Jan Hartman

Jan Hartman (ur. 1967) – polski filozof, etyk i publicysta, kierownik Zakładu Filozofii i Bioetyki w Collegium Medicum na Uniwersytecie Jagiellońskim, twórca teorii neutrum.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Jan Hartman

A

• A Izrael, ufff, Izrael to taki mały, ale wariat. Liczy się jak wrzód na czterech literach, jak brat w więzieniu, jak bank, w którym trzymam oszczędności. Po prostu się liczy. Jak się na kogoś wkurzy, to potrafi zaszkodzić. Izrael nie jest do lubienia. Nie zależy mu. Izrael jest do szanowania, a jak trzeba, to do bania się. I nie musi wstawać z kolan, tupać i piszczeć dyszkantem „macie nas szanować!”. To się dzieje samo.
  • Źródło: Jan Hartman Żyd. Instrukcja obsługi, polityka.pl, 17 lutego 2019.
  • Zobacz też: Izrael (państwo)

C

• Chłopak, zapewne wrogi wyznawcom islamu i bojący się ich, rzucił petardą w stronę baru prowadzonego przez Arabów. Jeden z nich zabił go nożem. Na to dziesiątki innych chłopaków, tak samo nauczonych wrogości do muzułmanów, zebrało się w miejscu tragedii, by wyrazić swoją nienawiść do islamu i Arabów. Czy mogłoby dojść do linczu? Może tak, może nie. Na szczęście była policja – ponad dwudziestu chuliganów zatrzymano. Zatrzymano też mordercę nożownika. Bilans: jeden chłopak nie żyje, drugi – ten, który zabił – ma złamane życie. Przyczyna? Antyislamizm sączony do uszu Polaka przez władzę i przez Kościół.
  • Opis: o przyczynie zamieszek w Ełku 31 grudnia 2016, w trakcie których zginął 21-latek.
  • Źródło: Błaszczak o antyimigranckich nastrojach w Ełku: zupełnie zrozumiałe obawy przed zamachami, newsweek.pl, 2 stycznia 2017.
  • Zobacz też: rząd Beaty Szydło, Kościół katolicki

• Człowiek dobry ma nieczyste sumienie – nękają go moralne rozterki. Moralność istnieje tak długo, jak długo trawi nas poczucie winy i poczucie odpowiedzialności. Nie tylko za własne czyny, ale za wszelkie zło, które się wydarza.
  • Źródło: wywiad Aleksandry Klich Kto zna numer do Pana Boga, „Gazeta Wyborcza”, 25 stycznia 2010.

• Czy długo jeszcze mamy być zakładnikami na wpół dzikich pasterzy Lewantu, z trudem odróżniających posiadanie kobiety od posiadania owcy, ważących każdą kroplę bezcennej spermy wagą złota i żądnych całkowitej kontroli nad prokreacją swoich domowników i sług? Ponure semickie przesądy z odmętów pradziejów jak morowe powietrze rozwiały się po świecie wichrem dziejów. Quousque tandem?
  • Źródło: Moda na bi!, liberte.pl, 5 sierpnia 2012
  • Zobacz też: katolicka etyka seksualna

• Czytanie to wolność. Gutenberg wypuścił dżina z butelki. Drukowana plaga spadła na owczarnię Europy i zamieniła ją w stado wilków.
  • Źródło: Po co dziś czytać?, „Gazeta Wyborcza”, 10 czerwca 2011.
  • Zobacz też: czytanie, Johannes Gutenberg

D

• Dla mnie szczytem mądrości są pisma Hegla. Porażają geniuszem niektóre fragmenty Arystotelesa, św. Tomasza z Akwinu.
  • Źródło: wywiad Aleksandry Klich Kto zna numer do Pana Boga, „Gazeta Wyborcza”, 25 stycznia 2010.
  • Zobacz też: Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Arystoteles, Tomasz z Akwinu

F

• Fajnie się leży i czyta, ale z drugiej strony, czas leci, a czas to pieniądz przecież.
  • Źródło: artykuł opublikowany na stronie www.liberte.pl: Aj waj! VAT na książki!
  • Zobacz też: książka, czas

• Filozofia zaczyna się tam, gdzie kończy się „mądrościowość” schlebiająca światu i ludziom za pomocą cytatów z klasyków. Przeciwnie – filozof wie, że ludzkiego losu, nicości i zła nie da się zagadać ani zagłaskać.
  • Źródło: wywiad Aleksandry Klich Kto zna numer do Pana Boga, „Gazeta Wyborcza”, 25 stycznia 2010.
  • Zobacz też: filozofia

G

• Gdyby polityczna agora stała się obszarem autentycznie ważnym i wspólnym, w którym z powagą mówi się o rzeczach duchowo najistotniejszych dla wszystkich obywateli razem i dla każdego z osobna, bez uszczerbku dla niczyich praw i swobód, wtedy całe społeczeństwo wzniosłoby się na wyższy etycznie poziom. Stałoby się społeczeństwem substancjalnym, a więc odpowiedzialnym i myślącym – takim, jakiego pragnął Hegel.
  Jeśli tej substancjalności brakuje, a rząd uchyla się od brzemienia kwestii, jakie na co dzień porusza filozofia i religia, puste miejsce na agorze tym łatwiej zajmują kuglarze odgrywający demagogiczny teatrzyk niby-wartości, żonglując na oczach pogardzanej przez siebie wyborczej gawiedzi patriotycznymi i religijnymi symbolami oraz nacjonalistycznymi i ksenofobicznymi kliszami.
  • Źródło: Duch się nam zapodział, „Gazeta Wyborcza”, 23–25 kwietnia 2011.
  • Zobacz też: polityka, demagogia, ksenofobia

J

• Jeśli ktoś szuka ładu, niech idzie do świątyni. (…) Filozofia jest żyjącą inteligencją, żywym myśleniem, któremu przyświecać powinna dobra wola i intelektualna uczciwość. To właśnie jest mądrość, której szukamy.
  • Źródło: wywiad Aleksandry Klich Kto zna numer do Pana Boga, „Gazeta Wyborcza”, 25 stycznia 2010.

• Jeśli udaje się powiązać harmonijnie miłość macierzyńską albo bratersko-siostrzaną z miłością erotyczną, to osiąga się nową, wyższą jakość miłości i związku. Być może piękna miłość brata i siostry jest czymś wyższym niż najwznioślejszy romans niespokrewnionych ze sobą ludzi?
  • Źródło: Prof. Hartman chce dyskusji o związkach kazirodczych., „wyborcza.pl”, 29 września 2014

K

• Katolicyzm nie jest lubiany. Prawdę mówiąc, poza buddystami, którzy na ogół o wszystkich mówią dobrze, nie spotkałem nikogo, kto darzyłby katolików sympatią.
  • Źródło: artykuł opublikowany na stronie www.liberte.pl: Mój dziwny kraj i jego dziwna religia
  • Zobacz też: katolicyzm

• Kościół katolicki, za pośrednictwem swoich posłów w klubie PiS, po raz kolejny chwycił za kark polskie państwo i rzucił na kolana. (…) Ten akt najbardziej bezwstydnej i załganej dewocji obnaża w żałosny i godny politowania sposób służalcze poddaństwo Rzeczypospolitej Polskiej obcemu państwu. (…) Swoją uchwałą Sejm napluł w twarz milionom niewierzących Polaków.
  • Opis: o uchwale Sejmu RP z 7 kwietnia 2017 w sprawie uczczenia objawień fatimskich w ich 100. rocznicę
  • Źródło: Sejm uczcił rocznicę objawień fatimskich. „Napluł w twarz milionom niewierzących Polaków”, tokfm.pl, 11 kwietnia 2017
  • Zobacz też: ateizm, Kościół katolicki w Polsce, kult maryjny, Prawo i Sprawiedliwość, Watykan

M

• Miliony was, chamy, miliony. I co my mamy z wami zrobić? Ale przyjdzie na was czas. A jak nie na was, to na wasze dzieci. Weźmiemy szturmem wasze szkoły, zwabimy was podstępem do teatrów, wyślemy wasze dzieci w świat. I pewnego dnia zniknie ta zabobonna, prostacka i kruchciana Polska, dławiąca się pychą, jakąż to ona jest „prawdziwą” i „wierną” jest. I narodzi się Polska ludzi przyzwoitych, kulturalnych, wiedzących coś o świecie i zdolnych do myślenia społecznego i obywatelskiego. Brzydzących się okrucieństwem i przemocą. I ja o taką Polskę będę walczył, jak potrafię. Tak pomszczę swojego psa.
  • Źródło: Ty chamie, polski chamie!, blog Jana Hartmana, 26 lutego 2015.

N

• Nachalnie narzucany Polakom, do cna fałszywy mit otrzymał fizyczny wyraz.
  • Opis: o pomniku Lecha Kaczyńskiego na placu marsz. Józefa Piłsudskiego w Warszawie.
  • Źródło: Uroczysta hucpa? Czyli odsłonięcie pomnika Lecha Kaczyńskiego, polityka.pl, 10 listopada 2018.

• Nie tylko wypada z Urbanem się zgodzić, lecz i podziękować mu, że jako jeden z niewielu upomina się w przestrzeni publicznej o prawo do bycia nie tylko niekatolikiem, lecz antykatolikiem, nie tylko krytykiem Kościoła z pozycji dobrze mu życzących i troszczących się o jego dobro, lecz również krytykiem Kościoła i katolicyzmu po prostu.
  • Opis: o Jerzym Urbanie
  • Źródło: Bronię Urbana, liberte.pl, 13 października 2018.
  • Zobacz też: katolicyzm, wolność słowa

• Nawet fanatycy, jeśli poznali życie w wolnym kraju, nie chcieliby zmienić ojczyzny na fanatyczną. A cud wolności odkryli przed nami właśnie filozofowie. Johna Stewarta Milla powinniśmy czcić tak samo jak Jezusa i Buddę.
  • Źródło: wywiad Aleksandry Klich Kto zna numer do Pana Boga, „Gazeta Wyborcza”, 25 stycznia 2010.
  • Zobacz też: John Stuart Mill

O

• Oczywiście, nie wszyscy Polacy byli skorzy do wydawania Żydów. Wystarczyła jednak ta niewielka mniejszość, która taką skłonność miała. A skąd ją wzięła? Ano, nabrała jej od rydzyków II Rzeczpospolitej, a była ich wówczas wielka obfitość.
  • Źródło: List do o. Rydzyka, blog Jana Hartmana, 3 października 2013
  • Zobacz też: Tadeusz Rydzyk

• Od kiedy jest internet, przekonałem się, że nie jestem najmądrzejszy na świecie. Po kraju grasuje parę tysięcy nie gorszych, a nawet lepszych ode mnie.
  • Źródło: Księga cytatów 2013, „Gazeta Wyborcza”, 21–22 grudnia 2013.

• Od szóstego roku życia, trochę neurotycznie, oddawałem się rozważaniom i ćwiczeniom intelektualnym. Głosiłem, że będę filozofem i profesorem. W wieku 10 lat zacząłem pisać. Podstawowe idee mojej pracy habilitacyjnej urodziły się, gdy miałem 11 lat. Żyję dla filozofii i dlatego nie mam do niej stosunku nabożnego. Bo to było tak, jakbym zachwycał się samym sobą.
  • Źródło: wywiad Aleksandry Klich Kto zna numer do Pana Boga, „Gazeta Wyborcza”, 25 stycznia 2010.

P

• Pewnego dnia zniknie ta zabobonna, prostacka i kruchciana Polska, dławiąca się pychą, jakąż to ona jest „prawdziwą” i „wierną” jest.
  • Źródło: Ty chamie, polski chamie!, 26 lutego 2015

• Polowanie na czarownice to nie jest sposób na pedofilię. Piętnowanie pedofilów nie tylko narusza prawa tych osób, ale jednocześnie wywołuje niepotrzebny niepokój społeczny. Pedofilom należy się farmakoterapia.
  • Opis: w reakcji na pomysł Zbigniewa Ziobry, by w specjalnym rejestrze podawać do wiadomości publicznej dane osobowe skazanych za czyny pedofilskie.
  • Źródło: Prof. Hartman: piętnowanie pedofilów narusza ich prawa, wprost.pl, 13 października 2013.
  • Zobacz też: pedofilia

• Prawda jest luksusem dla elit. Mimo że czeka w bibliotece na każdego. Za darmo.
  • Źródło: Fikcyjne wykształcenie, śmieciowe umowy i wielka frustracja młodych, „Gazeta Wyborcza”, 2 kwietnia 2012.

• Proces liberalizacji stosunków politycznych i sekularyzacji władzy ma jednak swoje strony ujemne. Prowadzi bowiem do wyjałowienia życia politycznego i odebrania mu tej autentyczności i istotności, jaką dawniej zapewniało mu zaangażowanie w sprawy egzystencjalnie najbardziej żywotne, przekraczające horyzont wyznaczony przez potrzeby materialne i kwestie bezpieczeństwa.
  • Źródło: Duch się nam zapodział, „Gazeta Wyborcza”, 23–25 kwietnia 2011.

• Profesorze kolaborancie, wiedz, że jest mi za Ciebie wstyd. I wiedz, że gdy wróci do nas demokracja (którą, w co nie wątpię, odzyskamy i uwolnimy z pisowskiego aresztu), nie odpowiesz za swój czyn. W demokracji mamy wolność słowa i działalności – nawet tej haniebnej. Ba, nawet podamy Ci rękę (bo my, inteligenci, jesteśmy ludźmi życzliwymi i łagodnymi). Ale nigdy już nie odzyskasz twarzy ani dobrego imienia. W wolnym kraju karą za polityczną podłość jest hańba i wstyd, a nie wyrzucanie z pracy i prześladowania. I my, mordy zdradzieckie i gorszy sort – jak nazywa nas ten, przed którym merdacie ogonkami – o taki właśnie walczymy kraj, w którym będziecie bezwstydnie okryci swą hańbą, w pełni samozadowolenia nadal bez przeszkód sobie żyć i pracować.
  • Opis: pod adresem członków Akademickich Klubów Obywatelskich im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego.
  • Źródło: Vivant pisowskie profesory!, polityka.pl, 23 lipca 2017.
  • Zobacz też: Jarosław Kaczyński

• Projekt powszechnego kształcenia na wszystkich poziomach jest romantyczną wizją zachodnich społeczeństw. Chcielibyśmy wszystkich wykształcić równo. Ale jednym z efektów jest to, że czym szerzej będziemy kształcić, tym niższy będzie poziom tego kształcenia.
  • Źródło: Czego się Jaś musi nauczyć, żeby Jan znalazł pracę, „Gazeta Wyborcza”, 25 kwietnia 2012.

S

• Sklonowanie ludzkich komórek macierzystych jest kolejnym zwycięstwem nauki i nie budzi wątpliwości bioetycznych. Nieetyczne jest domaganie się zakazania ich stosowania.
  • Źródło: Prof. Hartman: zakaz stosowania komórek macierzystych byłby nieetyczny, gazeta.pl, 17 maja 2013
  • Zobacz też: klonowanie

• Surowi pasterze i koczownicy Lewantu, pędzący swe nędzne stada od oazy do oazy, szczędzący w swym twardym życiu każdą kroplę wody i każdą kroplę spermy, wymyślili zakaz stosunków homoseksualnych. Nie wiedzieli, że kiedyś judaizm, chrześcijaństwo i islam rozniosą go po świecie jak zarazę.
  • Źródło: Orlando i Podła Zmiana, hartman.blog.polityka.pl, 12 czerwca 2016

T

• Tak naprawdę etyka nie dostarcza gotowych odpowiedzi, jak mamy postępować, bo musiałaby zastąpić całe życie moralne. I tak samo jak etyka nie zastąpi nikogo w podejmowaniu decyzji moralnych, tak również spontaniczność naszych odruchów moralnych nie gwarantuje doskonałości działania. Dobrzy ludzie też czynią zło.
  • Źródło: wywiad Aleksandry Klich Kto zna numer do Pana Boga, „Gazeta Wyborcza”, 25 stycznia 2010.

• To, co kiedyś mogło być przedmiotem publicznych sporów, tak samo realnych i rokujących rozstrzygnięcie jak spory naukowe, dziś stało się sprawą „osobistych przekonań”, a w konsekwencji sprawą błahą.
  Wiara i niewiara, wiara taka bądź inna – co komu do prywatnych spraw? I w ten właśnie sposób dzieło duchowego pustynnienia sfery publicznej zostało dopełnione. Niektórzy nazywają to, nieco przesadnie, „postpolitycznością”.
  • Źródło: Duch się nam zapodział, „Gazeta Wyborcza”, 23–25 kwietnia 2011.

W

• W filozofii nie chodzi o wmawianie światu i ludziom, że jest bez reszty racjonalny i dobry. To kicz, a nie filozofia.
  • Źródło: wywiad Aleksandry Klich Kto zna numer do Pana Boga, „Gazeta Wyborcza”, 25 stycznia 2010.

• W internecie ogłoszono akcję „Masowe oglądanie filmu «Kler» w celu jego popularyzacji”. W pełni popieram tę inicjatywę i również zachęcam wszystkich do szturmu na kina pierwszego dnia. Niech władza zobaczy te kolejki, niech zobaczy, że moralność publiczna nie jest sprawą dla ludzi obojętną. A rzecz właśnie moralności publicznej dotyczy – w kraju wszak wciąż panoszy się zdeprawowana i niebezpieczna organizacja, która w dodatku uzurpuje sobie prawo do moralnego pouczania społeczeństwa, a samą siebie ośmiela się nazywać świętą.
  • Źródło: „Kler” nadciąga. Obywatelu, idź na ten film!, polityka.pl, 6 września 2018.
  • Zobacz też: Kler

• W wolnym społeczeństwie nie wymagamy już od nikogo, aby w życiu prywatnym praktykował takie czy inne obyczaje, a od tego czy owego się powstrzymywał. Zgorszenie możliwe jest tylko co najwyżej publicznie.
  • Źródło: Jan Hartman o związkach kazirodczych: „Są złe, bo zakazane”, „natemat.pl”, 29 września 2014

• Wiary autentycznej, ryzykującej, w liberalnym, egalitarnym i indywidualistycznym społeczeństwie już nie ma, a jeśli jest, to tylko w kulturowym skansenie. Niewiele dziś doprawdy dzieli wiarę od niewiary. Obie bywają płytkie i machinalne. Rzadki to ptak – człowiek prawdziwie wierzący. I rzadszy jeszcze jego negatyw – zaangażowany ateista walczący z wiarą i religią tak, jak kiedyś wyznania walczyły między sobą.
  • Źródło: Duch się nam zapodział, „Gazeta Wyborcza”, 23–25 kwietnia 2011.
  • Zobacz też: liberalizm, wiara, ateizm

• Wierzę, że litość i trwoga, które podnoszą nas z nóg i każą nam – na co dzień tchórzliwym leniom i egoistom – działać i pomagać, czynią z ludzkości gatunek zasługujący na istnienie. Dzięki ludziom dobrym jesteśmy czymś więcej niż rakiem toczącym skórę ziemi, niż katastrofą świata zwierzęcego.
  • Źródło: wywiad Aleksandry Klich Kto zna numer do Pana Boga, „Gazeta Wyborcza”, 25 stycznia 2010.
  • Zobacz też: ludzkość

• W sprawie wojny z bolszewicką Rosją w 1920 r. to tylko chciałem nieśmiało przypomnieć, że to Polacy napadli na Rosję, a nie odwrotnie. Mieliśmy niezbyt mądry obyczaj rajdów na wschód, a potem się oburzaliśmy, że zabory, że inwazje. Trza w domu siedzieć.
  • Źródło: Jan Hartman: To Polska napadła na Rosję, „rp.pl”, 15 sierpnia 2019
  • Zobacz też: wojna polsko-bolszewicka

Uwaga: W dalszej części znajdują się słowa powszechnie uznawane za wulgarne!

• 1/3 PL chce głosować na PiS! Głupi Polak po szkodzie a po prawdzie i przed szkodą głupi. Tusku, k...a, zrób coś! Obiecaj ludziom lody albo co.
  • Opis: o przewadze PiS w wynikach sondażu.
  • Źródło: twitter.com, 5 października 2012