Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
m drobne redakcyjne
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Biaroza prison3.JPG|mały|<center>Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej<center>]]
[[Plik:Biaroza prison3.JPG|mały|<center>Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej<center>]]
'''[[w:Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej|Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej]]''' – obóz odosobnienia zorganizowany i prowadzony przez władze II Rzeczpospolitej w Berezie Kartuskiej, istniejący w latach 1934–1939. Powstał w celu izolowania oraz psychicznego i fizycznego udręczenia przeciwników politycznych [[sanacja|sanacji]].
'''[[w:Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej|Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej]]''' – obóz odosobnienia zorganizowany i prowadzony przez władze II Rzeczpospolitej w Berezie Kartuskiej, istniejący w latach 1934–1939. Powstał w celu izolowania oraz psychicznego i fizycznego udręczenia przeciwników politycznych [[sanacja|sanacji]].
* 15 czerwca 1934 r. nacjonaliści ukraińscy zastrzelili ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego. Rząd zdecydował utworzyć obóz odosobnienia dla więźniów politycznych w Berezie Kartuskiej na Polesiu. Do obozu o zaostrzonym regulaminie więziennym kierowano osoby związane z organizacjami ekstremistycznymi: komunistów, terrorystów ukraińskich oraz działaczy ONR, którym początkowo zarzucano zabójstwo Pierackiego.(...) Osadzenie w obozie odbywało się na zasadzie postanowienia sędziego śledczego, a nie wyroku sądowego. Było to dalsze ograniczanie swobód demokratycznych w państwie. Zachodziła bowiem obawa, czy rząd sanacyjny nie zechce stosować podobnych środków represji wobec bardziej umiarkowanych przeciwników systemu.
* 15 czerwca 1934 r. nacjonaliści ukraińscy zastrzelili ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego. Rząd zdecydował utworzyć obóz odosobnienia dla więźniów politycznych w Berezie Kartuskiej na Polesiu. Do obozu o zaostrzonym regulaminie więziennym kierowano osoby związane z organizacjami ekstremistycznymi: komunistów, terrorystów ukraińskich oraz działaczy ONR, którym początkowo zarzucano zabójstwo Pierackiego. (...) Osadzenie w obozie odbywało się na zasadzie postanowienia sędziego śledczego, a nie wyroku sądowego. Było to dalsze ograniczanie swobód demokratycznych w państwie. Zachodziła bowiem obawa, czy rząd sanacyjny nie zechce stosować podobnych środków represji wobec bardziej umiarkowanych przeciwników systemu.
** Autor: [[Wojciech Roszkowski]], ''Najnowsza historia Polski 1914-1939'', Świat Książki, Warszawa 2011, s. 288. ISBN 978-83-247-2129-0
** Autor: [[Wojciech Roszkowski]], ''Najnowsza historia Polski 1914-1939'', Świat Książki, Warszawa 2011, s. 288. ISBN 978-83-247-2129-0


Linia 7: Linia 7:
** Autor: [[Andrzej Garlicki]], [http://wyborcza.pl/1,76842,5134208.html ''Bereza, polski obóz koncentracyjny''], wyborcza.pl, 19 kwietnia 2008.
** Autor: [[Andrzej Garlicki]], [http://wyborcza.pl/1,76842,5134208.html ''Bereza, polski obóz koncentracyjny''], wyborcza.pl, 19 kwietnia 2008.


* Chciałbym raz usłyszeć uzasadnienie prawne Berezy. Art. 97 i 98 Konstytucji są z nią sprzeczne. Kodeks Karny obozów izolowanych nie przewiduje. Koncepcja obozów koncentracyjnych powstała w dobie wojny światowej, rząd sowiecki zastosował ją w okresie wojny domowej, faszyzm rozwinął ją w tempie błyskawicznymi uczynił z niej instytucję stałą, stałe narzędzie rządzenia. Panowie ulegliście czarowi naśladownictwa.
* Chciałbym raz usłyszeć uzasadnienie prawne Berezy. Art. 97 i 98 Konstytucji są z nią sprzeczne. Kodeks Karny obozów izolowanych nie przewiduje. Koncepcja obozów koncentracyjnych powstała w dobie wojny światowej, rząd sowiecki zastosował ją w okresie wojny domowej, faszyzm rozwinął ją w tempie błyskawicznym i uczynił z niej instytucję stałą, stałe narzędzie rządzenia. Panowie ulegliście czarowi naśladownictwa.
** Autor: [[Mieczysław Niedziałkowski]], Fragment wystąpienia w Sejmie RP posła Niedziałkowskiego (PPS) w sprawie utworzenia i funkcjonowania obozu odosobnienia w Berezie Kartuskiej (1935), [w:] [http://pdf.kamunikat.org/2190-16.pdf Wojciech Śleszyński (Białystok), ''Aspekty prawne utworzenia obozu odosobnienia w Berezie Kartuskiej i reakcje środowisk politycznych. Wybór materiałów i dokumentów'', s. 273-274.]
** Autor: [[Mieczysław Niedziałkowski]], Fragment wystąpienia w Sejmie RP posła Niedziałkowskiego (PPS) w sprawie utworzenia i funkcjonowania obozu odosobnienia w Berezie Kartuskiej (1935), [w:] [http://pdf.kamunikat.org/2190-16.pdf Wojciech Śleszyński (Białystok), ''Aspekty prawne utworzenia obozu odosobnienia w Berezie Kartuskiej i reakcje środowisk politycznych. Wybór materiałów i dokumentów'', s. 273-274.]



Wersja z 11:10, 24 gru 2017

Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej

Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej – obóz odosobnienia zorganizowany i prowadzony przez władze II Rzeczpospolitej w Berezie Kartuskiej, istniejący w latach 1934–1939. Powstał w celu izolowania oraz psychicznego i fizycznego udręczenia przeciwników politycznych sanacji.

  • 15 czerwca 1934 r. nacjonaliści ukraińscy zastrzelili ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego. Rząd zdecydował utworzyć obóz odosobnienia dla więźniów politycznych w Berezie Kartuskiej na Polesiu. Do obozu o zaostrzonym regulaminie więziennym kierowano osoby związane z organizacjami ekstremistycznymi: komunistów, terrorystów ukraińskich oraz działaczy ONR, którym początkowo zarzucano zabójstwo Pierackiego. (...) Osadzenie w obozie odbywało się na zasadzie postanowienia sędziego śledczego, a nie wyroku sądowego. Było to dalsze ograniczanie swobód demokratycznych w państwie. Zachodziła bowiem obawa, czy rząd sanacyjny nie zechce stosować podobnych środków represji wobec bardziej umiarkowanych przeciwników systemu.
  • Bereza Kartuska miała jeden cel – złamać psychicznie osadzonych tak, aby już nigdy nie sprzeciwiali się władzom państwowym. Zakładano, że wystarczą na to trzy miesiące, ale wobec opornych można było przedłużać pobyt. Fizyczne znęcanie się poprzez bicie stosowano w Brześciu w nielicznych przypadkach – w Berezie Kartuskiej stało się ono codziennością.
  • Jeśli chcecie się dowiedzieć,
    Jak w Berezie było siedzieć:
    Ani siedzieć, ani leżeć, biegiem marsz!
    (…)
    To nie żarty, to nie hece,
    Komendanci to są spece
    W katowaniu, w mordowaniu
    – biegiem marsz!
    • Autor: anonimowy więzień, Biegiem marsz, Bereza Kartuska 1936
    • Źródło: Felicja Kalicka, Edward Olearczyk, Polskie pieśni rewolucyjne z lat 1918–1939, Książka i Wiedza, Warszawa 1950, s. 241–244.
  • Motywem wewnętrznym, (...) który skłonił polskie władze omawianego okresu do utworzenia obozu koncentracyjnego, były nasilające się akcje terrorystyczne ze strony ukraińskich nacjonalistów skupionych w OUN (...).
    • Autor: Michał Szreffel, Bereza Kartuska jako przykład więzienia politycznego, „Studia Iuridica Toruniensia”, VI (2010), s. 211.
  • Powołanie zgodnie z rozporządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 czerwca 1934 r. miejsca odosobnienia w Berezie Kartuskiej spotkało się z żywą reakcją uświadomionej politycznie części społeczeństwo polskiego. Z wyjątkiem obozu sanacyjnego wszystkie inne ugrupowania polityczne wypowiedziały się negatywnie o pomyśle stworzenia obozów izolacyjnych. Wytykano władzom państwowym pogwałcenie elementarnych praw zagwarantowanych w konstytucji marcowej z 1921 r. Argumentowano, że czasowe zawieszenie praw obywatelskich może nastąpić dla całego obszaru państwa lub wybranej jego części tylko wówczas, gdy zachodzi zagrożenie wybuchu wojny lub knowań spiskowych, zmierzających do obalenia konstytucyjnego porządku państwa. Zarządzenie takie może wydać Rada Ministrów, jednak musi ono być natychmiast, jeżeli sejm obraduje, zatwierdzone przez posłów. W innym przypadku sejm powinien zebrać się w celu zatwierdzenia tego dekretu w ciągu 8 dni. Żaden z tych warunków, jak argumentowała opozycja, nie został spełniony, zarówno nie było mowy o przygotowaniach do zamachu stanu, jak i sam dekret wydany został z ewidentnym naruszeniem praw konstytucyjnych.
    Również uchwalona 24 kwietnia 1935 r. nowa konstytucja prawnie nie przewidywała istnienia obozu odosobnienia. Władze sanacyjne generalnie nie uznały zasadności krytyki prowadzonej przez opozycję i w konstytucji kwietniowej zawarły prawie identyczny zapis, mówiący o zasadach zawieszenia swobód obywatelskich jak w konstytucji marcowej z 1921 r.
  • W wyniku zamachu majowego (12–15 maja 1926 r.) władza w pełni przeszła w ręce urzędników i wojskowych skupionych wokół marszałka J. Piłsudskiego. Na mocy noweli sierpniowej z 2 sierpnia 1926 roku prezydent skupił w swoim ręku bardzo silną władzę. Nastąpiło odejście od parlamentarno-gabinetowej formy rządów w kierunku ustroju prezydenckiego. Rozpoczęły się rządy sanacji. Obóz ten, aby wzmocnić swoją pozycję, zaczął zwalczać siły opozycyjne (...). W związku z powyższym zaistniała potrzeba powołania obozu, który miał pełnić funkcję miejsca odosobnienia (...).
    • Autor: Michał Szreffel, Bereza Kartuska jako przykład więzienia politycznego, „Studia Iuridica Toruniensia”, 6, 2010, s. 210–211.