Albert Einstein

Albert Einstein

Albert Einstein (1879–1955), fizyk i matematyk.

• Apeluję do wszystkich mężczyzn i wszystkich kobiet, tych znanych i tych mniej znanych, aby ogłosili, że odmawiają odtąd jakiegokolwiek uczestnictwa w wojnie i przygotowaniach do wojny.
  • Zobacz też: pacyfizm, wojna

• Człowiek, który uchyla się od służby wojskowej ze względów religijnych, jest rewolucjonistą. Postanawiając nie stosować się do obowiązującego prawa, poświęca bowiem swe osobiste interesy dla sprawy najważniejszej – dążenia do ulepszenia społeczeństwa.
  • Zobacz też: wojsko

• Dopóki na świecie będzie istniał człowiek, będą też wojny.
  • Zobacz też: człowiek

• Gdybym tylko wiedział, powinienem był zostać zegarmistrzem.
  • Znaczenie: komentując swoją rolę w skonstruowaniu bomby atomowej

• Gdybym wiedział, że Niemcom nie uda się wyprodukować bomby atomowej, nie kiwnąłbym nawet palcem.

• Im więcej dany kraj produkuje broni, tym mniej bezpieczny się staje – ten, kto ma broń, stanowi cel ataku.
  • Zobacz też: broń

• Każdy komu drogie są wartości kultury, nie może nie być pacyfistą.

• Musimy (...) uczynić naszym życiowym celem doprowadzenie do tego aby wyschły źródła wojny – fabryki amunicji.

• Nie ma najmniejszego powodu by przypuszczać, że uda się kiedykolwiek otrzymać jakiekolwiek praktyczne wykorzystanie energii atomowej.
  • Źródło: Quarterly of Natural Sciences, 1932

• Nie wiem jaka broń będzie użyta w trzeciej wojnie światowej, ale czwarta będzie na maczugi.
  • Ich weiß nicht mit welchen Waffen sich die Menschen im 3. Weltkrieg bekämpfen, aber im 4. werden es Keulen sein. (niem.)
  • Zobacz też: wojna

• Problemem naszego wieku nie jest bomba atomowa, lecz serce ludzkie.
  • Zobacz też: problem

• Tak długo jak długo istnieją armie, każdy poważniejszy konflikt będzie prowadził do wojny. Pacyfizm, który nie przeciwstawia się aktywnie zbrojeniom, jest i w dalszym ciągu będzie bezsilny.

• Większość ludzi żyje codziennym życiem: na w pół przestraszeni, na w pół obojętni, patrzą na tę upiorną tragikomedię, która rozgrywa się na międzynarodowej scenie.

• Wojsko ten najgorszy wytwór życia stadnego, napawa mnie wstrętem; (...) owa plaga cywilizowanego świata powinna być czym prędzej zniesiona. Bohaterstwo na rozkaz, bezsensowna przemoc i cała ta obmierzła paplanina, którą nazywa się patriotyzmem – jakże serdecznie tego wszystkiego nienawidzę!

• Zabicie kogoś na wojnie nie różni się niczym od popełnienia zwykłego morderstwa.

• Zorganizowanej sile można przeciwstawić jedynie zorganizowaną siłą. Niezależnie od tego, jak bardzo bym tego żałował, nie ma innego wyjścia.

• Aby ukarać mnie za moją pogardę dla autorytetów, Los sprawił, że sam stałem się autorytetem.

• Bo ja wolno myślę.

• Jak to się dzieje, że nikt mnie nie rozumie, a wszyscy mnie uwielbiają?
  • Opis: wywiad dla New York Timesa w 1944

• Jest to właściwie jakiś cud, że nowoczesny system nauczania nie zadusił [we mnie] do końca świętej ciekawości badawczej.
  • Źródło: Pisma Filozoficzne

• Jestem głęboko wierzącym ateistą.
  • Zobacz też: ateizm

• Jeżeli moja teoria względności okaże się słuszna, Niemcy powiedzą, że jestem Niemcem, a Francuzi, że obywatelem świata. Jeśliby miała się okazać błędna, Francja oświadczyłaby, że jestem Niemcem, a Niemcy, że jestem Żydem.
  • Wenn ich mit meiner Relativitätstheorie recht behalte, werden die Deutschen sagen, ich sei Deutscher und die Franzosen, ich sei Weltbürger. Erweist sich meine Theorie als falsch, werden die Franzosen sagen, ich sei Deutscher, und die Deutschen, ich sei Jude. (niem.)

• Mając dwadzieścia lat, myślałem tylko o kochaniu. Potem kochałem już tylko myśleć.

• Moje doznania mają naturę religijną w tym sensie, iż jestem świadomy, że umysł ludzki jest zbyt ograniczony, by głębiej wniknąć w harmonię Wszechświata, którą nazywamy "prawami natury".

• Moje poglądy bliskie są poglądom Spinozy: podziw dla piękna oraz wiara w logiczną prostotę porządku i harmonii, które w naszej znikomości możemy pojąć jedynie w sposób bardzo niedoskonały. Uważam, że musimy się pogodzić z tą niedoskonałością naszej wiedzy i poznania oraz traktować wartości i powinności moralne jako problemy czysto ludzkie.
  • Zobacz też: piękno

• Nie jestem bardzo bystry, po prostu długo siedzę nad problemem.
  • Zobacz też: problem

• Nie mam żadnych talentów – prócz namiętnej ciekawości.
  • Zobacz też: talent

• Nie osiągnąłem zrozumienia fundamentalnych praw rządzących Wszechświatem dzięki racjonalnemu rozumowi.
  • Zobacz też: rozum, Wszechświat

• Nie wierzę w astrologię, bo jestem spod znaku Ryb, a Ryby nie wierzą w astrologię.
  • Zobacz też: astrologia

• Bóg jest wyrafinowany, ale nie jest perfidny.

• Cała nasza nauka, w porównaniu z rzeczywistością, jest prymitywna i dziecinna – ale nadal jest to najcenniejsza rzecz, jaką posiadamy.

• Chcę wiedzieć, jak Bóg stworzył ten świat. Nie interesuje mnie to czy inne zjawisko. Chcę znać Jego myśli, reszta to szczegóły.

• Cóż za smutna epoka, w której łatwiej jest rozbić atom niż zniszczyć przesąd.
  • Zobacz też: epoka

• Człowiek zajmujący się nauką nigdy nie zrozumie, dlaczego miałby wierzyć w pewne opinie tylko dlatego, że znajdują się one w jakiejś książce.(...) Nigdy również nie uzna swych własnych wyników za prawdę ostateczną.
  • Źródło: Albert Einstein w liście do J. Lee, 1945

• Czysto logiczne rozumowanie nie da nam żadnej wiedzy o realnym świecie.

• Dzieci zaczynają w końcu myśleć, że Bóg jest kręgowcem w gazowym stanie skupienia.

• Dzisiejszemu światu jest potrzebna nie tyle energia termojądrowa, ile raczej energia zamknięta w ludzkim sercu, którą trzeba wyzwolić.

• $E=mc^{2}$
  • Opis: tzw. wzór Einsteina, gdzie E – całkowita energia ciała, m – masa spoczynkowa, c – prędkość światła w próżni

• Gdy chcesz opisać prawdę, elegancję pozostaw krawcom.

• Jaki jest sens ludzkiego życia? Każda odpowiedź na to pytanie wiąże się z religią. Można więc spytać, czy w ogóle warto je zadawać? Odpowiadam, że człowiek, który uważa życie swoje i innych istot ludzkich za bezsensowne, jest nie tylko nieszczęśliwy, ale właściwie nie zasługuje na życie.

• Jest cudem, że ciekawość przeżywa typowe wykształcenie.

• Jestem głęboko religijnym niewierzącym.[...] Idea osobowego Boga jest mi raczej obca, a nawet wydaje mi się naiwna.
  • Źródło: Richard Dawkins, The God Delusion, 2006, s. 15.

• Jeśli coś można w ogóle zrozumieć, można to też zrozumiale wyłożyć.

• Jeżeli istnieje w ogóle religia, która może sprostać wymaganiom współczesnej nauki, to jest nią buddyzm.

• Moje doznania mają naturę religijną w tym sensie, iż jestem świadomy, że umysł ludzki jest zbyt ograniczony, by głębiej wniknąć w harmonię Wszechświata, którą nazywamy "prawami natury".
  • Zobacz tez: Wszechświat

• Moralność człowieka zależy od zdolności współodczuwania z innymi ludźmi, wykształcenia oraz więzi i potrzeb społecznych; żadna religia nie jest do tego potrzebna. Człowiek byłby zaiste żałosną istotą, gdyby kierował się w życiu wyłącznie strachem przed karą i nadzieją na nagrodę po śmierci.
  • Zobacz też: moralność

• Nauka bez religii jest kaleką, religia bez nauki jest ślepa.
  • Die Naturwissenschaft ohne Religion ist lahm, die Religion ohne Naturwissenschaft ist blind.

• Najgorzej, gdy szkoła ucieka się do takich metod, jak zastraszanie, przemoc czy sztuczny autorytet. Metody te niszczą u uczniów naturalne odruchy, szczerość i wiarę w siebie, czyniąc z nich ludzi uległych.

• Najpiękniejszym, co możemy odkryć, jest tajemniczość.
  • Das Schönste, was wir erleben können, ist das Geheimnisvolle. (niem.)

• Nawet największa liczba pozytywnych eksperymentów nie dowodzi bezspornie słuszności teorii, ale już pierwszy negatywny staje się jej grobem.

• Nie potrafię sobie wyobrazić Boga, który karze i nagradza stworzone przez siebie istoty i którego zamiary wzorowane są na ludzkich – słowem – Boga, który jest odbiciem ludzkich ułomności. Nie wierzę też, by człowiek mógł przetrwać po śmierci swego ciała, choć ludzie słabego ducha wierzą w takie rzeczy, kierowani strachem lub pożałowania godnym egotyzmem.

• Nie przypuszczam, aby w najbliższej przyszłości filozofia i rozum stały się wyłącznymi przewodnikami człowieka, ale dla wybranych pozostanie ona najpiękniejszym sanktuarium.
  • Źródło: list do B. Crocego z 7 czerwca 1944

• Nie wierzę w nieśmiertelność i uważam moralność za sprawę czysto ludzką, bez konieczności odwoływania się do jakiegokolwiek nadprzyrodzonego autorytetu.

• Nie wierzę, że Bóg zajmuje się grą w kości.
  • Na temat interpretacji mechaniki kwantowej w dialogu z Nielsem Bohrem
  • Zobacz też: Bóg

• Pan Bóg nie gra w kości!
  • Der Herrgott wü rfelt nicht. (niem.)

• Prawda to dążenie do wyznaczenia z niewiadomej.

• Prawdą jest to, co wytrzyma próbę doświadczenia.

• Przeciwieństwem prawdy płytkiej jest fałsz, przeciwieństwem prawdy głębokiej może być inna głęboka prawda.
  • Zobacz też: prawda

• Przemyślałem jednak tę kwestię. Może jednak Bóg jest perfidny.

• Przyroda skrywa swoje tajemnice, ponieważ jest wyniosła, a nie dlatego, że chce nas wywieść w pole.

• Pusty żołądek nie jest dobrym doradcą politycznym.
  • Zobacz też: żołądek

• Rzec można, że odwieczną tajemnicą świata jest jego poznawalność.

• Twierdzę, że kosmiczne przeżycie religijne stanowi najsilniejszą i najszlachetniejszą pobudkę do badań naukowych.

• Tylko dwie rzeczy są nieskończone: Wszechświat oraz ludzka głupota, choć nie jestem pewien co do tej pierwszej.
  • Zwei Dinge sind unendlich, das Universum und die menschliche Dummheit, aber beim Universum bin ich mir nicht ganz sicher. (niem.)

• Uczony jest człowiekiem, który wie o rzeczach nieznanych innym i nie ma pojęcia o tym, co znają wszyscy.

• Ważne jest by nigdy nie przestać pytać. Ciekawość nie istnieje bez przyczyny. Wystarczy więc, jeśli spróbujemy zrozumieć choć trochę tej tajemnicy każdego dnia. Nigdy nie trać świętej ciekawości. Kto nie potrafi pytać nie potrafi żyć.

• Wiecznie niezrozumiałe w przyrodzie jest to, że można ją zrozumieć.

• Wszyscy wiedzą, że czegoś nie da się zrobić, i przychodzi taki jeden, który nie wie, że się nie da, i on to właśnie robi.

• Wszystko powinno się konstruować w sposób możliwie najprostszy, ale nie uproszczony.

• Wyobraźnia bez wiedzy może stworzyć rzeczy piękne. Wiedza bez wyobraźni najwyżej doskonałe.

• Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy, ponieważ wiedza jest ograniczona.
  • Phantasie ist wichtiger als Wissen, denn Wissen ist begrenzt. (niem.)
  • Przypisywane

• Przypadek – to Bóg przechadzający się incognito.

• Najpiękniejsza rzecz, jakiej możemy doświadczyć, to oczarowanie tajemnicą

• Naszym celem musi być wyzwolenie się... poprzez rozszerzenie kręgu współczucia na wszystkie żywe istoty i na cały cudowny świat natury.
  • Zobacz też: natura, Buddyzm

• Nic nie przyniesie większej korzyści ludzkiemu zdrowiu oraz nie zwiększy szans na przetrwanie życia na Ziemi w tak dużym stopniu jak ewolucja w kierunku diety wegetariańskiej.

• Tak więc żyję bez tłuszczów, bez mięsa czy ryb, ale czyniąc tak czuję się całkiem nieźle. Zawsze wydawało mi się, że człowiek nie narodził się, aby być drapieżnikiem.
  • So I am living without fats, without meat, without fish, but am feeling quite well this way. It always seems to me that man was not born to be a carnivore. (ang.)
  • Źródło: list do Hansa Muehsama, 30 marca 1954

• Wegetariański sposób życia, przez swoje czyste, fizyczne oddziaływanie na ludzkie zachowanie, może wpłynąć na ludzkość w najbardziej dobroczynny sposób.

• Wolność nauczania i wyrażania opinii w książkach i prasie stanowi podstawę zdrowego i naturalnego rozwoju każdego społeczeństwa.

• Ci ludzie coś widzieli. Nie wiem jednak, co to było i wcale mnie to nie obchodzi.
  • Źródło: List do L. Gardner, 23 lipca 1953

• Jedynym dowodem na to, że istnieje jakaś pozaziemska inteligencja jest to, że się z nami nie kontaktują.

• Co naprawdę mnie interesuje, to czy Bóg miał jakikolwiek wybór przy tworzeniu świata.
  • Opis: uwaga do Ernsta Strausa, jednego z jego asystentów
  • Zobacz też: wybór

• Człowiek szczęśliwy jest zbyt zadowolony z teraźniejszości, by oddawać się zanadto rozmyślaniom o przyszłości.

• Dochodzenie do prawdy winno być ważniejsze od wszystkich innych celów.
  • (Przypisywane Einsteinowi)

• Esperanto jest najlepszym rozwiązaniem idei języka międzynarodowego

• Głównym powołaniem człowieka jest raczej służyć, niż zmuszać do posłuchu.

• Grawitacja nie może być odpowiedzialna za to, że ludzie się zakochują.
  • Gravitation cannot be held responsible for people falling in love. (ang.)

• Istotne problemy naszego życia nie mogą być rozwiązywane na tym samym poziomie myślenia, na jakim byliśmy, kiedy je tworzyliśmy.

• Jedynym rozsądnym sposobem wychowania jest oddziaływanie własnym dobrym przykładem, a jeśli nie można inaczej – odstraszającym przykładem.

• Jeśli "a" oznacza szczęście, to a=x+y+z; x – to praca, y – rozrywki, z – umiejętność trzymania języka za zębami.

• Jeżeli zabałaganione biurko jest znakiem zabałaganionego umysłu, znakiem czego jest puste biurko?

• Każda praca jest dobra, o ile jest dobrze wykonywana.

• Każdy głupi może wiedzieć. Sedno to zrozumieć.

• Kobieta powinna móc poddać się aborcji do określonego stadium zaawansowania ciąży.
  • Źródło: List do World League for Sexual Reform, 6 września 1929 Berlin
  • Zobacz też: aborcja

• Los ludzkości, jako całości, będzie taki, na jaki ona zasługuje.

• Ludzie tacy jak my, wierzący w fizykę, wiedzą, że różnica między przeszłością, teraźniejszością i przyszłością jest tylko uparcie obecną iluzją.

• Monotonia cichego życia pobudza umysł do twórczości.

• Najcudowniejsze jest to, że wszechświat czuje.

• Najpiękniejsze, co jest na świecie, to pogodne oblicze.

• Największym wynalazkiem ludzkości jest procent składany.

• Nie ma rzeczywistości samej w sobie, są tylko obrazy widziane z różnych perspektyw.

• Nie ma złego tytoniu, tak jak nie ma brzydkich kobiet.
  • Zobacz też: kobieta

• Nie mam żadnych specjalnych talentów. Jestem tylko namiętnie ciekawy.

• Nie martw się o swoje trudności z matematyką. Zapewniam cię że moje są i tak większe.
  • Zobacz też: matematyka

• Nie możemy rozwiązywać problemów używając takiego samego schematu myślowego, jakim posługiwaliśmy się w trakcie ich pojawienia się.

• Nie spotkałem dotąd dziewczyny, której urok nie potrzebowałby wspólnej płaszczyzny naukowej.

• Nie staraj się zostać człowiekiem sukcesu, lecz człowiekiem wartościowym.

• Nie wierzę w matematykę.

• Owładnięty był tak mocno bezpośrednią radością z widzenia i pojmowania amor dei intellectualis Spinozy, że aż do późnego wieku patrzał na świat ciekawymi oczami dziecka, aby beztrosko cieszyć się rozumieniem powiązań.
  • Opis: o Ernst'cie Machu
  • Źródło: Pisma Filozoficzne

• Pokój nie może być utrzymywany siłą. Może być tylko osiągnięty przez zrozumienie.

• Prawda Nas jeszcze zadziwi.
  • Zobacz też: prawda

• Rzeczą, którą najtrudniej w świecie zrozumieć, jest podatek dochodowy.
  • Zobacz też: podatki

• Są tylko dwa sposoby przejścia przez życie. Jeden, jakby nic nie było cudem, i drugi, jakby wszystko było cudem.

• Sprytna osoba rozwiązuje problem. Mądra ich unika.
  • Zobacz też: problem

• Świat Amerykanina jest tak wielki, jak jego gazeta.

• Trudno powiedzieć, co jest prawdą, ale czasami tak łatwo rozpoznać fałsz.

• Tylko wzorowanie się na wielkich i kryształowo czystych charakterach rodzi piękne idee i szlachetne czyny.

• Tylko życie poświęcone innym warte jest przeżycia.

• Tylko życie przeżyte dla innych jest warte zachodu.

• Wszystkie wspomnienia są złudne, bo teraźniejszość nadaje im inne barwy.

• Wszystko powinno być tak proste, jak to tylko możliwe, ale nie prostsze.

• Wszystko, co ludzkość dotychczas uczyniła i wymyśliła, wzięło się z dążenia człowieka do zaspokojenia swych najgłębszych potrzeb i uśmierzenia bólu.

• Wtedy współczułbym kochanemu Bogu. Teoria jest poprawna.
  • Opis: odpowiedź na pytanie studenta, co by zrobił, gdyby Sir Arthur Eddington, wybitny astrofizyk brytyjski, który potwierdził teorię względności, zaprzeczył jej

• Zdrowy rozsądek to zbiór uprzedzeń nabytych do osiemnastego roku życia.

• Znane są tysiące sposobów zabijania czasu, ale nikt nie wie, jak go wskrzesić.
  • Zobacz też: czas

• Życie niemal na pewno ma sens.

• Miłość niesie ze sobą wielkie szczęście, o wiele większe od bólu, który przynosi tęsknota.

• Nasza poczta działa bez zarzutu.
  • Opis: Einstein po tym, jak dwóch przyjaciół założyło się, że list zaadresowany jedynie "Profesor Einstein, Europa" dotrze do adresata; rzeczywiście, dotarł.

• Tylko Kościół autentycznie stał na drodze Hitlerowi w jego kampanii na rzecz wyparcia prawdy. Nigdy wcześniej się Kościołem nie interesowałem, ale teraz odczuwam wielkie wzruszenie i podziw, ponieważ tylko jeden Kościół miał odwagę i upór by stać po stronie intelektualnej prawdy i duchowej wolności. Przez to jestem zmuszony przyznać, że to, czym kiedyś pogardzałem, dziś wychwalam bez powściągliwości
  • Źródło: Magazyn "Time", numer z dn. 23 grudnia 1940 r.

Zobacz też

• fizyka