Soczewica koło miele młyn

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów

Soczewica koło miele młyn.

  • Autor: nieznany
  • Opis: zdaniem tym rycerze Władysława Łokietka mieli sprawdzać polskość mieszczan krakowskich po stłumieniu buntu w 1312.
Przywódcą rebelii był wójt Albert, Niemiec z pochodzenia, rzekomo wspierany przez ówczesnego biskupa krakowskiego, Jana Muskatę, wrogiego Łokietkowi. Bunt rozpoczął się podczas nieobecności Łokietka w Krakowie, najpewniej w lecie 1311 roku. Najprawdopodobniej pod koniec buntu przywództwo w mieście objął piastowski książę Bolko opolski, według części historyków działający z nadania nowo wybranego króla czeskiego Jana Luksemburskiego, który rościł sobie prawo do tronu polskiego w ramach dziedzictwa po wygasłej na Wacławie III dynastii Przemyślidów. Po stłumieniu buntu przy pomocy sprzyjającego mu rycerstwa Łokietek poddał przywódców buntu represjom, zaś miasto pozbawił części przywilejów.
Według szesnastowiecznej edycji Rocznika Krasińskich słowa "soczewica, koło, miele, młyn" miały być testem na polskość badanej osoby, jako że były one trudne do wymówienia poprawnie przez cudzoziemca. Osoby, które owych słów wymówić nie umiały, według kronikarza zostały zabite. Obecnie wielu historyków uważa ów przekaz za przesadzony, gdyż inne dostępne źródła wskazują na raczej ograniczony zasięg represji po rewolcie.