Karol Marks: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Usunięta treść Dodana treść
+wkład
ręczyny rewert
Linia 54: Linia 54:
** ''Die Religion ist der Seufzer der bedrängten Kreatur, das Gemüt einer herzlosen Welt, wie sie der Geist geistloser Zustände ist. Sie ist das Opium des Volkes.'' (niem.)
** ''Die Religion ist der Seufzer der bedrängten Kreatur, das Gemüt einer herzlosen Welt, wie sie der Geist geistloser Zustände ist. Sie ist das Opium des Volkes.'' (niem.)
**Źródło: ''Przyczynek do krytyki heglowskiej filozofii prawa. Wstęp.'' (''Zur Kritik der Hegelschen Rechtsphilosophie. Einleitung.'')
**Źródło: ''Przyczynek do krytyki heglowskiej filozofii prawa. Wstęp.'' (''Zur Kritik der Hegelschen Rechtsphilosophie. Einleitung.'')

*Religia to tylko słońce złudne, póty obracające się wokół człowieka, póki człowiek nie umie obracać się wokół siebie samego.


*Socjalne zasady chrześcijaństwa głoszą pokorę, wzgardę dla samego siebie, uniżoność, poufałość, ustępliwość – słowem, wszystkie porywy, cechujące kanalię.
*Socjalne zasady chrześcijaństwa głoszą pokorę, wzgardę dla samego siebie, uniżoność, poufałość, ustępliwość – słowem, wszystkie porywy, cechujące kanalię.
Linia 88: Linia 90:


==Cytaty o Karolu Marksie==
==Cytaty o Karolu Marksie==
*Poglądy samego Marksa są złożone i należy starannie odróżnić kilka aspektów jego myśli, których wartość jest niejednakowa. Marks był mianowicie przede wszystkim naukowcem i uważał się za takiego. Chciał stworzyć ''naukowy socjalizm'' i zbudować socjologię (której jest współzałożycielem) na wzór fizyki. Jako taki Marks był niewątpliwie wybitnym myślicielem, choć nie miał szczęścia o tyle, że większość jego hipotez naukowych została sfalsyfikowana przez nowszą wiedzę (tak np. hipoteza zbliżającego się królestwa wolności, hipoteza coraz większej pauperyzacji proletariuszy, hipoteza załamania się kapitalizmu itd., itd.). Wynika stąd, że choć owe hipotezy były nieraz w czasach Marksa dobrymi naukowymi hipotezami, jest dziecinnym zabobonem uważać je dzisiaj za filozoficzne dogmaty. Marks miał także kilka oryginalnych pomysłów filozoficznych, ale nie wypracował niemal żadnego z nich tak dalece, że uważanie go za filozofa jest nieporozumieniem: bo aby być filozofem, nie wystarczy mieć pomysły, wypada jeszcze je rozpracować, zracjonalizować, a Marks niemal nigdy tego nie dokonał. Marks był dalej moralistą i jako taki odegrał niewątpliwie ogromną rolę, tak dalece, że jeśli chodzi o moralność, jesteśmy dziś w Europie wszyscy jego uczniami. Wreszcie Marks był w zasadzie wyznawcą światopoglądu oświecenia: wierzył w konieczny postęp ludzkości ku rajowi na ziemi, a to głównie dzięki ''światłu'' nauki. Nikt znający położenie nie może dziś podzielać tych poglądów. ale czynią to masy ludowe, a także intelektualiści w krajach zacofanych.
**Autor: [[Józef Maria Bocheński]]
**Źródło: hasło ''Marksizm'' w pracy ''Sto Zabobonów''
**Zobacz też: [[Marksizm]], [[Moralność]], [[Socjologia]], [[Fryderyk Engels]]

*…jako Niemiec i jako Żyd (…) od stóp do głów jest autorytarny.
**Autor: [[Michał Bakunin]], ''[[Anarchizm]]''

*Według pana Marksa, lud nie tylko nie powinien likwidować [państwa], lecz, przeciwnie, utwierdzać je i umacniać, by w takiej postaci oddać je do dyspozycji swoich dobroczyńców, opiekunów i nauczycieli, przywódców partii komunistycznej – innymi słowy, pana Marksa i jego przyjaciół, którzy wówczas przystąpią do uwalniania [go] na swój sposób. [Przywódcy ci] ściągną cugle rządów silną ręką, gdyż ignoranci potrzebują potężnych opiekunów. Powołają więc do życia centralny państwowy bank, który skoncentruje całość produkcji handlowo-przemysłowej, rolnej, a nawet naukowej. Podzieli masy ludowe na dwie armie przemysłową i rolną, pod bezpośrednim dowództwem państwowych inżynierów, którzy będą nową uprzywilejowaną klasą polityczno-naukową.
**Autor: [[Michał Bakunin]]
**Źródło: ''Gosudarstwiennost i anarchija'', W: A. Lehing (red.) ''Archives Bakounine''. Leiden 1967, T. III, cyt. za: Richard Pipes, ''Rewolucja rosyjska'', Warszawa 1994
**Zobacz też: [[demokracja]], [[komunizm]]

*Nauka Marksa jest wszechmocna, ponieważ jest słuszna. Jest pełna i harmonijna, daje ludziom jednolity światopogląd, nie godzący się z żadnymi przesądami, z żadną reakcją, z żadną obroną ucisku burżuazyjnego. Jest ona prawowitym spadkobiercą tego, co ludzkość stworzyła najlepszego w XIX wieku w postaci niemieckiej filozofii, angielskiej ekonomii politycznej, francuskiego socjalizmu.
*Nauka Marksa jest wszechmocna, ponieważ jest słuszna. Jest pełna i harmonijna, daje ludziom jednolity światopogląd, nie godzący się z żadnymi przesądami, z żadną reakcją, z żadną obroną ucisku burżuazyjnego. Jest ona prawowitym spadkobiercą tego, co ludzkość stworzyła najlepszego w XIX wieku w postaci niemieckiej filozofii, angielskiej ekonomii politycznej, francuskiego socjalizmu.
**Autor: [[Włodzimierz I. Lenin]]
**Autor: [[Włodzimierz I. Lenin]]

Wersja z 22:26, 15 mar 2007


Karol Marks

Karol Marks, oryg. Karl Marx (1818-1883), niemiecki filozof

Ekonomia, społeczeństwo i polityka

  • Z punktu widzenia wyższych formacji ekonomicznych społeczeństwa, uznawanie świata za prywatną własność poszczególnych osób wyda się zupełnym absurdem, tak jak uznanie za czyjąś prywatna własność człowieka. Nawet całe społeczeństwo, naród, czy wszystkie społeczeństwa razem wzięte nie mogą być właścicielami świata. Są tylko jego posiadaczami, użytkownikami, i jak dobrzy rodzice, muszą przekazać go przyszłym pokoleniom, w lepszym stanie.
    • "Kapitał"
  • Człowieka należy rozumieć poczynając "od dołu" – od jego głodu, chłodu, bezdomności; nie idea, lecz ciało jest kluczem do ludzkich tajemnic.
  • Filozofowie rozmaicie tylko interpretowali świat; idzie jednak o to, aby go zmienić.
    • Die Philosophen haben die Welt nur verschieden interpretiert, es kömmt drauf an, sie zu verändern. (niem.)
    • Źródło: Tezy o Feuerbachu (Thesen über Feuerbach, 1845)
  • Każdemu według swoich zdolności, każdemu według jego potrzeb.
    • Jeder nach seinen Fähigkeiten, jedem nach seinen Bedürfnissen! (niem.)
    • Źródło: Krytyka programu gotajskiego (Kritik des Gothaer Programms)
  • Każdy naród by zginął, gdyby przerwał pracę.
  • Na to, by w danym kraju zapanował socjalizm, wystarczy wprowadzić w nim demokrację.
  • Ludzie nie wiedzą, kim są i co czynią.
  • Ludzkość stawia sobie zawsze takie zadania, które jest w stanie rozwiązać.
  • Nieodłączną cechą organizacji takiej bazy ekonomicznej są sprzeczności.
  • Nikt nie zwalcza wolności, zwalcza co najwyżej wolność innych.
  • “W stosunku do kobiety jako do zdobyczy i niewolnicy powszechnej pożądliwości wyraża się nieskończona degradacja, w jakiej człowiek znajduje się wobec siebie samego(...)” (Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne)
  • Organizacja społeczeństwa w określonym czasie zależy od środków produkcji czyli sposobu produkcji i organizacji pracy.
  • Pieniądz poniża wszystkich bogów człowieka i zamienia ich w towar.
  • Postępuj swoją drogą, a ludzie niech mówią, co chcą!
    • Segui il tuo corso, e lascia dir le genti! (wł.)
    • Źródło: Kapitał
    • Zobacz też: Dante Alighieri
  • Wielkie historyczne fakty i postacie występują za pierwszym razem jako tragedia, za drugim – jako farsa.
  • Wolny jest ten kto posiada środki produkcji.

Religia

  • Nędza religijna jest jednocześnie wyrazem rzeczywistej nędzy i protestem przeciw nędzy rzeczywistej. Religia jest westchnieniem uciśnionego stworzenia, sercem nieczułego świata, jest duszą bezdusznych stosunków. Religia jest opium ludu.
    • Die Religion ist der Seufzer der bedrängten Kreatur, das Gemüt einer herzlosen Welt, wie sie der Geist geistloser Zustände ist. Sie ist das Opium des Volkes. (niem.)
    • Źródło: Przyczynek do krytyki heglowskiej filozofii prawa. Wstęp. (Zur Kritik der Hegelschen Rechtsphilosophie. Einleitung.)
  • Religia to tylko słońce złudne, póty obracające się wokół człowieka, póki człowiek nie umie obracać się wokół siebie samego.
  • Socjalne zasady chrześcijaństwa głoszą pokorę, wzgardę dla samego siebie, uniżoność, poufałość, ustępliwość – słowem, wszystkie porywy, cechujące kanalię.

O sobie

  • Wszystko, co mogę w związku z tym powiedzieć o sobie, to że nie jestem marksistą.
    • Opis: o skrajności ideologicznej swoich francuskich zwolenników
  • Z wyzwaniem rzucam światu w twarz rękawicę i obserwuję jak upada ten karłowaty olbrzym. Jednak jego upadek nie uciszy mojej nienawiści. Podobny Bogu będę błąkał się wśród obłoków świata.

Dzieła

Manifest komunistyczny

Manifest der Kommunistischen Partei (niem.)

  • Widmo krąży po Europie – widmo komunizmu. Wszystkie potęgi starej Europy połączyły się dla świętej nagonki przeciw temu widmu, papież i car, Metternich i Guizot, francuscy radykałowie i niemieccy policjanci.
    • Ein Gespenst geht um in Europa – das Gespenst des Kommunismus. Alle Mächte des alten Europa haben sich zu einer heiligen Hetzjagd gegen dies Gespenst verbündet, der Papst und der Zar, Metternich und Guizot, französische Radikale und deutsche Polizisten. (niem.)
  • Historia wszelkiego społeczeństwa dotychczasowego jest historią walk klasowych.
    • Die Geschichte aller bisherigen Gesellschaft ist die Geschichte von Klassenkämpfen. (niem.)
  • Proletariusze nie mają w niej nic do stracenia prócz swych kajdan. Do zdobycia mają cały świat. Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!
    • Die Proletarier haben nichts in ihr zu verlieren als ihre Ketten. Sie haben eine Welt zu gewinnen. Proletarier aller Länder, vereinigt euch! (niem.)
    • Uwaga: "niej" = "rewolucji komunistycznej"
  • Robotnicy nie mają ojczyzny.
    • Die Arbeiter haben kein Vaterland. (niem.)
  • "Burgeois widzi w swej żonie zwykłe narzędzie produkcji"
  • “Burżuazja zdarła ze stosunków rodzinnych ich rzewnie sentymentalną zasłonę i sprowadziła je do nagiego stosunku pieniężnego”

Zobacz też: tekst Manifestu w Wikiźródłach

Cytaty o Karolu Marksie

  • Poglądy samego Marksa są złożone i należy starannie odróżnić kilka aspektów jego myśli, których wartość jest niejednakowa. Marks był mianowicie przede wszystkim naukowcem i uważał się za takiego. Chciał stworzyć naukowy socjalizm i zbudować socjologię (której jest współzałożycielem) na wzór fizyki. Jako taki Marks był niewątpliwie wybitnym myślicielem, choć nie miał szczęścia o tyle, że większość jego hipotez naukowych została sfalsyfikowana przez nowszą wiedzę (tak np. hipoteza zbliżającego się królestwa wolności, hipoteza coraz większej pauperyzacji proletariuszy, hipoteza załamania się kapitalizmu itd., itd.). Wynika stąd, że choć owe hipotezy były nieraz w czasach Marksa dobrymi naukowymi hipotezami, jest dziecinnym zabobonem uważać je dzisiaj za filozoficzne dogmaty. Marks miał także kilka oryginalnych pomysłów filozoficznych, ale nie wypracował niemal żadnego z nich tak dalece, że uważanie go za filozofa jest nieporozumieniem: bo aby być filozofem, nie wystarczy mieć pomysły, wypada jeszcze je rozpracować, zracjonalizować, a Marks niemal nigdy tego nie dokonał. Marks był dalej moralistą i jako taki odegrał niewątpliwie ogromną rolę, tak dalece, że jeśli chodzi o moralność, jesteśmy dziś w Europie wszyscy jego uczniami. Wreszcie Marks był w zasadzie wyznawcą światopoglądu oświecenia: wierzył w konieczny postęp ludzkości ku rajowi na ziemi, a to głównie dzięki światłu nauki. Nikt znający położenie nie może dziś podzielać tych poglądów. ale czynią to masy ludowe, a także intelektualiści w krajach zacofanych.
  • Według pana Marksa, lud nie tylko nie powinien likwidować [państwa], lecz, przeciwnie, utwierdzać je i umacniać, by w takiej postaci oddać je do dyspozycji swoich dobroczyńców, opiekunów i nauczycieli, przywódców partii komunistycznej – innymi słowy, pana Marksa i jego przyjaciół, którzy wówczas przystąpią do uwalniania [go] na swój sposób. [Przywódcy ci] ściągną cugle rządów silną ręką, gdyż ignoranci potrzebują potężnych opiekunów. Powołają więc do życia centralny państwowy bank, który skoncentruje całość produkcji handlowo-przemysłowej, rolnej, a nawet naukowej. Podzieli masy ludowe na dwie armie przemysłową i rolną, pod bezpośrednim dowództwem państwowych inżynierów, którzy będą nową uprzywilejowaną klasą polityczno-naukową.
    • Autor: Michał Bakunin
    • Źródło: Gosudarstwiennost i anarchija, W: A. Lehing (red.) Archives Bakounine. Leiden 1967, T. III, cyt. za: Richard Pipes, Rewolucja rosyjska, Warszawa 1994
    • Zobacz też: demokracja, komunizm
  • Nauka Marksa jest wszechmocna, ponieważ jest słuszna. Jest pełna i harmonijna, daje ludziom jednolity światopogląd, nie godzący się z żadnymi przesądami, z żadną reakcją, z żadną obroną ucisku burżuazyjnego. Jest ona prawowitym spadkobiercą tego, co ludzkość stworzyła najlepszego w XIX wieku w postaci niemieckiej filozofii, angielskiej ekonomii politycznej, francuskiego socjalizmu.