Opinia publiczna

Opinia publiczna – reakcja zbiorowości ludzkich na działania polityczne, wyrażany publicznie stan świadomości owych zbiorowości.

• Człowiekowi biorącemu udział w życiu publicznym, a takim jest obywatel w ustroju demokratycznym, potrzebna jest odwaga i ten zwłaszcza jej gatunek, który bywa nazywany odwagą cywilną. Jak wiadomo, przypisujemy odwagę cywilną temu, kto głosi swoje przekonania i broni ich, mimo iż naraża przez to różne żywotne interesy, mimo iż grozi mu z tego powodu nieżyczliwość ludzka i ludzkie oszczerstwa, że zamykają się przed nim możliwości kariery.
  • Autor: Maria Ossowska, Wzór demokraty, Daimonion, Lublin 1992, s. 20–22.

• Drogą zapobieżenia tym nagłym wystąpieniom ludu jest zapewnienie mu pełnej w prasie informacji o ich własnych sprawach i podjęcie starań, by doprowadzić do tego, aby przeniknęły one do całej ludności. Podstawą naszego systemu jest opinia publiczna, najważniejszym zadaniem jest to prawo utrzymać. Gdyby ode mnie zależało zdecydowanie, czy lepiej jest mieć rząd bez prasy informacyjnej, czy prasę bez rządu, nie wahałbym się opowiedzieć za drugą odpowiedzialnością.
  • Autor: Thomas Jefferson, list do Edwarda Carringtona
  • Źródło: Zofia Libiszowska, Tomasz Jefferson, Ossolineum, Wrocław 1984, s. 155.

• Opinia publiczna jest niewidzialną i tajemniczą potęgą, której nic nie jest w stanie się oprzeć, nic nie jest od niej bardziej zmienne, bardziej nieokreślone i silniejsze. A przy tym, przy wszystkich swych kaprysach, jest ona znacznie częściej, niż się wydaje, prawdziwa, rozsądna, sprawiedliwa.
  • Autor: Napoleon Bonaparte
  • Źródło: Napoleon. Maksymy, wybór, wstęp i przekład Monika Senkowska-Gosk i Leopold Gosk, PIW, Warszawa 1983.

• Opinia publiczna potrzebuje winnych, najlepiej wpływowych. Jedną z ról mediów jest stawianie oporu takim zbiorowym fantazmatom.
  • Autor: Gilles Lipovetsky

• Państwo jest silne wówczas, kiedy masy o wszystkim wiedzą, o wszystkim mogą wydać sąd i wszystko czynią świadomie.
  • Autor: Włodzimierz Lenin, Dzieła, tom 26, Warszawa 1956, s. 257.

• Społeczeństwo nie ma narzędzi ustalania trafnych odpowiedzi na trudne pytania. Jego odpowiedzi powstają z plotek, gdzieś zasłyszanych pomówień, demagogicznych argumentów, stereotypów, uprzedzeń i ludzkiej głupoty
  • Autor: Marek Ostrowski, Co nas obchodzi świat, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2006, s. 131.

• U podstaw procesu formowania się opinii publicznej, jak i u podstaw ulegania wpływowi władzy, leży lęk jednostki przed izolacją oraz eksploatacja tego lęku przez tych, którzy chcą narzucić swą wolę, czy to dla zachowania istniejącego porządku, czy to dla wprowadzenia nowego. Ten lęk prowadzi do kompromisu między własnymi skłonnościami i postawami, jakie obserwuje się w środowisku. A ponieważ inni też z wolna ulegają stanowisku najsilniejszych, więc w rezultacie następuje powolny proces spirali milczenia.
  • Autor: Tomasz Goban-Klas
  • Źródło: Hipoteza „spirali milczenia” w ramach teorii opinii publicznej, „Zeszyty Prasoznawcze” nr 2, 1984, cyt. za: Walery Pisarek, Wstęp do nauki o komunikowaniu, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008, s. 279.

• W miarę jak sondaże doskonalą swoje metody i zyskują coraz szerszy zasięg, rośnie nacisk na przywódców, by zrezygnowali z samodzielnego decydowania o czymkolwiek i podporządkowali się opiniom wyborców – niezależnie od tego, jak źle wyborcy owi byliby poinformowani i jak krótkowzroczne wydawaliby opinie.
  • Autor: Neil Postman, Technopol, PIW, Warszawa 1995, s. 161–162.

• Wypowiedzenie własnej opinii jest równoznaczne z możliwością pokazania siebie, bycia widzianym i słyszanym przez innych.
  • Autor: Hannah Arendt, Sokrates
  • Źródło: Polityka jako obietnica, Prószyński i S-ka, Warszawa 2005, s. 48.