Katarzyna II

Katarzyna II

Katarzyna Wielka (1729–1796) – cesarzowa Rosji od 1762 r.

• Brawo, feldmarszałku, Katarzyna.
  • Opis: w odpowiedzi na raport gen. Aleksandra Suworowa o zajęciu Warszawy w 1795 r. („Praga zdobyta, Suworow”). W ten nietypowy sposób caryca dawała Suworowowi awans.

• Chcieliśmy tym manifestem ogłosić w całym naszym imperium do wiadomości powszechnej wszystkim naszym poddanym, iż Sicz Zaporoska została wreszcie zniszczona, a samo używanie imienia Kozaków zaporoskich będzie przez nas uznane za obrazę majestatu cesarskiego...
  • Opis: ukaz z 3 sierpnia 1775 r.
  • Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.
  • Zobacz też: Kozacy zaporoscy

• Co wieczór jest pijany i każdy, kto chce, może nim powodować. Paryż jest zresztą znanym schronieniem przestępców i zbrodniarzy.
  • Opis: o Ludwiku XVI.
  • Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.

• Hrabio Aleksandrze Wasiljewiczu! Znany wam z pewnością buntownik Kościuszko, podburzywszy Polskę, w swych kontaktach z potworami rządzącymi Francją zamierza wszędzie rozsiewać bunt na złość Rosji.
  • Opis: w liście z kwietnia 1794 r. do Aleksandra Suworowa.
  • Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.
  • Zobacz też: Tadeusz Kościuszko

• Jak tu ich nie przyjąć? Pierwszy z nich wierny mi jest i oddany od trzydziestu lat. Drugi był wrogiem, lecz okoliczności zmusiły go do zmiany orientacji. Rzeczpospolita nie może istnieć bez Rosji. Jeden tylko człowiek w niej okazał się niewdzięcznikiem. To król!
  • Opis: o Szczęsnym Potockim i Sewerynie Rzewuskim – członkach konfederacji targowickiej w 1791 r.
  • Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.

• Jestem gotowa na wszystko i nie cofnę się w razie potrzeby przed niczym. Polacy przewyższyli swym szaleństwem nawet francuskie zgromadzenie narodowe.
  • Opis: w liście z maja 1791 r. do Melchiora Grimma.
  • Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.

• Jest w najlepszym interesie wszystkich państw sąsiednich by wolna elekcja w Polsce nie zmieniła się w dziedziczną, bowiem ta pierwsza nie będzie bardziej skora we wprowadzaniu reform, szkodzących naszym interesom.

• Markiz Pugaczow przysporzył mi w tym roku mnóstwo kłopotów. Musiałam się uważnie zajmować tą sprawą przez przeszło sześć tygodni.
  • Opis: w liście z 1774 r. do Woltera o powstaniu Pugaczowa.
  • Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.

• Myślałam, że wkroczę do Polski, by pomóc gotowej konfederacji. Tymczasem moje wojska doszły do Warszawy, a konfederację zawiązano za ich plecami. Polacy nie dotrzymali słowa. Dlatego właśnie zabieram Ukrainę. Jest to rekompensata za poniesione przeze mnie straty i uszczerbek w ludziach.
  • Opis: w liście do Seweryna Rzewuskiego uzasadniając II rozbiór Polski.
  • Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.

• Nawet gdyby tak było, nawet gdyby zdobył Petersburg i Moskwę, pokazałabym mu, co może uczynić stojąca na gruzach imperium silna kobieta mająca za sobą mężny i posłuszny naród!
  • Opis: w odpowiedzi na ultimatum wysłane przez króla szwedzkiego Gustawa III, 1788 r.
  • Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.

• Nie umie prowadzić rozmowy, czasem tylko milczy – tak że nic z tego nie wychodzi. Jego wstrzemięźliwość stawia w niezręcznej sytuacji każdego, kto ma z nim do czynienia. Powiadają, że umie myśleć. To nawet prawdopodobne: to samo można powiedzieć i o indyku, ale nie zawsze dobrze być indykiem, czy nawet grać jego rolę.
  • Opis: w liście z 1780 r. do Melchiora Grimma o królu pruskim Fryderyku Wilhelmie.
  • Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.

• Po zgłębieniu wszystkich motywów i nie wdając się we wszystkie możliwości jest prawdopodobne i nieodzowne, że osadzimy na tronie polskim przychylnego nam „Piasta”, użytecznego dla naszych rzeczywistych interesów, jednym słowem człowieka, który tylko nam zawdzięczać będzie swoje wyniesienie. W osobie stolnika litewskiego hrabiego Poniatowskiego, znajdujemy wszystkie warunki niezbędne dla naszej przychylności i w konsekwencji postanowiliśmy wynieść go na tron Polski.

O Katarzynie II

• Miała lat dwadzieścia pięć, była dopiero co po pierwszym połogu i w tej pełni piękności, która jest szczytem rozwoju kobiety urodziwej. Przy włosach czarnych, płeć olśniewającej białości, rumieńce żywe, oczy duże, niebieskie, wypukłe i pełne wyrazu, rzęsy czarne i bardzo długie, nos grecki, usta rzekłbyś – wołające o pocałunek, ręce i ramiona najprzedniejszych kształtów, kibić wysmukła, wzrost raczej słuszny niż mały, chód leciutki, a przy tym nadzwyczaj dostojny, dźwięk głosu miły, śmiech zaś równie wesoły jak humor, dzięki któremu z najwyższą łatwością przechodziła od zabaw głupawych i najdziecinniejszych do tablic zapełnionych cyframi dyplomatycznymi, a wysiłek fizyczny nie trwożył jej więcej od samej treści.
  • Autor: Stanisław August Poniatowski, 1756 r.
  • Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.

• Pragnie jednocześnie stworzyć klasę średnią, zachęcić do inwestowania obcy kapitał, wprowadzić manufaktury, ustanowić kredyt, upowszechnić papierowy pieniądz, zwiększyć wymianę, obniżyć procenty, budować miasta, tworzyć akademie, zaludnić pustynię, obstawić Morze Czarne wojskiem, unicestwić Tatarów, najechać na Persję, kontynuować agresywne najazdy na Turcję, zniewolić Polskę i rozciągnąć wpływy na całą Europę.
  • Autor: Louis Philippe, hrabia de Ségur, francuski ambasador w Rosji
  • Opis: w 1787 r.