Wisła: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 59: Linia 59:
** Źródło: Teresa Ferenc, ''Poezje wybrane'', wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1984, ISBN 8307010314. s. 274.
** Źródło: Teresa Ferenc, ''Poezje wybrane'', wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1984, ISBN 8307010314. s. 274.
** Zobacz też: [[Bug]], [[Gopło]], [[Polska]]
** Zobacz też: [[Bug]], [[Gopło]], [[Polska]]

* Gepidowie więc [...] dopóki przebywali w kraju Spesis (obrali na swą siedzibę) wyspę otoczoną mieliznami rzeki Viscla. Wyspie tej nadali w rodzimym języku miano Gepedoios. Dzisiaj ma ją rzekomo w posiadaniu lud Widiwariów [Vidivarii], po odejściu Gepidów do lepszych ziem. Widiwariowie zaś pochodzą z różnorakich plemion, które gromadząc się jak gdyby w jedno schronienie utworzyły (nowe) plemię. Za nimi, też na wybrzeżu Oceanu, pędzą żywot Estowie, lud ze wszech miar usposobiony pokojowo.
** Autor: [[Jordanes]], Getica XVI, 96–97, tłum. Edward Zwolski, Historia Gocka czyli Scytyjska Europa: Kasjodor i Jordanes 1984, str. 14; J. Kolendo, Ziemie u południowo-wschodnich wybrzeży Bałtyku w źródłach antycznych, Pruthenia IV, Olsztyn 2008, s. 30-32;
** Zobacz też [[Widiwariowie]]


* Wulfhera odwiedziłem i Wyrmhera<br />tam bardzo często rozbrzmiewał szczęk broni<br />ponieważ wojska Hraedów mieczami ostrymi<br />musiały bronić koło lasów nadwiślańskich<br />starych siedzib ojczystych przed ludami Aetli.
* Wulfhera odwiedziłem i Wyrmhera<br />tam bardzo często rozbrzmiewał szczęk broni<br />ponieważ wojska Hraedów mieczami ostrymi<br />musiały bronić koło lasów nadwiślańskich<br />starych siedzib ojczystych przed ludami Aetli.
** Źródło [[w:Widsith|Widsith]] (wiersz 121) w Źródła skandynawskie i anglosaskie do dziejów Słowiańszczyzny, wyd. i przeł. [[Gerard Labuda]], z serii: „Źródła objaśniające początki państwa polskiego. Źródła nordyckie t. 1”, PWN, Warszawa 1961.
** Źródło [[w:Widsith|Widsith]] (wiersz 121) w Źródła skandynawskie i anglosaskie do dziejów Słowiańszczyzny, wyd. i przeł. [[Gerard Labuda]], z serii: „Źródła objaśniające początki państwa polskiego. Źródła nordyckie t. 1”, PWN, Warszawa 1961.
**Zobacz też [[Goci]], [[Hunowie]], [[Okres wędrówek ludów w Europie]]
**Zobacz też [[Goci]], [[Hunowie]], [[Okres wędrówek ludów w Europie]]

==''Archeologia dorzecza Wisły''==
==''Archeologia dorzecza Wisły''==
* Najstarsze ślady osadnictwa słowiańskiego nad górną i środkową Wisłą, należące do tzw. kultury praskiej, rejestrujemy najwcześniej około przełomu V i VI w.
* Najstarsze ślady osadnictwa słowiańskiego nad górną i środkową Wisłą, należące do tzw. kultury praskiej, rejestrujemy najwcześniej około przełomu V i VI w.

Wersja z 09:03, 5 maj 2020

Wisła w Beskidzie Śląskim
Wisła w Kazimierzu Dolnym
Wisła w Sandomierzu

Wisła – najdłuższa rzeka w Polsce.

  • Długa, mokra
    wisi, idzie
    a jak tak idzie
    to jest wysoka
    uniesiona
    o… na obcasach
    „ta ciemna… to ja”
    to ona.
  • Autor: Miron Białoszewski, Wisła
  • Na prawo most, na lewo most, a dołem Wisła płynie.
  • Nasza się Wisła ukochana toczy
    Przez kraj pszeniczny, polisty, uroczy.
  • Nieubłagana Wisło, próżno wstrząsasz rogi,
    Próżno brzegom gwałt czynisz i hamujesz drogi;
    Nalazł fortel król August, jako cię miał pożyć
    A ty musisz tę swoję dobrą myśl położyć,
    Bo krom wioseł, krom prumów już dziś suchą nogą
    Twój grzbiet nieujeżdżony wszyscy deptać mogą.
  • O, pławiaczko sarmacka! rzek polskich głowo!
    Płyń swym Lachom bogato i na wiek zdrowo!
  • Ogniomistrzu i serc, i słów,
    poeto, nie w pieśni troska.
    Dzisiaj wiersz – to strzelecki rów,
    okrzyk i rozkaz:
    Bagnet na broń!

    Bagnet na broń!
    A gdyby umierać przyszło,
    przypomnimy, co rzekł Cambronne,
    i powiemy to samo nad Wisłą.
  • Płynie Wisła, płynie, po polskiej krainie,
    Zobaczyła Kraków, pewnie go nie minie,
    Zobaczyła Kraków, wnet go pokochała,
    I w dowód miłości wstęgą opasała.
    • Źródło: utwór Od południa stoi wielka Babia Góra anonimowego autorstwa, prawdopodobnie z pierwszej połowy XIX wieku; słowa niekiedy przypisywane Edmundowi Wasilewskiemu
    • Zobacz też: Kraków
  • Po szerokim polu modra Wisła płynie,
    Pochylone chaty drzemią na dolinie,
    Nad wodą zgarbiony stary dąb żylasty,
    Kędy bielą płótna wesołe niewiasty.
  • Pokazałem Eisenhowerowi wspaniały widok na Wisłę i dalej, na Pragę, z widoczną w oddali, lśniącą w słońcu kopułą cerkwi. Wyjaśniłem mu, że w czasie powstania ta część miasta znajdowała się początkowo w rękach Armii Krajowej, która dzień w dzień oczekiwała wsparcia ze strony wojsk radzieckich. Podkreślając, że mówi wyłącznie jako żołnierz, generał zauważył: „Co za idealny przyczółek!”. Nawet tak osławiony strateg wojskowy nie mógł widocznie zrozumieć, dlaczego armia radziecka nie przyszła Warszawie z pomocą.
  • Wisło szara, nie zamieniłbym cię na dumną Tamizę, ani zawrotną Niagarę, ani tajemniczą Zambezi ani magiczny Ganges. Tamte może stokroć piękniejsze, mówiłyby do mnie językiem, którego nie rozumiem.
Wisło szara, kocham twe brzegi, porosłe krzywą wierzbiną, która przegląda się w twych nurtach, kocham twe piaski i gwiazdy, które kąpią się w twych wodach.
  • Z tamtej strony Wisły
    Kąpała się wrona.
    Pan kapitan myślał,
    Że to jego żona.
    • Źródło: piosenka galicyjska z początku XX wieku
  • Żyję gdzie Gopło Bug Wisła
    moja miłość do tych stron
    przyrosła jak do krzyża
  • Gepidowie więc [...] dopóki przebywali w kraju Spesis (obrali na swą siedzibę) wyspę otoczoną mieliznami rzeki Viscla. Wyspie tej nadali w rodzimym języku miano Gepedoios. Dzisiaj ma ją rzekomo w posiadaniu lud Widiwariów [Vidivarii], po odejściu Gepidów do lepszych ziem. Widiwariowie zaś pochodzą z różnorakich plemion, które gromadząc się jak gdyby w jedno schronienie utworzyły (nowe) plemię. Za nimi, też na wybrzeżu Oceanu, pędzą żywot Estowie, lud ze wszech miar usposobiony pokojowo.
    • Autor: Jordanes, Getica XVI, 96–97, tłum. Edward Zwolski, Historia Gocka czyli Scytyjska Europa: Kasjodor i Jordanes 1984, str. 14; J. Kolendo, Ziemie u południowo-wschodnich wybrzeży Bałtyku w źródłach antycznych, Pruthenia IV, Olsztyn 2008, s. 30-32;
    • Zobacz też Widiwariowie
  • Wulfhera odwiedziłem i Wyrmhera
    tam bardzo często rozbrzmiewał szczęk broni
    ponieważ wojska Hraedów mieczami ostrymi
    musiały bronić koło lasów nadwiślańskich
    starych siedzib ojczystych przed ludami Aetli.

Archeologia dorzecza Wisły

  • Warto może jednak wspomnieć o jednym istotnym ustaleniu, stanowiącym całkowite novum. W dużych centrach osadniczych na Kujawach czy nad środkową Prosną zlokalizowano pierwsze materiały wskazujące na kontynuację osadnictwa germańskiego jeszcze w VI, a nawet początkach VII w. Nieliczne społeczności je zamieszkujące musiały zatem nawiązywać kontakty z napływającą ludnością słowiańską. Innymi słowy udało się stwierdzić, iż schyłek starożytności i początki wczesnego średniowiecza na niektórych osadach o charakterze centralnym nakładały się na siebie. To może wyjaśniać przetrwanie miejscowych nazw geograficznych typu Vistula–Wisła.