Obrona Warszawy (1939): Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
jeden cytat Jan Lechoń, Pieśń o Stefanie Starzyńskim |
m popr. Link., dr Zmiana |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Defenders of Warsaw (1939).jpg|mały|Stanowisko przeciwlotniczego ckm w pobliżu Dworca Wiedeńskiego w czasie |
[[Plik:Defenders of Warsaw (1939).jpg|mały|Stanowisko przeciwlotniczego ckm w pobliżu Dworca Wiedeńskiego w czasie obrony Warszawy w 1939]] |
||
'''[[w:Obrona Warszawy (1939)|Obrona Warszawy (1939)]]''' – [[bitwa]] powietrzno-lądowa stoczona w obronie stolicy [[Polska|Polski]] [[Warszawa|Warszawy]] w czasie [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] przez [[Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej|Wojsko Polskie]] i ludność cywilną z wojskami [[Niemcy|niemieckimi]] [[III Rzesza|III Rzeszy]]. |
'''[[w:Obrona Warszawy (1939)|Obrona Warszawy (1939)]]''' – [[bitwa]] powietrzno-lądowa stoczona w obronie stolicy [[Polska|Polski]] [[Warszawa|Warszawy]] w czasie [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] przez [[Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej|Wojsko Polskie]] i ludność cywilną z wojskami [[Niemcy|niemieckimi]] [[III Rzesza|III Rzeszy]]. |
||
* Chciałem, by Warszawa była wielka. Wierzyłem, że wielka będzie. Ja i moi współpracownicy kreśliliśmy plany, robiliśmy szkice wielkiej Warszawy przyszłości. I Warszawa jest wielka. Prędzej to nastąpiło, niż przypuszczaliśmy. Nie za lat pięćdziesiąt, nie za sto, lecz dziś widzę wielką Warszawę. Gdy teraz do was mówię, widzę ją przez okna w całej wielkości i chwale, otoczoną kłębami dymu, rozczerwienioną płomieniami ognia, wspaniałą, niezniszczalną, wielką, walczącą Warszawę. I choć tam, gdzie miały być wspaniałe sierocińce – gruzy leżą, choć tam, gdzie miały być parki – dziś są barykady gęsto trupami pokryte, choć płoną nasze biblioteki, choć palą się szpitale – nie za lat pięćdziesiąt, nie za sto, lecz dziś Warszawa broniąca honoru Polski jest u szczytu swej wielkości i chwały. |
* Chciałem, by Warszawa była wielka. Wierzyłem, że wielka będzie. Ja i moi współpracownicy kreśliliśmy plany, robiliśmy szkice wielkiej Warszawy przyszłości. I Warszawa jest wielka. Prędzej to nastąpiło, niż przypuszczaliśmy. Nie za lat pięćdziesiąt, nie za sto, lecz dziś widzę wielką Warszawę. Gdy teraz do was mówię, widzę ją przez okna w całej wielkości i chwale, otoczoną kłębami dymu, rozczerwienioną płomieniami ognia, wspaniałą, niezniszczalną, wielką, walczącą Warszawę. I choć tam, gdzie miały być wspaniałe sierocińce – gruzy leżą, choć tam, gdzie miały być parki – dziś są barykady gęsto trupami pokryte, choć płoną nasze biblioteki, choć palą się szpitale – nie za lat pięćdziesiąt, nie za sto, lecz dziś Warszawa broniąca honoru Polski jest u szczytu swej wielkości i chwały. |
||
** Autor: [[Stefan Starzyński]] |
** Autor: [[Stefan Starzyński]] |
||
** Źródło: [http://dzieje.pl/aktualnosci/78-lat-temu-aresztowany-zostal-s-starzynski-bohaterski-prezydent-warszawy ''78 lat temu aresztowany został S. Starzyński |
** Źródło: [http://dzieje.pl/aktualnosci/78-lat-temu-aresztowany-zostal-s-starzynski-bohaterski-prezydent-warszawy ''78 lat temu aresztowany został S. Starzyński – bohaterski prezydent Warszawy''], dzieje.pl, 27 października 2017. |
||
* Do 22 września trwała bitwa nad Bzurą, która angażowała gros sił niemieckich. Później też, dopóki istniały szanse skutecznego oporu. Newralgiczne ogniwa infrastruktury obronnej stanowiły straż ogniowa i wodociągi. Gdy Niemcom udało się uszkodzić stację pomp na Czerniakowie polskie dowództwo musiało w ciągu kilkudziesięciu godzin poprosić o wstrzymanie ognia i podjąć rozmowy kapitulacyjne. Bez bieżącej wody nie dało się gasić pożarów. Przestała też działać elektrownia, a tym samym przerwała stałą pracę rozgłośnia Polskiego Radia, emitująca poruszające przemówienia prezydenta. |
* Do 22 września trwała bitwa nad Bzurą, która angażowała gros sił niemieckich. Później też, dopóki istniały szanse skutecznego oporu. Newralgiczne ogniwa infrastruktury obronnej stanowiły straż ogniowa i wodociągi. Gdy Niemcom udało się uszkodzić stację pomp na Czerniakowie polskie dowództwo musiało w ciągu kilkudziesięciu godzin poprosić o wstrzymanie ognia i podjąć rozmowy kapitulacyjne. Bez bieżącej wody nie dało się gasić pożarów. Przestała też działać elektrownia, a tym samym przerwała stałą pracę rozgłośnia Polskiego Radia, emitująca poruszające przemówienia prezydenta. |
||
Linia 24: | Linia 24: | ||
** Źródło: [http://dzieje.pl/aktualnosci/warszawa-we-wrzesniu-1939-r ''Dr M. Deszczyński: Decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych Warszawy była całkowicie racjonalna''], dzieje.pl, 1 października 2014. |
** Źródło: [http://dzieje.pl/aktualnosci/warszawa-we-wrzesniu-1939-r ''Dr M. Deszczyński: Decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych Warszawy była całkowicie racjonalna''], dzieje.pl, 1 października 2014. |
||
* |
* „Uwaga! Uwaga! Przeszedł!<br />Koma trzy!”<br />Ktoś biegnie po schodach.<br />Trzasnęły gdzieś drzwi.<br />Ze zgiełku i wrzawy<br />Dźwięk jeden wybucha rośnie,<br />Kołuje jękliwie,<br />Głos syren – w oktawy<br />Opada – i wznosi się jęk:<br />„Ogłaszam alarm dla miasta Warszawy!” |
||
** Autor: [[Antoni Słonimski]], '' |
** Autor: [[Antoni Słonimski]], ''Alarm'' |
||
* Zmagania o stolicę Polski potwierdziły doświadczenia wynikające z wcześniejszej o dwa lata obrony Szanghaju przed Japończykami, czy też wojny domowej w Hiszpanii. W warunkach zastosowania broni szybkich obrona miast znacznie wydłużała czas kampanii. Wiązała się jednak z wielkimi zniszczeniami zadawanymi m.in. przez lotnictwo bombardujące. |
* Zmagania o stolicę Polski potwierdziły doświadczenia wynikające z wcześniejszej o dwa lata obrony Szanghaju przed Japończykami, czy też wojny domowej w Hiszpanii. W warunkach zastosowania broni szybkich obrona miast znacznie wydłużała czas kampanii. Wiązała się jednak z wielkimi zniszczeniami zadawanymi m.in. przez lotnictwo bombardujące. |
Wersja z 17:05, 17 cze 2018
Obrona Warszawy (1939) – bitwa powietrzno-lądowa stoczona w obronie stolicy Polski Warszawy w czasie kampanii wrześniowej przez Wojsko Polskie i ludność cywilną z wojskami niemieckimi III Rzeszy.
- Chciałem, by Warszawa była wielka. Wierzyłem, że wielka będzie. Ja i moi współpracownicy kreśliliśmy plany, robiliśmy szkice wielkiej Warszawy przyszłości. I Warszawa jest wielka. Prędzej to nastąpiło, niż przypuszczaliśmy. Nie za lat pięćdziesiąt, nie za sto, lecz dziś widzę wielką Warszawę. Gdy teraz do was mówię, widzę ją przez okna w całej wielkości i chwale, otoczoną kłębami dymu, rozczerwienioną płomieniami ognia, wspaniałą, niezniszczalną, wielką, walczącą Warszawę. I choć tam, gdzie miały być wspaniałe sierocińce – gruzy leżą, choć tam, gdzie miały być parki – dziś są barykady gęsto trupami pokryte, choć płoną nasze biblioteki, choć palą się szpitale – nie za lat pięćdziesiąt, nie za sto, lecz dziś Warszawa broniąca honoru Polski jest u szczytu swej wielkości i chwały.
- Autor: Stefan Starzyński
- Źródło: 78 lat temu aresztowany został S. Starzyński – bohaterski prezydent Warszawy, dzieje.pl, 27 października 2017.
- Do 22 września trwała bitwa nad Bzurą, która angażowała gros sił niemieckich. Później też, dopóki istniały szanse skutecznego oporu. Newralgiczne ogniwa infrastruktury obronnej stanowiły straż ogniowa i wodociągi. Gdy Niemcom udało się uszkodzić stację pomp na Czerniakowie polskie dowództwo musiało w ciągu kilkudziesięciu godzin poprosić o wstrzymanie ognia i podjąć rozmowy kapitulacyjne. Bez bieżącej wody nie dało się gasić pożarów. Przestała też działać elektrownia, a tym samym przerwała stałą pracę rozgłośnia Polskiego Radia, emitująca poruszające przemówienia prezydenta.
- Autor: Marek Piotr Deszczyński
- Źródło: Dr M. Deszczyński: Decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych Warszawy była całkowicie racjonalna, dzieje.pl, 1 października 2014.
- Do 6 września nieba nad miastem broniła dość skutecznie złożona początkowo z ok. 50 samolotów myśliwskich Brygada Pościgowa. Po jej ewakuacji na Lubelszczyznę musiała wystarczyć niezbyt liczna, aczkolwiek dająca się we znaki nieprzyjacielskim samolotom, artyleria przeciwlotnicza. Sprawnie działał jednak system biernej obrony przeciwlotniczej. Zapoznawano z nim mieszkańców co najmniej od wiosny. Dokładnie przeszkolono członków formacji paramilitarnych, urzędników i funkcjonariuszy państwowych, harcerzy, uczniów. Radio podawało komunikaty o spodziewanych nalotach, czemu towarzyszyło wycie syren alarmowych. Każda kamienica miała własne pogotowie, dbające o zaciemnienie, ewakuację mieszkańców do schronów, pierwszą pomoc dla rannych, wreszcie gaszenie pożarów za pomocą piasku i wody.
- Autor: Marek Piotr Deszczyński
- Źródło: Dr M. Deszczyński: Decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych Warszawy była całkowicie racjonalna, dzieje.pl, 1 października 2014.
- Jakże Ciebie, Warszawo, dosięgnąć przez pieśnie,
Ażeby Twoich murów nie dotknąć boleśnie,
Gdy każda droga nazwa jest teraz jak rana?
Oto dach potrzaskany od Świętego Jana
I mury Zamku w gruzach i stropy paradne.
A Zygmunt trzyma w ręku miecz i krzyż bezwładne.
Ale ja Cię nie widzę okrytą żałobą
I nie płaczę nad Tobą, nie płaczę nad sobą,
Ani nad zostałymi w niewoli bliskiemi.
I za żadne bogactwa i rozkosze ziemi,
Za spełnione marzenia i pałace w chmurach
Nie dałbym tego szczęścia, żem mieszkał w Twych murach.
- Każdy dzień trwania Warszawy w obronie miał bardzo duże znaczenie moralne dla kraju i świata; łagodził wstrząs wywołany niespodziewaną katastrofą państwa. Z drugiej jednak strony na szali spoczywał los blisko 1,5 mln mieszkańców oraz załogi. Dlatego decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych podjęta kolektywnie 26 września była trafna i całkowicie racjonalna.
- Autor: Marek Piotr Deszczyński
- Źródło: Dr M. Deszczyński: Decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych Warszawy była całkowicie racjonalna, dzieje.pl, 1 października 2014.
- Kulminację zniszczeń przyniósł 25 września, gdy Warszawa przez cały dzień znajdowała się pod gradem pocisków i bomb. Wraz z przedłużaniem się walk nasilały się zniszczenia bezcennej substancji zabytkowej i budowli publicznych. W wymiarze symbolicznym, najcięższe pasmo destrukcji rozpoczęło 17 września trafienie i pożar Zamku Królewskiego – siedziby prezydenta RP.
- Autor: Marek Piotr Deszczyński
- Źródło: Dr M. Deszczyński: Decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych Warszawy była całkowicie racjonalna, dzieje.pl, 1 października 2014.
- „Uwaga! Uwaga! Przeszedł!
Koma trzy!”
Ktoś biegnie po schodach.
Trzasnęły gdzieś drzwi.
Ze zgiełku i wrzawy
Dźwięk jeden wybucha rośnie,
Kołuje jękliwie,
Głos syren – w oktawy
Opada – i wznosi się jęk:
„Ogłaszam alarm dla miasta Warszawy!”- Autor: Antoni Słonimski, Alarm
- Zmagania o stolicę Polski potwierdziły doświadczenia wynikające z wcześniejszej o dwa lata obrony Szanghaju przed Japończykami, czy też wojny domowej w Hiszpanii. W warunkach zastosowania broni szybkich obrona miast znacznie wydłużała czas kampanii. Wiązała się jednak z wielkimi zniszczeniami zadawanymi m.in. przez lotnictwo bombardujące.
- Autor: Marek Piotr Deszczyński
- Źródło: Dr M. Deszczyński: Decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych Warszawy była całkowicie racjonalna, dzieje.pl, 1 października 2014.