Czas

Czas – jedno z podstawowych pojęć filozoficznych, wielkość fizyczna określająca kolejność zdarzeń oraz odstępy czasowe między zdarzeniami.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Klepsydra do odmierzania czasu

A

• Ach, co za oszczędność czasu – zakochać się od pierwszego wejrzenia!
  • Autor: Janina Ipohorska.

• Ani czas, ani mądrość nie zmieniają człowieka – bo odmienić istotę ludzką zdolna jest wyłącznie miłość.
  • Autor: Paulo Coelho, Jedenaście minut.
  • Zobacz też: człowiek, mądrość, miłość

• Apfelbaum widział, jak przez słabo oświetloną stację kolejową bezszelestnie przetacza się tuman czasu.
  • Autor: Tadeusz Żuczkowski, Torowisko.

B

• Być może czas jest czymś podobnym do powietrza i odbicia rzeczy trwają w nim tak samo, jak dalekie obrazy miast i krajobrazów przenosi fatamorgana.
  • Autor: Andrzej Stasiuk, Opowieści galicyjskie.
  • Zobacz też: powietrze

• Być nowoczesnym, to znaczy wyprzedzać swój czas dokładnie o tyle, by mógł on nas wygodnie dogonić.
  • Autor: Louise de Vilmorin.

• Być zagadką, której nikt nie zdąży zgadnąć, nim minie czas.
  • Autor: Perfect, Niepokonani.
  • Zobacz też: zagadka

C

• Co ma zostać, zostanie, a co ma zniknąć, zniknie. Czas rozwiąże wiele spraw, a to, czego nie rozwiąże czas, sama rozwiążesz.
  • Autor: Haruki Murakami, Tańcz, tańcz, tańcz.

• Coś, czego nie znamy, wyrasta z każdej naszej chwili. Czas kradnie nam nas samych i lepi z naszych ukradzionych chwil swoje straszne, ohydy pełne dzieło.
  • Autor: Stanisław Brzozowski, Płomienie.

• Coś niedobrego działo się z czasem, myślała, rozklejał się i rozwarstwiał. Dwie wielkie płyty tektoniczne czasu z ponurym grzmotem odsuwały się od siebie, tworząc już na następne miliony lat podział na „kiedyś” i „teraz”. „Teraz” było szorstkie, kanciaste i milczące – w nocy ciężki sen, resztki gniewu po przebudzeniu, jakby we śnie prowadziło się wojny. „Kiedyś” wydawało się stąd ciągłe i rytmiczne, dźwięk lekkiej piłeczki pingpongowej, kiedy uderza o gładki stół, wzorzysta tkanina chwil, w której każda była częścią innej.
  • Autor: Olga Tokarczuk, Gra na wielu bębenkach.

• Czas – bezlitosna potworność. Lecą godziny, dni, tygodnie, bez znaczenia i wagi, aż raptem sekunda i okazuje się, że nie sposób jej cofnąć, nie sposób wymazać.
  • Autor: Aleksander Minkowski.

• Czas – najlepszy sędzia.
  • Autor: Adolf Nowaczyński.

• Czas, pożerca rzeczy.
  • Autor: Owidiusz.
  • Źródło: Mała księga cytatów, Halina Lipiec (red.), Oficyna Wydawnicza STON I, Radom 1994, ISBN 8390113228, s. 20.

• Czas przemija nawet wtedy, kiedy wydaje się to niemożliwe. Nawet wtedy, kiedy rytmiczne drganie wskazówki sekundowej zegara wywołuje pulsujący ból.
  • Autor: Stephenie Meyer, Księżyc w nowiu.

• Czas przemija nierówno – raz rwie przed siebie, to znów niemiłosiernie się dłuży – ale mimo to przemija.
  • Autor: Stephenie Meyer, Księżyc w nowiu.

• Czas goi wszelkie rany.
  • Autor: Menander.

• Czas jest chirurgiem, który wykonuje na człowieku swoją własną operację.
  • Autor: Tony Parsons, Kroniki rodzinne.
  • Zobacz też: chirurg

• Czas jest jak pieniądze, a pieniądze są jak czas, zawsze ich brakuje.
  • Autor: Paweł Planeta.

• Czas jest larwą wieczności.
  • Autor: Jean-Paul Sartre.

• Czas jest miejscem spóźnień.
  • Autor: Jean Guitton.

• Czas jest poza nami i przed nami, przy nas go nie ma.
  • Autor: Lew Tołstoj.

• Czas jest tylko szczególną formą przestrzeni.
  • Autor: Herbert George Wells.

• Czas jest ważny. To coś, co powstrzymuje wszystko od zdarzenia się jednocześnie.
  • Autor: Janusz Cyran, De possibilitate.

• Czas jest wielkim nauczycielem, tyle tylko, że zabija swoich uczniów.
  • Autor: Hector Berlioz.

• Czas jest zawsze aktualny.
  • Autor: Sławomir Mrożek.

• „Czas”, który płynie, nie może zostać „schwytany”, a niezmienny „czas”, który można by „schwytać” – nie istnieje. Jak więc w sensowny sposób można mówić o czasie, który jest niemożliwy do pojęcia?
  Jeżeli czas jest uzależniony od bytu, jak więc może być oddzielony od niego? Nie ma takiego bytu, który by istniał [niezależnie], jak więc czas może stać się (czymś takim)?
  • Autor: Nagardżuna.
  • Źródło: Mulamadhyamika-karika, XIX, 5–6.

• Czas leczy rany, a jak nie zdąży za życia, to śmierć mu w tym pomaga.
  • Autor: nieznany.

• Czas – lekarz (…) zła.
  • Autor: Menander.

• Czas ludzi łudzi.
  • Autor: Jan Sztaudynger, Młodość, w: Piórka, Wydawnictwo Literackie, 1985, s. 63.

• Czas nie daje odpowiedzi, on tylko stawia kolejne pytania.
  • Autor: Krystyna Siesicka "Zapytał czas".

• Czas nie jest klepsydrą, która przesypuje piasek, lecz żniwiarzem, który więzi snop.
  • Autor: Antoine de Saint-Exupéry.

• Czas nie odtwarza tego, co tracimy.
  • Autor: Jorge Luis Borges, Alef.

• Czas nie zawsze przemija w jednakowym rytmie. To my decydujemy o rytmie czasu.
  • Autor: Paulo Coelho, Pielgrzym.

• Czas pędzi, kiedy człowiek dobrze się bawi.
  • Autor: Emma Bull, Wojna o dąb.
  • Zobacz też: zabawa

• Czas pozostanie ludożercą.
  • Autor: Stanisław Jerzy Lec.

• Czas przypomina gangrenę. Nikt nie wie, co się stanie, następują nieoczekiwane zmiany.
  • Autor: Haruki Murakami, Tańcz, tańcz, tańcz.

• Czas robi swoje. A ty człowieku?
  • Autor: Stanisław Jerzy Lec.

• Czas też tak płynie – z przyzwyczajenia – coraz bardziej zabrudzony i zużyty.
  • Autor: Hanna Kowalewska, Julita i huśtawki.

• Czas to dobry nauczyciel.
  • Źródło: przysłowia arabskie.
  • Zobacz też: nauczyciel

• Czas to nie droga szybkiego ruchu pomiędzy kołyską a grobem; czas – to miejsce na zaparkowanie pod słońcem.
  • Autor: Phil Bosmans.

• Czas to pieniądz.
  • Autor: Benjamin Franklin.
  • Zobacz też: pieniądze

• Czas to pieniądz – Bzdura! Czas jest bezcenny.
  • Autor: Natalia Bielawska.

• Czas to potwór, którego nie można okiełznać rozumem.
  • Źródło: Simon Birch

• Czas wiezie nas na szafot.
  • Autor: Ryszard Nowosielski, Aforyzmy i myśli

• Czas zawsze prawdę ujawni.
  • Autor: Menander.

• Czas, pożerca rzeczy.
  • Autor: Owidiusz.

• Czas… Czas to sztuczna konstrukcja. Pomysł zrealizowany na podstawie teorii, w której wydarzenia dzieją się w prostej linii, przez cały czas. Zawsze pędzi do przodu, nigdy nie zawraca. Czy koncepcja czasu jest… prawidłowa? Czy czas jest rzeczą stosowną?
  • Autor: ?, The Elder Scrolls IV: Oblivion.
  • Opis: tekst wypowiedziany przez Sheogoratha, Daedrycznego Księcia Szaleństwa.

• Czasie, pożądanej ojcze niepamięci!
  • Autor: Jan Kochanowski.
  • Źródło: Mała księga cytatów, Halina Lipiec (red.), op. cit., s. 21.

• Czasy się zmieniają, my też zmieniamy się z nimi.
  • Tempora mutantur, nos et mutamur in illis (łac.)
  • Źródło: nieznane, być może sentencja średniowieczna. Przypisywane też Owidiuszowi.

• Czas zawsze zrehabilituje porządnego człowieka.
  • Autor: Sofokles.
  • Zobacz też: rehabilitacja, człowiek

• Czas zmarnowany nie istnieje we wspomnieniach.
  • Autor: Stefan Kisielewski.

• Czymże jest czas? Jeśli nikt mnie o to nie pyta, wiem. Jeśli pytającemu usiłuję wytłumaczyć, nie wiem.
  • Autor: Aureliusz Augustyn z Hippony, Wyznania.

D

• Dla Boga wszystkie chwile czasu są teraźniejsze w ich aktualności.
  • Źródło: Katechizm Kościoła Katolickiego, 600

• Dni i miesiące są gośćmi dekad, a mijające lata to podróżnicy w czasie.
  • Opis: fragment wiersza o czasie, którego Hotaru nauczyła się od Setsuny.
  • Źródło: Czarodziejka z Księżyca, odcinek 168.

• Dużo ludzi nie wie, co robić z czasem – czas nie ma z ludźmi tego kłopotu…!
  • Autor: Magdalena Samozwaniec, Szczypta soli, szczypta bliźnich.

• Dzieciom czas płynie o wiele wolniej niż dorosłym.
  • Autor: Paulo Coelho, Jedenaście minut.
  • Zobacz też: dziecko

G

• Gdybyśmy mieli więcej czasu na dyskusję, prawdopodobnie popełnilibyśmy znacznie więcej błędów.
  • Autor: Lew Trocki.

I

• Idee to córy przeszłości i matki przyszłości, zawsze zaś niewolnice czasu.
  • Autor: Gustav Le Bon, Psychologia tłumu, 1895.

• Im więcej mamy czasu na wykonanie jakiejś pracy, tym więcej czasu nam ona zabiera.
  • Autor: Cyril Northcote Parkinson.

J

• Jak to mówią – czas nie guma, budzik nie sanki.
  • Źródło: film Baśń o ludziach stąd.

• Jeżeli kochasz, czas znajdziesz, nie mając ani jednej chwili.
  • Autor: Jan Twardowski.

• Jutro, jutro kręci się w kółko i kręcić się będzie od dnia do dnia, aż do ostatniej głoski czasokresu, a wszystkie wczoraj, to były pochodnie, które w drodze do śmierci przyświecały naszej głupocie.
  • Autor: Ludwika Godlewska.

L

• Lecz ucieka tymczasem, ucieka niepowrotnie czas.
  • Autor: Wergiliusz.
  • Źródło: Mała księga cytatów, Halina Lipiec (red.), op. cit., s. 21.

• Ludzie uważają, że czas jest ważny, ponieważ sami go wymyślili.
  • Autor: Terry Pratchett.

M

• Mamy takie powiedzenie, że czasu nie mierzy się jedną miarą, że czas może być jak mróz, albo jak błyskawica, jak łza, jak oblężenie, burza, zachód słońca, a nawet jak kamień.
  • Autor: James Clavell, Shōgun.

• Miłość zmienia się z czasem.
  • Autor: Paulo Coelho, Weronika postanawia umrzeć.
  • Zobacz też: miłość

• Moim zdaniem to, co się stało z czasem u początku wszechświata, stanowi ostateczny argument za brakiem potrzeby „Wielkiego Projektanta” oraz przemawia za tym, że wszechświat powstał samorzutnie.
  • Autor: Stephen Hawking.
  • Źródło: Stephen Hawking, Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania, tłum. Marek Krośniak, Wydawnictwo Zysk i s-ka, Poznań 2018, s. 64.
  • Zobacz też: Bóg, wszechświat

N

• Najbardziej lubię rozmawiać sam ze sobą. Oszczędzam w ten sposób czas i unikam kłótni.
  • Autor: Oscar Wilde.

• Najlepszym nauczycielem jest czas.
  • Autor: Menander.

• Nasze życie, nasz czas
  

To tylko chwile -
I - tylko tyle !...

• • Autor: Leszek Wierzchowski.

• Nie bądź pewny, że masz czas, bo pewność niepewna.
  • Autor: Jan Twardowski.
  • Zobacz też: pewność

• Nie dopędzisz wczora cugiem,
  

Nie wyorzesz jutra pługiem.

• • Autor: Józef Baka.
  • Źródło: Mała księga cytatów, red. Halina Lipiec, op. cit., s. 21.

• Nie można walczyć z przyszłością. Czas jest po naszej stronie.
  • You cannot fight against the future. Time is on our side. (ang.)
  • Autor: William Ewart Gladstone.
  • Źródło: The Wordsworth dictionary of quotations, red. Connie Robertson, wyd. trzecie, poprawione, Wordsworth Editions, Ware 1998, ISBN 1-85326-489-X, s. 147.
  • Zobacz też: przyszłość

• Nie szczędź czasu, żeby być szczęśliwym.
  • Autor: Phil Bosmans.

• Nie za bardzo wiadomo jakże to się dzieje
  że czas wtedy przychodzi gdy go wcale nie ma
  i w sam raz tyle tylko ile go potrzeba
  • Autor: Jan Twardowski, Nie ma czasu, z tomiku Nie przyszedłem pana nawracać.

O

• Ocean czasu – chcemy czy nie – zawsze zwraca nam to, co w nim kiedyś pogrzebaliśmy.
  • Autor: Carlos Ruiz Zafón, Marina.

• Obdziela i obdziera nas czas.
  • Autor: Jan Sztaudynger, Dobroczyńca – złoczyńca, w: Nie tylko „Piórka”. Fraszki, wiersze, bajki, Wydawn. Łódzkie, 1986, s. 243.

• O czasy! O obyczaje!
  • O tempora! O mores! (łac.)
  • Autor: Cyceron.

P

• Pewne rozważania nasuwają podejrzenie, iż czas albo w ogóle nie istnieje, albo jest pojęciem bardzo mglistym i niewyraźnym. Bo oto jedna jego część przeminęła i już jej nie ma, podczas gdy inna dopiero będzie i jeszcze jej nie ma. Z takich to części składa się wszelki czas (…). Jednakże może się wydawać, iż to, co się składa z nieistniejących części, nie może uczestniczyć w bycie.
  • Autor: Arystoteles, Fizyka, przeł. Kazimierz Leśniak.

• Po czterdziestce każda zmiana jest nieznośnym symbolem upływu czasu.
  • Autor: Jorge Luis Borges, Alef.
  • Zobacz też: symbol

• Ponieważ czas nie istnieje, my przemijamy. I kiedy tak przemijamy, kiedy zmieniamy się, nadchodzi godzina rozstania.
  • Autor: José Mauro de Vasconcelos, Chodź, obudzimy słońce.
  • Zobacz też: przemijanie

S

• Samotnym jest się tylko wtedy, gdy ma się na to czas.
  • Autor: Janusz Leon Wiśniewski, S@motność w sieci.
  • Zobacz też: samotność

• Są ludzie pozbawieni poczucia czasu. Chcą zrywać kwiaty, które się jeszcze nie stały kwiatami: i wtedy okazuje się, że nie ma kwiatów.
  • Autor: Antoine de Saint-Exupéry.

• Strata czasu jest podobnie do śmierci nieodwracalna.
  • Autor: Piotr I Wielki
  • Źródło: Mała księga cytatów, red. Halina Lipiec, op. cit., s. 21.

T

• To nie ty marnujesz czas, to czas marnuje ciebie.
  • Autor: Gene Fowler.

• Ty myślisz, że to pada śnieg,
  a to się tylko sypie czas.
  • Autor: Paweł Hertz, Katarynka XI.

• (...) tylko czas cię uleczy. Nie czas pusty, który przemija, idzie obok nas i nic nie zmienia. Ale czas przecierpiany, cały napełniony cierpieniem. (...) Musisz to sama wszystko docierpieć do końca. Tylko nie szukaj nowej udręki.
  • Postać: Babka (Celina Bełska).
  • Zofia Nałkowska, Dom kobiet, [w:] tejże, Pisma wybrane, Warszawa 1956, Czytelnik, s. 674.

U

• Uleczy cię czas, ta wszystkożerna świnia, i staniesz się kaleką. Albowiem uleczenie, o którym dzisiaj marzysz, będzie twoim kalectwem.
  • Autor: Waldemar Łysiak, MW.

W

• W każdym momencie czasu kryje się przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. W każdym momencie czasu kryje się wieczność.
  • Autor: Andrzej Sapkowski, Pani Jeziora.
  • Zobacz też: wieczność

• W wieczności Bożej istnieje tylko jedno: trwanie; w czasie istnieje tylko jedno: przemijanie.
  • Autor: Aureliusz Augustyn z Hippony.
  • Zobacz też: wieczność

• W takich klepsydrach ziarna piasku od częstego przesypywania robią się bardziej okrągłe, wycierają się i piasek przesypuje się szybciej. Stare klepsydry zawsze spieszą. (...) Tak samo nasz układ nerwowy, on też się zużył, (...) zmęczył się, bodźce lecą przez niego jak przez dziurawe sito i dlatego mamy wrażenie, że czas płynie szybciej.
  • Postać: pani Stasia.
  • Autor: Olga Tokarczuk, Szwy, tejże, Opowiadania bizarne, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018, s. 65.
  • Zobacz też: klepsydra, starość

• Wieczność? Jednostka czasu.
  • Autor: Stanisław Jerzy Lec.
  • Zobacz też: wieczność

• Wielkość człowieka polega na jego postanowieniu, by być silniejszym niż warunki czasu i życia.
  • Autor: Albert Camus.

• Wolny czas jest wolny, zajęty – szybki.
  • Autor: Ryszard Nowosielski, Aforyzmy i myśli.

• Wszystko, co robił, robił dla zabicia czasu. Znał wiele sposobów zabijania czasu, a niekiedy ludzi.
  • Autor: Neil Gaiman i Terry Pratchett, Dobry omen.

• Wszystko ma swój czas,
  i jest wyznaczona godzina
  na wszystkie sprawy pod niebem:
  Jest czas rodzenia i czas umierania,
  czas sadzenia i czas wyrywania tego, co zasadzono,
  czas zabijania i czas leczenia,
  czas burzenia i czas budowania,
  czas płaczu i czas śmiechu,
  czas zawodzenia i czas pląsów,
  czas rzucania kamieni i czas ich zbierania,
  czas pieszczot cielesnych i czas wstrzymywania się od nich,
  czas szukania i czas tracenia,
  czas zachowania i czas wyrzucania,
  czas rozdzierania i czas zszywania,
  czas milczenia i czas mówienia,
  czas miłowania i czas nienawiści,
  czas wojny i czas pokoju.
  • Źródło: Koh 3,1–8 tłum.: Biblia Tysiąclecia.

• Wśród wielkości rzeczy, które są wokoło nas, istnienie Nicości dzierży pierwsze miejsce, a władza jej obejmuje rzeczy, które nie mają bytu, a jej istota tkwi w czasie, między przeszłością i przyszłością, i nie posiada zgoła teraźniejszości.
  • Autor: Leonardo da Vinci.

Z

• Zebranie to najbardziej pracowity sposób tracenia czasu.
  • Autor: Janina Ipohorska.

• Zegar odmierza godziny głupstwa, ale mądrości nie mierzą zegary.
  • Autor: William Blake, Zaślubiny Nieba i Piekła.

• Zegary zastopują czas.
  • Autor: Farben Lehre, Żywioły.
  • Zobacz też: zegar

• Zegary stop – już czas.
  • Autor: Farben Lehre, Żywioły.

• Znane są tysiące sposobów zabijania czasu, ale nikt nie wie, jak go wskrzesić.
  • Autor: Albert Einstein.
  • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

Ż

• Żyjemy w wielkich czasach, lecz czasu coraz mniej.
  • Autor: Wiesław Brudziński.

Zobacz też

• Choć goni nas czas
• Ciekawe czasy
• Ciężkie czasy
• Czas apokalipsy
• Czas honoru
• Czas na zmiany
• Czas przemian
• Czas surferów
• Czas zguby
• czasy stanisławowskie
• Król Lew II: Czas Simby
• Książę Persji: Piaski czasu
• Pożeracze czasu
• „Najwyższy Czas!”
• Prądy czasu
• Romans wszech czasów
• W poszukiwaniu straconego czasu