Cyrus II Wielki

Cyrus II Wielki

Cyrus II Wielki (zwany też Cyrusem Starszym; ok. 590–529 p.n.e.) – szach Persji z dynastii Achemenidów panujący od 559 p.n.e., twórca Imperium Perskiego.

z Wychowania Cyrusa (Cyropedii)

Wychowanie Cyrusa lub Cyropedia to dzieło Ksenofonta będące fabularyzowaną biografią Cyrusa II, jedynie częściowo opartą na faktach. W związku z tym cytowane wypowiedzi Cyrusa są prawdopodobnie wymyślone przez Ksenofonta.

• Ludu Persji! Urodziliście się i zostaliście wychowani w tym samym kraju, co my [„równi”]. Ciała wasze nie są gorsze od naszych i wypada również, by dusze wasze były tak samo dobre. Lecz mimo to w ojczyźnie naszej nie byliście traktowani na równi z nami, wykluczeni nie tyle przez nas, co przez konieczność zaspokajania swoich codziennych potrzeb. Teraz jednak moją główną troską będzie to, aby – jak bogowie przykazali – zapewnić wam byt. Wy zaś, jeśli tylko chcecie, możecie podjąć broń, jaką i my dzierżymy, podjąć takie same ryzyko, jakie i my podejmujemy, a jeśli co z tego wyniknie, szlachetne będzie i dobre, przyznane będą wam takie same jak i nam nagrody.
  • Opis: w przemowie o zniesieniu pewnych przywilejów elity (zwanej „równymi”) oraz wytrenowaniu i uzbrojeniu ludu, co ma uczynić jego armię bardziej efektywną.
  • Źródło: Ksenofont, Cyropedia, za: Christopher J. Bruell, Ksenofont, tłum. P. Nowak, HFP, Warszawa 2010.

• A cóż istnieje sprawiedliwszego, niż się bronić, cóż piękniejszego, niż nieść pomoc przyjaciołom?
  • Źródło: Ksenofont, Wychowanie Cyrusa (Cyropaedia), Księga pierwsza 5:13, tłum. K. Głombiowski, B. Burliga, A. Marchewka, A. Ryś, ISKŚiO UWr, Wrocław 2014.
  • zobacz też: przyjaźń, sprawiedliwość

• Ja natomiast uważam, że władcy nie powinno różnić od poddanych beztroskie życie, lecz właśnie troska o nich i zamiłowanie do ponoszenia trudów.
  • Źródło: Ksenofont, Wychowanie Cyrusa (Cyropaedia), Księga pierwsza 6:8, tłum. K. Głombiowski, B. Burliga, A. Marchewka, A. Ryś, ISKŚiO UWr, Wrocław 2014.
  • zobacz też: władza

• Żeby jednak natchnąć żołnierzy walecznością, nie ma, moim zdaniem, niczego lepszego jak zdolność wzniecania w ludziach nadziei.
  • Źródło: Ksenofont, Wychowanie Cyrusa (Cyropaedia), Księga pierwsza 6:19, tłum. K. Głombiowski, B. Burliga, A. Marchewka, A. Ryś, ISKŚiO UWr, Wrocław 2014.
  • zobacz też: walka, nadzieja

• (…) dla wszystkich najsilniejszym bodźcem do okazywania posłuszeństwa jest pochwała i szacunek dla posłusznego, a nagana i kara dla nieposłusznego.
  • Źródło: Ksenofont, Wychowanie Cyrusa (Cyropaedia), Księga pierwsza 6:20, tłum. K. Głombiowski, B. Burliga, A. Marchewka, A. Ryś, ISKŚiO UWr, Wrocław 2014.
  • zobacz też: pochwała, kara