Karol Darwin: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Usunięta treść Dodana treść
m formatowanie automatyczne
Linia 90: Linia 90:


[[az:Çarlz Darvin]]
[[az:Çarlz Darvin]]
[[bg:Чарлз Дарвин]]
[[bs:Charles Darwin]]
[[bs:Charles Darwin]]
[[bg:Чарлз Дарвин]]
[[cs:Charles Darwin]]
[[cs:Charles Darwin]]
[[cy:Charles Darwin]]
[[cy:Charles Darwin]]

Wersja z 13:09, 12 gru 2011

Karol Darwin (1854)

Charles Robert Darwin (pol. Karol Darwin; 1809–1882) – angielski uczony, twórca teorii ewolucji.

O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego (1859)

(PWRiL, Warszawa 1959)

  • Jeśliby można było wykazać, że istnieje jakikolwiek narząd złożony, który nie mógłby być utworzony na drodze licznych, następujących po sobie, drobnych przekształceń – teoria moja musiałaby absolutnie upaść.
    • Źródło: s. 183
  • Jeżeli gatunki powstały z innych gatunków przez nieznaczne, stopniowane zmiany, dlaczego nie widzimy wszędzie mnóstwa form przejściowych? Dlaczego cała natura nie stanowi chaosu form, lecz gatunki są, jak widzimy, dokładnie określone?
    • Opis: zakładał, że wszystkie formy przejściowe już wyginęły.
  • Prawdopodobnie wszystkie formy życia organicznego, jakie kiedykolwiek istniały na tej Ziemi, pochodzą od pierwotnej formy, w którą po raz pierwszy tchnięto życie (…). Jest coś wspaniałego w takiej wizji życia (…) albowiem podczas gdy ta planeta krążyła zgodnie z niezmiennym prawem grawitacji, z tak prostych początków rozwinęły się nieskończone formy, najpiękniejsze i najcudowniejsze, i dalej się rozwijają.
  • Słoń uchodzi za gatunek rozmnażający się najwolniej ze wszystkich znanych zwierząt.
  • Wzniosły zaiste jest pogląd (...) że gdy planeta nasza, podlegająca ścisłym prawom ciążenia, dokonywała swych obrotów, z tak prostego początku zdołał się rozwinąć i wciąż rozwija nieskończony szereg form najpiękniejszych i najbardziej godnych podziwu.

Inne

  • Dla każdego człowieka to przekleństwo dać się tak pochłonąć jakiemukolwiek przedmiotowi, jak mnie pochłania moja praca.
  • Dlatego, zarówno w czasie jak i w przestrzeni, wydaje się, że zbliżamy się do tego wielkiego zdarzenia – tajemnicy tajemnic – pierwszego ukazania się nowych istot na tej ziemi.
    • Źródło: Podróż na okręcie „Beagle”
    • Zobacz też: ewolucja
  • Gdybym miał raz jeszcze życie rozpocząć, trzymałbym się takiego prawidła, ażeby przynajmniej raz na tydzień przeczytać coś z poezji lub posłuchać nieco muzyki; wtedy bowiem zanikłe obecnie części mego mózgu zachowałyby się może przez używanie. Utrata wrażliwości na takie rzeczy jest pewną utratą szczęścia i jest, być może, szkodliwa dla inteligencji.
  • (...) jeśli (i ach! cóż to za jeśli!) moglibyśmy wyobrazić sobie jakąś niedużą, ciepłą sadzawkę, gdzie obecne są wszystkie sole zawierające amoniak i fosfor, a także światło, ciepło, elektryczność i temu podobne, i że utworzył się w niej poprzez reakcję chemiczną związek białkowy, gotów do jeszcze bardziej skomplikowanych zmian (...).
    • Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 455.
  • Każdy wieloryb ma swoją wesz.
  • Każdy zwolennik teorii ewolucji musi przyznać, że umysłowe władze wyższych zwierząt, lubo tak różne od naszych pod względem stopnia rozwoju, są jednak tej samej natury, co i nasze, i mają równą własność doskonalenia się.
  • Kiedy pszczoła zniknie z powierzchni Ziemi, człowiekowi pozostaną już tylko cztery lata życia. Skoro nie będzie pszczół, nie będzie też zapylania. Zabraknie więc roślin, potem zwierząt, wreszcie przyjdzie kolej na człowieka...
  • Matematyk to ślepiec w ciemnym pokoju szukający czarnego kota, którego tam w ogóle nie ma.
  • Mój umysł stał się rodzajem maszyny mielącej fakty i wyrzucającej z siebie prawa natury.
  • Nie wiem, ile wytworzyliśmy niedorzecznych kodeksów postępowania i bezsensownych wierzeń religijnych; nie wiem też, jakim sposobem wryły się tak głęboko we wszystkich krajach świata w umysł człowieka; warto jednak zaznaczyć, że wierzenie wpajane w pierwszych latach życia, gdy mózg jest wrażliwy, staje się niemal instynktem; a zasadniczą cechą instynktu jest to, że się go słucha niezależnie od tego, co mówi rozum.
  • Niewiedza znacznie częściej wywołuje uczucie pewności siebie niż posiadanie wiedzy: to właśnie osoby, których znajomość nauki jest niewielka, a nie te, które posiadają o niej rozległą wiedzę, są tak absolutnie przekonane o tym, że ten lub ów problem nie zostanie nigdy rozwiązany przez naukę.
    • Źródło: O pochodzeniu człowieka (1871)
  • Od wczesnej młodości moim najgorętszym pragnieniem było zrozumienie i wyjaśnienie wszystkiego, cokolwiek podpadało mojej obserwacji, czyli podporządkowanie wszystkich faktów ogólnym prawom.
    • Źródło: Michael White i John Gribbin – Darwin. Żywot uczonego
  • Pewien lekarz podał mi kiedyś jako dowód podniecającego działania spowodowanego gniewem to, że człowiek nadmiernie przemęczony wymyśla niekiedy urojone powody do obrazy i wpada w gniew w podświadomym zamiarze ponownego wzmocnienia się; od czasu kiedy usłyszałem tą uwagę, miałem nieraz sposobność stwierdzić jej słuszność.
    • Źródło: O wyrazie uczuć u człowieka i zwierząt
  • Piękno natury jest uzewnętrznieniem natury.
  • Pochwała z ust znakomitych osobistości jest nieraz pożyteczna dla młodego człowieka, pomagając mu w wytrwaniu na właściwej drodze, jakkolwiek z pewnością czyni go też nieco próżnym.
  • Rozprawienie się z błędem przynosi równe, a czasem nawet większe korzyści, niż odkrycie nowej prawdy lub faktu.
  • Rozumiem, jak trudno się z tym zgodzić, jestem jednak przekonany, że ewolucja działa bez z góry przyjętego planu.
    • Źródło: Michael White i John Gribbin – Darwin. Żywot uczonego
  • Spośród krajobrazów, które głęboko się w mym umyśle wyryły, żadne nie przewyższają wspaniałością krajobrazu pierwotnych lasów, nietkniętych ludzką ręką – czy to lasów Brazylii, gdzie panują siły życia, czy lasów Ziemi Ognistej, w których przeważa śmierć i rozkład. Jedne i drugie są świątyniami wypełnionymi tworami Boga Natury i nie ma nikogo, kto znalazłszy się w takiej samotni, nie odczułby wzruszenia i nie poczułby, że jest coś więcej w człowieku niż tylko życie cielesne.
    • Źródło: Podróż na okręcie „Beagle”, przeł. Kazimierz Szarski, Kraków 2008, str. 552.
    • Zobacz też: las, natura
  • Uwielbiam głupie eksperymenty, zawsze je wykonuję.
    • I love fools' experiments; I am always making them. (ang.)
  • W budowie ciała człowieka wciąż widzimy niezatarte ślady naszego zwierzęcego pochodzenia.
  • Wiele małp lubi bardzo herbatę, kawę i napoje alkoholowe oraz, co sam zaobserwowałem, z przyjemnością pali tytoń.
    • Źródło: O pochodzeniu człowieka
  • Wstydliwość – to najbardziej charakterystyczna i najbardziej ludzka z ludzkich cech.
  • Wyrafinowane piękno płci męskiej istnieje tylko w tym celu, aby podniecać płeć żeńską.

O Karolu Darwinie

  • Najbardziej wpływowym dziełem Darwina była jego teoria ewolucji. Zrewolucjonizowała ona botanikę, biologię i medycynę. Wniosła nowe pojęcie do studium religii i astronomii, historii i psychologii (...). Myśl Darwinowska wywarła wpływ na każdą dziedzinę nauki.