|
* Słowo rodzi się z dźwięku – dźwięk przed słowem.
==O Fryderyku Chopinie==
* Był czysty jak łza.
** Autor: [[Teofil Kwiatkowski]]
** Źródło: Eve Ruggieri, ''Chopin. 1'', wyd. Iris, Praga 1997, s. 159.
* Był wielkim nieprzyjacielem tempo rubato. Jego ulubioną formą była równość akompaniamentu przy swobodzie partii śpiewu prowadzącej, a więc niby tempo rubato, ale tylko w jednej ręce. (…) Lekcje jego były bardzo poetyckie.
** Autor: G. Mathias
** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Charakter narodowy kompozytora nie polega na cytatach folkloru, czego najwspanialszym przykładem jest twórczość Chopina.
** Autor: [[Karol Szymanowski]]
* Chopina w Polsce nieludzko się maltretuje.
** Autor: [[Piotr Anderszewski]], [http://www.polityka.pl/paszportypolityki/rozmowy/9442,1,fortepian-a-sprawa-polska.read ''Fortepian a sprawa polska'', polityka.pl]
* Chopin był tym, który budził światło Boże swoją muzyką.
** Autor: [[Jan Twardowski]]
* Chopin nie może już nic napisać takiego, aby przy siódmym, ósmym takcie nie musiało się wołać: To Chopin!
** Autor: [[Robert Schumann]]
** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Dusza muzyki przeleciała nad światem.
** Autor: [[Robert Schumann]]
** Opis: po śmierci Chopina.
** Źródło: Monika Ulatowska, ''Fryderyk Chopin. Życie i twórczość'', wyd. Ibis, 2010.
* Dzieła Chopina to armaty ukryte w kwiatach.
** Autor: [[Robert Schumann]]
* Friedrich Schopping był geniuszem, dlatego nie mógł być Polakiem. To najwspanialszy kompozytor, jakiego zrodziła niemiecka ziemia.
** Autor: [[Hans Frank]]
** Opis: podczas otwierania w Krakowie wystawy poświęconej Chopinowi, 27 października 1943.
* Jego dobroć, czułość i cierpliwość niepokoją (…). Jest to istota zbyt subtelna, zbyt niezwykła i zbyt doskonała, by żyć długo.
** Autor: [[George Sand]]
** Źródło: list do Ch. Marliani 20 maja 1839, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Jego gra na fortepianie ma w sobie coś tak wyłącznie jemu właściwego, a jednocześnie jest tak mistrzowska, że śmiało można go nazwać wirtuozem całkowicie doskonałym.
** Autor: [[Felix Mendelssohn-Bartholdy]]
** Źródło: list do siostry 6 października 1835, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Jego inspiracja jest natury poetyckiej (…) on chce mówić do serc, nie do oczu; on chce kochać a nie zadziwiać. Spójrzcie: publiczność wpada w ekstazę i zachwyt; Chopin osiągnął swój szczyt.
** Autor: L. Escudier
** Źródło: recenzja w „La France Musicale” 27 lutego 1842, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Jest w najwyższym stopniu wytworny. (…) Woli wysokie salony niż wysokie góry, duszące wyziewy gazu świetlnego niż czyste powietrze górskie, ale komponuje – co wprost niezrozumiałe – całkiem przeciwnie, to jest bardzo pięknie i głęboko.
** Autor: [[Stephen Heller]]
** Źródło: list do R. Schumanna 4 stycznia 1840, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Kapelusze z głów, panowie – oto geniusz!
** Autor: [[Robert Schumann]]
** ''Hut ab, ihr, Herren, ein Genie!'' (niem.)
** Opis: po wykonaniu ''Wariacji'' op. 2.
** Źródło: [[Janusz Ekiert]], ''Czy wiesz? Zagadki muzyczne'', op. cit., s. 100.
* Każdy, kto ma powykręcane palce przez ćwiczenie tych etiud, może je sobie znowu nastawić, ale ludzie o zdrowych palcach niech się ich wystrzegają, zwłaszcza jeśli chirurga nie ma w pobliżu.
** Autor: [[Ludwig Rellstab]]
** Źródło: [[Janusz Ekiert]], ''Czy wiesz? Zagadki muzyczne'', op. cit., s. 241.
* Losem udarowani zostali Polacy panem Chopin, jak Niemcy Mozartem.
** Autor: J. Cichocki, ''Powszechny Dziennik Narodowy'', 25 marca 1830
** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Nadejdzie dzień, kiedy zorkiestruje się jego muzykę, nie zmieniając nic w partyturze fortepianu, i wtedy cały świat dowie się, że ów geniusz, tak rozległy, tak pełny i tak mądry jak geniusz największych mistrzów, których sobie przyswoił, zachował indywidualność jeszcze bardziej finezyjną niż Sebastian Bach, jeszcze potężniejszą niż Beethoven, jeszcze dramatyczniejszą niż Weber.
** Autor: [[George Sand]]
* Pan Chopin czy to w mechanizmie sztuki fortepianowej, czy też w poezji muzycznej wzniósł się ponad wszystkich swoich współczesnych.
** Źródło: recenzja, „Gazette Musicale”, 21 września 1834, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Polska dała mu zmysł rycerski i swoje historyczne cierpienie, Francja lekkość, elegancję i wdzięk, Niemcy zaś – romantyczną głębię. (…) Jest on nie tylko wirtuozem, lecz poetą, zdolnym do ujawniania poezji swej duszy. Jest poetą dźwięków i nic nie może dorównać tej radości, jaką nam daje, kiedy improwizuje na fortepianie.
** Autor: [[Heinrich Heine]]
** Źródło: recenzja, „Gazette Musicale”, 4 lutego 1838, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Postępuje jak śpiewak zajęty wyrażaniem uczuć.
** Autor: [[Ignacy Moscheles]]
** Opis: opis kompozycji i gry Chopina.
** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Prowadzimy niekończące się rozmowy z Chopinem (…). To najprawdziwszy artysta, jakiego zdarzyło mi się spotkać w życiu. Należy do tych rzadkich ludzi, których można czcić i podziwiać zarazem.
** Autor: [[Eugène Delacroix]]
** Źródło: list z 22 czerwca 1842, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel.
** Autor: [[Cyprian Kamil Norwid]]
** Źródło: nekrolog w „Dzienniku Polskim”, 18 października 1849
* To ulubiony kompozytor w moim kraju. I z pewnością jego muzyka odmieni życie wielu z nich.
** Autor: [[Lang Lang]]
** Źródło: [http://www.rp.pl/artykul/416277.html „Rzeczpospolita”, 7 stycznia 2010]
* Trwam nadal w upojeniu (…). Zaczynam wierzyć, że bywają anioły przebrane za mężczyzn, przebywające jakiś czas na ziemi, aby pocieszyć i pociągać za sobą ku niebu biedne, zmęczone i strapione dusze, bliskie zatraty.
** Autor: [[George Sand]]
** Opis: zwierzenia dotyczące miłości do Chopina.
** Źródło: list do [[Eugène Delacroix]], wrzesień 1838, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Utorował sobie nową drogę od pierwszej chwili, gdy pojawił się na estradzie (…) Dla szerokiego tłumu jest zjawiskiem niewytłumaczalnym.
** Źródło: recenzja, „Gazette Musicale”, 15 maja 1834, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* W ostatnich godzinach znajdował jeszcze siły, by każdemu powiedzieć serdeczne słowo, by pocieszać przyjaciół. Prosił Gutmanna, Franchomme’a i innych muzyków, by uprawiali tylko dobrą muzykę: „Zróbcie to dla mnie – jestem pewien, że was usłyszę – to mi zrobi przyjemność.”
** Autor: [[Pauline Viardot]]
** Opis: relacja przyjaciółki i uczennicy Chopina o ostatnich chwilach jego życia.
** Źródło: cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Wolę Szopena, dolatującego przez okno, na ulicy, niż Szopena ze wszystkimi szykanami na koncertowej estradzie.
** Autor: [[Witold Gombrowicz]], ''[[Dziennik (Witold Gombrowicz)|Dzienniki]]''
* Wszak on był tym kapłanem, co nas rozproszonych w święty Ojczyzny zapatrywał sakrament.
** Autor: [[Ignacy Jan Paderewski]]
===Cytaty z literatury pięknej===
* Chopin gdyby jeszcze żył, toby pił.
** Autor: [[Stanisław Wyspiański]], ''[[Wesele (dramat)|Wesele]]'', akt III, scena 2
====W poezji====
* … A za nim Chopin w roju cieniów kroczy…<br />Duch, wiecznie żywy i tak roztęskniony,<br />że jak dwa węgle mu goreją oczy.<br />Gdy idzie, drzewa biją mu pokłony,<br />Śpiewają wszystkie skowronki w przeźroczy<br />I wszystkie dzwonią mu w powietrzu dzwony,<br />A gdy jaskółcza nad nim śpiewa strzecha,<br />To się szczęśliwy poprzez łzy uśmiecha.
** Autor: [[Kornel Makuszyński]], ''Chopin do Ojczyzny wracający''
* Byliśmy głusi długo. Choć kto nawet<br />zbudował zarys muzycznych domów,<br />schodów rozpinał przełęcz lekką –<br />gruzy melodii sypały się zewsząd,<br />powietrze stargane, w strzępach głos.<br /><br />Dziś Chopin słupów radiowych zmierzch odchyla.
** Autor: [[Anna Kamieńska]], ''Chopin na bruku''
* Byłem u Ciebie w te dni przedostatnie<br />gdy podobniałeś – co chwila – co chwila –<br />do upuszczonej przez Orfeja liry (…)
** Autor: [[Cyprian Kamil Norwid]], ''Fortepian Chopina''
* Choć piórem nie zapiszesz,<br />maszyną nie wystukasz –<br />To wszystko trwa jak Chopin,<br />którego Pan Bóg słucha.
** Autor: [[Jan Twardowski]], ''to wszystko trwa jak Chopin''
* Chopinowska piosnka płynie<br />W księżycową dal,<br />Niby skarga płynie cicha,<br />Niby łzy i żal.<br />Na powietrza srebrnej fali,<br />Płacze, tęskni, drży,<br />Przywołuje z zapomnienia<br />Dawne widma, sny…
** Autor: [[Artur Oppman]], ''Preludium''
* Cokolwiek teraz się zdarzy,<br />chwili nie stłumi,<br />zagaduję miękkość twej twarzy<br />po liści szumie.
** Autor: [[Jerzy Hordyński]], ''Nokturn Fis-dur Chopina''
* Cudem jakimś wziął ojczyznę w dłonie<br />I przemienił ją w gorzkie harmonie,<br />I przemienił ją w magiczne rytmy,<br />I w melodie rzewne jak modlitwy.
** Autor: [[Marian Hemar]], ''Testament Chopina''
* Dobry wieczór, monsieur Chopin.<br />Jak pan tutaj dostał się?<br />Ja przelotem z gwiazdki tej.<br />Być na ziemi to mi lżej:<br />Stary szpinet, stary dwór,<br /><br />ja mam tutaj coś w C-dur
** Autor: [[Konstanty Ildefons Gałczyński]], ''Niobe''
* Fortepianu właściwie nie było.<br />Jeden pan nawet o to się czepiał,<br />ale dziecko, bo z dzieckiem przyszedł,<br />powiedziało, że widzi fortepian.<br />– Widzisz?<br />– Widzę, klawisze grają.<br />– Słyszysz?<br />– Słyszę, deszcz w liściach dzwoni.<br />Pod wierzbami w Łazienkach Chopin<br />krople deszczu kołysze w dłoni.
** Autor: [[Wanda Chotomska]], ''Preludium deszczowe''
* Fryderyk najpierw rękę do grania przegina –<br />Czy klaszcze o brzeg woda? Szeleści gęstwina?<br />Czy wystrzał belwederski zahuczał na sali?<br />Raduje się dźwięk jeden, a drugi się żali,<br />Słuchaczom w duszy gorzko, to znowu najsłodziej.<br />Co za muzykowanie! I co za czarodziej!<br />Skamienieli słuchacze. I Mickiewicz słucha,<br />Jak fruwa ptak z gałęzi, kaskada wybucha… Jak Panna Młoda z drużbą na weselu tańczy,<br />Jak broni się w okopie garnizon powstańczy…
** Autor: [[Leopold Lewin]], ''Mickiewicz słucha Chopina''
* Gdy polonez chopinowski<br />Tajne struny serca ruszy,<br />Zawsze wtedy mam widzenie<br />Narodowej, polskiej duszy.
** Autor: [[Maria Konopnicka]], ''Gdy polonez Chopinowski''
* Gdyby fiołki i konwalie<br />Zamiast pachnąć grać umiały,<br />Byłaby to muzyka Szopena.
** Autor: [[Leopold Staff]], ''Nonsens''
* Ha! Muzykę jakąś słyszę – pięknie grają, pięknie…<br />żar mam w oczach, a po twarzy coś zimnego cieknie.<br />Patrzą na mnie, ale zbliżyć nikt się nie odważa,<br />Musi coś być w mojej twarzy, co ludzi przeraża.
** Autor: [[Kornel Ujejski]], ''Marsz pogrzebowy''
* – Jeżeli umrę, przebijecie mi serce,<br />Aby żywego mnie nie pogrzebano –<br />Rzekłeś. I jesteś dzisiaj jedną raną.<br />Ostatnia wola twa się dokonała,<br />Bo twoim sercem jest twa ziemia cała
** Autor: [[Leopold Staff]], ''Zniszczenie pomnika Chopina''
* Każdej jesieni deszcz jest inny<br />I inne liście strąca wiatr<br />A tylko smutek pana oczu -<br />Panie Chopinie – wciąż ten sam
** Autor: [[Agata Budzyńska]], ''Spacer z Chopinem''
* Komponował ćwiczenia.<br /><br />Wprawki.<br /><br />Dla doskonalenia<br />Sprawności palców.<br />Ale te małe etiudy<br />Na przekór ich przeznaczeniu<br />Uczynił różą kosmosu.
** Autor: [[Roman Brandstaetter]], ''Etiudy''
* mazurska, kujawska nuta<br />wraca do nas, serdeczna,<br />ale dzisiaj zatruta –<br />i wczorajsza, i wieczna:
** Autor: [[Władysław Broniewski]], ''Mazurek Szopena''
* Nachylony nad ziemią, schowany w krzak bzu,<br />Słucha jak śpiewa słowik, jak dziewczyna nuci,<br />Zbiera z listka bzowego, krople zimnej rosy,<br />By ją na ziemię zrzucić, gdy ziemię porzuci –
** Autor: [[Jarosław Iwaszkiewicz]], ''Chopin''
* Nie lubię chłopskiej muzyki,<br />Z jej zawadiackim refrenem.<br />Rytm jej przeraża mię dziki:<br />Boję się zostać C h o p i n e m.
** Autor: [[Leopold Staff]], ''Mieszczuch''
* Oto patrz, Fryderyku!… to – Warszawa:<br />Pod rozpłomienioną gwiazdą<br />Dziwnie jaskrawa –<br />– Patrz, organy u Fary; patrz!<br />Twoje gniazdo!<br />Ówdzie patrycjalne domy stare<br />Jak P o s p o l i t a – r z e c z,<br />Bruki placów głuche i szare,<br />I Zygmuntowy w chmurze miecz.
** Autor: [[Cyprian Kamil Norwid]], ''Fortepian Szopena''
* Panieneczka, panieneczka<br />Czesze złoty włos,<br />Śpiewa sobie: kogo zechcę,<br />Powiodę za nos!
** Autor: [[Kazimierz Przerwa-Tetmajer]], ''Mazurek Chopina''
* Przykre losu spędzasz zmiany<br />Ulegać musisz potrzebie.<br />Pamiętaj, niezapomniany,<br />Że w Polsce kochają Ciebie…<br />Rzucasz lubych przyjaciół i rodzinę drogą;<br />Mogą Cię obcy lepiej nagrodzić, ocenić,<br />Lecz od nas kochać mocniej pewno Cię nie mogą.
** Autor: [[Konstancja Gładkowska]]
** Opis: wiersz pożegnalny wpisany do albumu Fryderyka przed wyjazdem na zawsze z Polski 25 października 1830.
** Źródło: Monika Ulatowska, ''Fryderyk Chopin…'', op. cit.
* Rusza pochód straszliwy. Gra śmiercią pochmurną.<br />Fortepian – pełen czaszek i kurz popiołów,<br />Głuchy dobosz na przedzie potrząsa swą urną,<br />Bębni marsz po salonach, przelewa się ołów,<br />Czarna flota nad głową, noc czarna śród żagli,<br />Koncert dudni pomorem po Szkocji, po Anglii,<br />Krzyczy gardło sczerniałe, grzmi wieko otwarte:<br />Jak tu trzymać nadludzką samemu wciąż wartę,<br />Cały świat jak przerąbać do dna klawiatury,<br />Biec do grobów i trupy wywlekać do góry,<br />Ponad ciemności, nad zgubę, nad mrok bezrozumny<br />I chwiać się, wlec bez siły, iść brzegiem swej trumny
** Autor: [[Kazimierz Wierzyński]], ''Szopen''
* Słucha jęczących dzwonów pogrzebnych,<br />Ich wielkich łkań,<br />I rozpłakanych kędyś podniebnych<br />Gwiazd błędnych drgań…<br /><br />Słucha jak serca w bólu się kruszą<br />I rwą bez sił –<br />Słucha wszystkiego co jego duszą<br />Było, gdy żył…
** Autor: [[Kazimierz Przerwa-Tetmajer]], ''Mazurek Chopina''
* Szopen sobie przypomniał: ach, to ten… Poeta<br />Bez talentu. Słowacki westchnął: moribunda.<br />Który z nas pójdzie pierwszej… tam? – myśleli wieszcze.<br />I minęli się. Dzisiaj mijają się jeszcze.
** Autor: [[Jarosław Iwaszkiewicz]], ''Spotkanie''
* …Taka rozmowa była o Chopinie<br />(Który naczelnym u nas jest artystą):<br /><br />– Co do mnie, polski ja w nim zamach cenię,<br />Nie melancholię romantyczno-mglistą (…).
** Autor: [[Cyprian Kamil Norwid]], ''Promethidion''
* Tu palcem spod klawiszy wydobyte życie,<br />które w strunach milczących jak krew w żyłach płynie,<br />ułożone na wieczność w nutowym zeszycie<br />i zamknięte kluczami w basie i w wiolinie.
** Autor: [[Marian Piechal]], ''Nuty Chopina''
* Tylko czasami nocą, gdy rozpacz opada,<br />I gdy Szopen, jak widmo, gra im na pianinie,<br />Zjawia się, cała w czerni, staje przy nim blada,<br />I śpiewa do nich cicho – że jest, że nie zginie.
** Autor: [[Stanisław Baliński]], ''Ojczyzna Szopena''
* W tę noc<br />Przyleciały do niego mazowieckie wierzby,<br />Płaczące anioły,<br />I uklękły pod ścianą,<br />Zmawiając chórem żałobną modlitwę.
** Autor: [[Roman Brandstaetter]], ''Śmierć Chopina''
* W obcej gdzieś krainie<br />Kamień twój grobowy,<br />Cudze niebo płynie<br />Nad snem twojej głowy;<br />Cudze niebo chmurne<br />Rankiem grób twój rosi,<br />Cudzy wiatr ci echo<br />Cudzej pieśni nosi…
** Autor: [[Maria Konopnicka]], ''W rocznicę Chopina''
* Więc siedli emigranci, by słuchać Chopina.<br />Fortepian milczy jeszcze, jak senna syrena,<br />Jeszcze w zmarłych melodyj zatopiony echa,<br />Smętną bielą klawiszy jakby się uśmiecha,<br />Gotów oddać się znowu tej słodkiej tyranii,<br />Która rwie go na błękit, zabija w otchłani,<br />Każe mu być aniołem albo szaleć w walce –<br />I czeka na widmowe, pieszczotliwe palce.
** Autor: [[Artur Oppman]], ''Koncert Chopina''
* Właściwie był zupełnie zwyczajny<br />ten fortepian, o którym mowa,<br />dopóki go ów chłopiec genialny<br />swymi palcami nie zaczarował.
** Autor: [[Jerzy Zajączkowski]], ''Zaczarowany fortepian''
* Z Żelazowej Woli za nutą nuta<br />w świat z Chopinem poszły,<br />by wrócić tutaj.<br />A wróciły nuty piękne nad podziw<br />do tej ziemi, gdzie się Chopin urodził.
** Autor: [[Wanda Chotomska]], ''W Żelazowej Woli''
* Ziemia twojej muzyki.<br /><br />A muzyka?<br /><br />Nie wyobrażam sobie bez niej Polski,<br />Fryderyku.
** Autor: [[Roman Brandstaetter]], ''Żelazowa Wola''
==Zobacz też==
| 