Bertrand Russell: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Usunięta treść Dodana treść
dr
Linia 71: Linia 71:
**Zobacz też: [[matematyka]]
**Zobacz też: [[matematyka]]


* Nawet poważny artykuł naukowy o działaniu alkoholu na system nerwowy zdradza zazwyczaj między wierszami, czy autor jest abstynentem, czy też nie.
* Nawet poważny artykuł naukowy o działaniu alkoholu na system nerwowy zdradza zazwyczaj między wierszami, czy autor jest abstynentem, czy też nie.

*Nigdy nie umierałbym za swoje przekonania, bo mogę się mylić.


== [[Polityka]] ==
== [[Polityka]] ==

Wersja z 10:55, 23 mar 2007

Bertrand Russell (1872-1970), angielski filozof i matematyk. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1950.

Filozofia i religia

  • Ateista, podobnie jak chrześcijanin, utrzymuje, że wiemy, czy Bóg jest czy go nie ma: chrześcijanin twierdzi, że wiemy, iż Bóg jest, ateista - że wiemy, iż go nie ma. Tymczasem agnostyk zawiesza sąd, utrzymując, że nie ma dostatecznych podstaw, by przyjąć lub zaprzeczyć istnieniu Boga.
  • Bać się miłości, to bać się życia; kto boi się życia, jest już trzy czwarte martwy.
  • Budda był uprzejmy i oświecony; na łożu śmierci śmiał się ze swoich uczniów bo przypuszczali że jest nieśmiertelny. Ale duchowieństwo buddyjskie -- takie jakie istnieje, na przykład, w Tybecie -- było wsteczne, tyrańskie i okrutne w najwyższym stopniu.
    • Źródło: Czy religia wniosła pożyteczny wkład do cywilizacji?
    • Zobacz też: buddyzm, Tybet
  • Chcę przedłożyć czytelnikowi do życzliwego rozważenia doktrynę, która, jak się obawiam, może się wydać niesłychanie paradoksalna i wywrotowa. Według tej doktryny jest rzeczą niepożądaną wierzyć jakiemuś twierdzeniu, gdy nie ma żadnej podstawy do przypuszczenia, że jest ono prawdziwe.
    • Źródło: Szkice sceptyczne
  • Cynizm to produkt wygodnictwa i bezsilności.
  • Czy sądzicie, że gdybyście byli wszechpotężni i wszechwiedzący, a nadto mieli miliony lat do udoskonalenia waszego świata, to nie moglibyście wytworzyć nic lepszego od Ku-Klux-Klanu, faszystów i pana Churchilla?
    • Znaczenie: O Bogu
  • Doprawdy, nie imponują mi zbytnio ludzie, którzy oświadczają: "Spójrzcie na mnie! Jestem tak wspaniałym tworem, że wszechświat musiał mieć jakiś cel". Nie, wspaniałość tych ludzi wcale mnie nie olśniewa.
  • Im intensywniejsza była religijność danego okresu historii, im głębsza wiara w dogmat, tym większe było okrucieństwo i tym gorszy ogólny stan rzeczy.
  • Istnieją dwa rodzaje moralności: ta, której uczymy, nie praktykując jej, oraz ta, którą praktykujemy, na ogół nie starając się wpajać ją innym.
  • Kościół nigdy nie uważał człowieka za świętego, za zasługę zreformowania finansów, prawa karnego lub sądownictwa.
  • Miłość – to główny sposób ucieczki od samotności, której doświadcza większość mężczyzn i kobiet przez większą część życia.
  • Mój pogląd odnośnie religii jest taki jak Lukrecjusza. Uważam ją za chorobę zrodzoną ze strachu i za źródło niewypowiedzianego nieszczęścia rodzaju ludzkiego. Nie mogę jednak zaprzeczyć, że ona wniosła pewien wkład do cywilizacji. Ona pomogła we wczesnych czasach ustalić kalendarz i spowodowała, że kapłani egipscy tak starannie rejestrowali zaćmienia, że byli w stanie je przewidywać. Te dwie zasługi jestem gotów uznać, ale nie wiem nic o żadnych innych.
  • Nowe dogmaty są znacznie gorsze niż stare.
  • Pragmatyzm kładzie nacisk na irracjonalność poglądów, a psychoanaliza - na irracjonalność postępowania.
  • Przezwyciężenie strachu to początek mądrości.
  • Religia jest oparta przede wszystkim i głównie na strachu.
  • Religia zapobiega temu żeby nasze dzieci miały racjonalne kształcenie; religia nie dopuszcza do usunięcia podstawowych przyczyn wojny, religia nie pozwala nam na nauczanie etyki naukowego współdziałania zastępując to starymi dzikimi doktrynami grzechu i kary. Możliwe, że ludzkość stoi na progu złotego wieku, ale jeśli tak jest, niezbędne będzie naprzód uśmiercić smoka, który strzeże drzwi, a tym smokiem jest religia.
    • Źródło: Czy religia wniosła pożyteczny wkład do cywilizacji?
  • Siła rozumu może być niewielka, ale jest stała i działa zawsze w jednym kierunku, podczas gdy siły nierozumu niszczą się nawzajem w bezpłodnej walce.
  • To prawda, że nowoczesny chrześcijanin jest łagodniejszy, ale to nie dzięki chrześcijaństwu; to dzięki generacjom wolnomyślicieli, którzy od renesansu do obecnego dnia sprawiali, że chrześcijanie wstydzili się wielu swoich tradycyjnych przekonań.
    • Źródło: Czy religia wniosła pożyteczny wkład do cywilizacji?
    • Zobacz też: chrześcijaństwo
  • U nas reputację luminarzy moralności mają ludzie, którzy wyrzekają się zwykłych przyjemności i odbijają to sobie za pomocą utrudniana życia swoim bliźnim.
  • W cierpieniu jest tysiąckrotnie więcej doświadczenia niż w przyjemności.
  • W filozofii rzecz polega na tym, by zacząć od czegoś tak prostego, że wydaje się niewarte wypowiedzenia, a skończyć na czymś tak paradoksalnym, że nikt w to nie uwierzy.

Nauka

  • Badania w dziedzinie medycyny dokonały tak olbrzymiego postępu, że dziś – praktycznie biorąc – nikt już nie jest zdrowy.
  • Matematyka zawiera w sobie nie tylko prawdę, ale i najwyższe piękno – piękno chłodne i surowe, podobne do piękna rzeźby.
  • Nawet poważny artykuł naukowy o działaniu alkoholu na system nerwowy zdradza zazwyczaj między wierszami, czy autor jest abstynentem, czy też nie.
  • Nigdy nie umierałbym za swoje przekonania, bo mogę się mylić.

Polityka

  • Historia świata jest sumą tego, czego można było uniknąć.
  • Najsilniejszym pragnieniem człowieka jest dążenie do władzy i sławy.
  • Naukowcy usiłują przekształcić to co niemożliwe – w możliwe. Politycy często chcą przekształcić to co możliwe – w niemożliwe.
  • W demokracji wolno głupcom głosować, w dyktaturze wolno głupcom rządzić.
  • Zazdrość jest podstawą demokracji.
  • Zazwyczaj dwie zorganizowane grupy udzielają dwóch wzajemnie sprzecznych rad i to właśnie nazywa się polityką.

Społeczeństwo

  • Fakt, iż jakiś pogląd jest szeroko rozpowszechniony, nie stanowi żadnego dowodu na to, że nie jest on całkowicie absurdalny. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że większość ludzkości jest zwyczajnie głupia, należy oczekiwać z dużym prawdopodobieństwem, iż powszechnie panujące przekonania będą raczej idiotyczne niż rozsądne.
  • Gdyby ludzie pragnęli bardziej własnego szczęścia niż nieszczęścia innych, moglibyśmy niebawem mieć raj na ziemi.
  • Gdyby ludzie rządzili się rozumem, mieliby bardziej prawidłowy niż obecnie pogląd na swoje własne interesy; a gdyby wszyscy ludzie działali w myśl dobrze zrozumianej korzyści własnej, świat byłby rajem w porównaniu z tym, czym jest dzisiaj.
  • Impulsy, które w naturalny sposób wyciągają człowieka poza ściany swojego ego, to są seks, rodzicielstwo i patriotyzm albo instynkt stadny.
    • Źródło: Czy religia wniosła pożyteczny wkład do cywilizacji?
  • Jedna kulturalna osoba to zbyt mało, aby podnieść poziom imprezy chamów, natomiast jeden cham zepsuje każdą kulturalną imprezę.
  • Jednym z objawów zbliżającego się załamania nerwowego jest przekonanie, że wykonujemy niezwykle ważną pracę.
  • Jeśli pięćdziesiąt milionów ludzi mówi głupstwa, nie przestają one być głupstwami.
  • Moralność pracy to moralność niewolników, a świat współczesny nie potrzebuje niewolnictwa.
  • Ludzie uroczyści są najczęściej matołami.
  • To smutne, że głupcy są tak pewni siebie, a ludzie mądrzy tak pełni wątpliwości.
    • Inna wersja: Oto cała bieda: głupi są tak pewni siebie, rozsądni tak pełni wątpliwości.
  • Większość ludzi wolała by umrzeć, niż myśleć. I tak zresztą robią.
  • Wszystkie organizacje mają dekalog moralny – nawet załoga statku pirackiego.
  • W naszym wieku, w naszym świecie pozbawionym złudzeń, nie umiemy już wierzyć w marzenia utopistów, więc społeczeństwa zrodzone z naszej fantazji odtwarzają w wyolbrzymionej postaci zło, do którego przywykliśmy w codziennym życiu

Wojna i pacyfizm

  • Być może ludzkość tak się przestraszy bomby wodorowej, iż otrzeźwieje i stanie się tolerancyjna. Gdyby to nastąpiło, mielibyśmy powód, by błogosławić jej wynalazców.
    • Źródło: Szkice niepopularne
  • Jeszcze nigdy ludzkość nie żyła w takim lęku jak obecnie i nigdy nie miała po temu tylu powodów.
  • Od bardzo dawna wyobraźnia ludzka malowała sobie obrazy Piekła, ale dopiero dzięki świeżo uzyskanym możliwościom potrafi swoje dawne wyobrażenia urzeczywistnić.
  • Patrioci zawszę mówią o umieraniu za kraj, a nigdy o zabijaniu za kraj.
  • Po epokach, w których ziemia rodziła nieszkodliwe trylobity i motyle, ewolucja doszła do punktu, w którym wydała na świat Nerona, Dżyngis Chanów i Hitlerów. Sądzę jednak, że to tylko przejściowy koszmar; z czasem ziemia znowu nie będzie w stanie utrzymać życia i powróci pokój.
    • Źródło: Judy Toth, "Bertrand Russell Society Quarterly", luty 2003
  • Problemem jest dziś, jak przekonać ludzkość, aby zechciała przeżyć.

Znani o Russellu

Alfred Ayer

  • Bertrand Russell nie życzyłby sobie w żadnej mierze być określanym słowem święty; jednak był wielkim i dobrym człowiekiem.
    • Bertrand Russell would not have wished to be called a saint of any description; but he was a great and good man. (ang.)
    • Źródło: Viking Press, 1972

Albert Einstein

  • W swojej książce przedstawia Pan kwestie logiczne, filozoficzne i społeczne z niespotykaną w naszym pokoleniu klarownością, pewnością i bezstronnością.
    • Źródło: List do Russella, 14 października 1931
  • Wybitne umysły są zawsze gwałtownie atakowane przez miernoty, którym trudno pojąć, że ktoś może odmówić ślepego hołdowania panującym przesądom, decydując się w zamian na odważne i uczciwe głoszenie własnych poglądów.
    • Znaczenie: w związku ze sporem na temat mianowania Russella profesorem City University of New York
    • Źródło: New York Times, 13 marca 1940

Norbert Wiener

  • Nie jest możliwe opisanie Russella za wyjątkiem stwierdzenia, że wygląda jak Kapelusznik z Alicji w Krainie Czarów.
    • It is impossible to describe Bertrand Russell except by saying that he looks like the Mad Hatter. (ang.)
    • Źródło: MIT Press, 1953