Tłumaczenie

Dwujęzyczny tekst Kamień z Rosetty,
którego odkrycie przyczyniło się
do odcyfrowania hieroglifów

Tłumaczenie, przekład – wyrażenie w języku docelowym treści tekstu (w tym również wypowiedzi ustnej) wyprodukowanego w języku źródłowym.

• Ja bowiem nie tylko wyznaję, lecz wprost i otwarcie oświadczam, że w tłumaczeniu pism greckich – wyjąwszy Pismo Św., gdzie i porządek słów jest tajemnicą – wyrażam nie słowo za słowem, lecz myśl za myślą.
  • Autor: Hieronim ze Strydonu
  • Źródło: Maria Cytowska, Teresa Michałowska, Źródła wiedzy teoretycznoliterackiej w dawnej Polsce. Średniowiecze, renesans, barok, PWN, 1999, s. 83.

• Nie ma czegoś takiego, jak proza nieprzekładalna. Są tylko źli tłumacze.
  • Autor: Andrzej Sapkowski
  • Źródło: wywiad Wojciecha Orlińskiego z Andrzejem Sapkowskim, „Gazeta Wyborcza”, sapkowski.pl

• Niełatwo jest cudze pisma przekładać tak, by miejsca, które w obcym języku dobrze wyrażono, zachowały tę samą ozdobność w tłumaczeniu, ponieważ każdy język ma różne właściwości swoich wyrazów.
  • Autor: Hieronim ze Strydonu
  • Źródło: Edward Balcerzan, Jan Bokiewicz, Pisarze polscy o sztuce przekładu. 1440–1974, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1977, s. 31.

• No tak. Same rymy męskie. Maria ćwiczyła już dla własnej przyjemności tłumaczenia z angielskiego, niemieckiego i rosyjskiego, przy czym dokonała odkrycia: z rymami męskimi, czyli jednosylabowymi, wcale w języku polskim nie jest tak źle – pod jednym warunkiem: że pisze się coś śmiesznego. Jeśli chcemy być poważni, natychmiast zaczynają się schody.
  Niektórzy tłumacze nie zwracali uwagi na takie drobiazgi i zmieniali akcenty w wierszach na polskie, ale przecież nie można zmienić akcentów w piosence, bo onaż się nie da zaśpiewać!
  • Autor: Monika Szwaja, Gosposia prawie do wszystkiego

• Przekład jest najintymniejszym aktem czytania.
  • Autor: Gayatri Chakravorty Spivak, Polityka przekładu w: Współczesne teorie przekładu. Antologia, red.P. Bukowski, M. Heydel, wyd. Znak, Kraków 2009, s. 406.

• Przekład jest więc tylko momentem tekstu pozostającego w ciągłym ruchu. Przekład jest obrazem, choć nigdy nie skończonym. Nie byłby w stanie tekstu unieruchomić.
  • Autor: Henri Meschonnic, Poétique du traduire, Verdier, Paryż 1999.
  • Źródło: „Przekładaniec”, numer 22–23, Wydawnictwo UJ, 2010, s. 36.

• Przekłady z wewnętrznego ja.
  • Autor: Stanisław Jerzy Lec, Myśli nieuczesane. Odczytane z notesów i serwetek po trzydziestu latach, wyd. Noir sur Blanc, 1996, s. 111.

• (…) przywilejem tłumaczenia jest możliwość ponawiania go na przestrzeni stuleci, aby tworzyć książki wedle aktualnej mody.
  • Autor: Charles Sorel, Bibliothéque française, Paryż 1664, s. 216.
  • Źródło: „Przekładaniec”, nr 22–23, Wydawnictwo UJ, 2010, s. 37.

• Sztukę translatorską mam za Sztukę przez duże S.
  • Autor: Andrzej Sapkowski
  • Źródło: Tymi ręcami, wywiad z Andrzejem Sapkowskim, sapkowski.pl

• Tłumaczenia są jak kobiety – wierne nie są piękne, piękne nie są wierne.
  • Translations are like women – they could be either faithful or beautiful. (ang.)
  • Opis: powiedzenie angielskie.
  • Źródło: Paul St. Pierre, Prafulla C. Kar, In Translation. Reflections, Refractions, Transformations, John Benjamins Publishing, 2007, s. 60.

Zobacz też:

• tłumacz