno ich powstrzymywać przed czynieniem szkód innym. Wiem, że narkotyki są okropne i wyrządzają ogromne szkody, jednak zakaz ich posiadania wyrządza jeszcze większe. Jest to bowiem główne źródło przestępstw w Stanach Zjednoczonych. Nie ma również jakiegokolwiek uzasadnienia, by Stany Zjednoczone przy pomocy swych sił zbrojnych atakowały obiekty w Kolumbii lub Peru. Gdybyśmy egzekwowali nasze prawo zakazujące użycia narkotyków, nie byłoby na nie zapotrzebowania i nie byłoby problemu z Kolumbią lub Peru. Ale ponieważ nie jesteśmy zdolni egzekwować u siebie praw tu ustanowionych, próbujemy winić innych, stosować wobec nich siłę i zabijać ludzi. Nasza polityka w dziedzinie narkotyków jest nie tylko nieefektywna, ale również niemoralna.

• Jestem zwolennikiem cięcia podatków w każdych okolicznościach i pod każdym pretekstem, z jakiejkolwiek przyczyny, kiedykolwiek jest to możliwe. (...) Ponieważ uważam, że dużym problemem nie są podatki, dużym problemem są wydatki. Wierzę, że rząd jest zbyt duży i natarczywy, że nie otrzymujemy równowartości naszych pieniędzy za około 40 procent naszych dochodów wydawanych przez rząd... Jak możemy przytrzeć nosa rządowi? Wierzę, że jest jeden, jedyny sposób: jest to sposób, w jaki rodzice kontrolują rozrzutne dzieci, przycinając ich kieszonkowe. Dla rządu oznacza to cięcia podatków.
  • I am in favor of cutting taxes under any circumstances and for any excuse, for any reason, whenever it's possible. (...) Because I believe the big problem is not taxes, the big problem is spending. I believe that government is too large and intrusive, that we do not get our money's worth for the roughly 40 percent of our income that is spent by government.... How can we ever cut government down to size? I believe there is one and only one way: the way parents control spendthrift children, cutting their allowance. For government, that means cutting taxes. (ang.)
  • Źródło: Richard A. Viguerie, Conservatives Betrayed: How George W. Bush and Other Big Government Republicans Hijacked the Conservative Cause, 2006, str. 46

• Jeśli płacicie ludziom za to, że nie pracują, a każecie im płacić podatki gdy pracują, nie dziwcie się, że macie bezrobocie.
  • If you pay people not to work and tax them when they do, don't be surprised if you get unemployment. (ang.)

• Nic nie jest tak trwałe jak tymczasowa polityka rządu.

• Nie istnieje coś takiego jak darmowe obiady.
  • There's no such thing as a free lunch. (ang.)
  • Opis: być może spotykane wcześniej.

• Nie możesz być pewien swej racji, jeśli o argumentach swoich oponentów nie będziesz wiedział więcej od nich samych.

• Nigdy nie spotkałem się z cięciem podatkowym, które by mi się nie podobało.
  • I never met a tax cut I didn't like. (ang.)
  • Źródło: Richard A. Viguerie, Conservatives Betrayed: How George W. Bush and Other Big Government Republicans Hijacked the Conservative Cause, 2006, str. 46

• Piekło tak nie szaleje, jak zlekceważony biurokrata.

• Polska nie powinna naśladować bogatych krajów zachodnich, bo nie jest bogatym krajem zachodnim. Polska powinna naśladować rozwiązania, które kraje zachodnie stosowały, gdy były tak biedne, jak Polska.
  • Opis: wykład dla OKP podczas wizyty w Polsce w 1989 roku.

• Praca naukowa opiera się na podstawowym założeniu, że wiedza jest lepsza od ignorancji.

• Rząd nie rozwiązuje problemów, rząd je tworzy.

• Rządowe rozwiązanie problemów są zwykle równie złe jak sam problem.
  • The government solution to a problem is usually as bad as the problem. (ang.)

• Rządy nie uczą się niczego. Tylko ludzie się uczą.
  • Governments never learn. Only people learn. (ang.)
  • Źródło: The Cynic's Lexicon: A Dictionary Of Amoral Advice‎ (1984), Jonathon Green, str. 77

• Są tacy w niektórych krajach jakie odwiedziłem, którzy mają jasne pojęcie drogi od socjalizmu do kapitalizmu, np. w Czechosłowacji p. Wacław Klaus, a w Polsce p. Janusz Korwin-Mikke. Z ich punktu widzenia problem kluczowy stanowi odebranie własności z rąk władzy państwa i przekazanie w ręce ludzi, chodzi im po prostu o usunięcie rządu na bok.
  • Źródło: Czerkawski B., Wolny prywatny rynek, [w:] „Najwyższy Czas!” nr 28, Warszawa 1990, s. I.
  • Zobacz też: Janusz Korwin-Mikke, Václav Klaus

• Społeczeństwo, które przedkłada równość nad wolność, nie ma ani jednego, ani drugiego. Społeczeństwo, które przedkłada wolność nad równość, będzie się szczyciło i jednym, i drugim.
  • A society that puts equality before freedom will get neither. A society that puts freedom before equality will get a high degree of both. (ang.)

• Świadectwo historii potwierdza jednoznacznie zależność między wolnością polityczną a wolnym rynkiem. Nie znam żadnego przykładu „wolnego społeczeństwa”, żyjącego w jakimkolwiek czasie i miejscu, które nie charakteryzowałoby się czymś porównywalnym do wolnego rynku jako formy organizacji przeważającej części gospodarki.

• Świat finansów jest podobny do alkoholizmu: i w jednym i w drugim przypadku najpierw jest nadmiar środków płynnych, następnie euforia, a na końcu – depresja.

• To co sprawia, że jest ona najbardziej fascynującą jest to, że jej fundamentalne zasady są tak proste, że każdy jest w stanie je zrozumieć, jednak niewielu je rozumie.
  • Opis: o ekonomii.

• Urna wyborcza tworzy zgodność bez jednomyślności zaś rynek jednomyślność bez zgodności
  • Źródło: Wolny wybór, 1996 r.

• Z euro jest jak z socjalizmem. To piękna idea, która nie sprawdza się w praktyce.

• Zawsze czułem, że powiedzieć mniej – znaczy więcej, niż powiedzieć więcej.

• Zazdrośnie strzegąc wolności, a więc obawiając się centralistycznej władzy, czy to w rękach rządowych czy prywatnych, liberał dziewiętnastowieczny popierał decentralizację.
  • Źródło: Kapitalizm i wolność, 1993 r.

• Bez wolności gospodarczej nie ma wolności politycznej.