Juliusz Słowacki: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
m →Zobacz też: drobne redakcyjne |
m red., ort., źródło, dr zmiana |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Juliusz Słowacki by Tytus Byczkowski.PNG|mały|<center>Juliusz Słowacki</center>]] |
[[Plik:Juliusz Słowacki by Tytus Byczkowski.PNG|mały|<center>Juliusz Słowacki</center>]] |
||
'''[[w:Juliusz Słowacki|Juliusz Słowacki]]''' (1809–1849) – poeta tworzący w epoce romantyzmu, jeden z trzech polskich wieszczów narodowych. |
'''[[w:Juliusz Słowacki|Juliusz Słowacki]]''' (1809–1849) – polski poeta tworzący w epoce romantyzmu, jeden z trzech polskich wieszczów narodowych. |
||
==''Balladyna''== |
==''Balladyna''== |
||
* Miłość – to światło, to niebo, to życie! |
* Miłość – to światło, to niebo, to życie! |
||
* O! ci młodzi ludzie,<br />odchodzą od nas i wołają głośno:<br />Idziemy szukać szczęścia. Więc my starce,<br />Cośmy przebiegli po tej biednej ziemi,<br />A nigdy szczęścia w życiu nie spotkali;<br />Możeśmy tylko szukać nie |
* O! ci młodzi ludzie,<br />odchodzą od nas i wołają głośno:<br />Idziemy szukać szczęścia. Więc my starce,<br />Cośmy przebiegli po tej biednej ziemi,<br />A nigdy szczęścia w życiu nie spotkali;<br />Możeśmy tylko szukać nie umieli… |
||
** Postać: Pustelnik |
** Postać: Pustelnik |
||
Linia 15: | Linia 15: | ||
* Ze szczytu piramidy – co znaczy: z dzwonnicy,<br />Ze szczytu tych piramid sto wieków was widzi. |
* Ze szczytu piramidy – co znaczy: z dzwonnicy,<br />Ze szczytu tych piramid sto wieków was widzi. |
||
* Idę wśród ludzi jak przez las |
* Idę wśród ludzi jak przez las jesienny… |
||
* Otom ja sam, jak drzewo zwarzone od kiści,<br />Sto we mnie żądz, sto uczuć, sto uwiędłych liści. |
* Otom ja sam, jak drzewo zwarzone od kiści,<br />Sto we mnie żądz, sto uczuć, sto uwiędłych liści. |
||
Linia 23: | Linia 23: | ||
* Jam jest posąg człowieka na posągu świata. |
* Jam jest posąg człowieka na posągu świata. |
||
* Mam sto rąk, sto |
* Mam sto rąk, sto sztyletów… gdy chcę, sto ran zadam. |
||
** Zobacz też: [[Oficer]] |
** Zobacz też: ''[[Oficer]]'' |
||
* Wierzcie mi! wierzcie, ludzie! jam jest wielki, mocny.<br />Jedyną słabość zamknę w sercu tajemniczym,<br />Robak smutku mnie |
* Wierzcie mi! wierzcie, ludzie! jam jest wielki, mocny.<br />Jedyną słabość zamknę w sercu tajemniczym,<br />Robak smutku mnie gryzie… tak, że mówiąc z wami,<br />Chciałbym przestać… i usiąść, i zalać się łzami. |
||
* Próżno myśl geniuszu świat cały pozłaca,<br />Na każdym szczeblu życia rzeczywistość czeka. |
* Próżno myśl geniuszu świat cały pozłaca,<br />Na każdym szczeblu życia rzeczywistość czeka. |
||
Linia 59: | Linia 59: | ||
** Zobacz też: [[czas]] |
** Zobacz też: [[czas]] |
||
* Dosyć jest ludzi strzegących mizernych swoich pozycji i dumy własnej, i czci |
* Dosyć jest ludzi strzegących mizernych swoich pozycji i dumy własnej, i czci światowej… i fałszów… ale muszą być i tacy, co zapomną o sobie – a wtenczas będą silni i niepokonani. |
||
** Źródło: list z 1843 |
** Źródło: list z 1843 |
||
* Duchowi memu dała w pysk i poszła. |
* Duchowi memu dała w pysk i poszła. |
||
** Źródło: ''Fantazy'' |
** Źródło: ''Fantazy'' |
||
* ( |
* (…) kobieta się rodzi gwiazdom podległa i kwiatom. |
||
** Źródło: ''Książę niezłomny'' |
** Źródło: ''Książę niezłomny'' |
||
** Zobacz też: [[kobieta]] |
** Zobacz też: [[kobieta]] |
||
Linia 80: | Linia 80: | ||
** Źródło: ''Rozłączenie'' (20 lipca 1835, nad jeziorem Leman) |
** Źródło: ''Rozłączenie'' (20 lipca 1835, nad jeziorem Leman) |
||
* Pośród niesnasków Pan Bóg uderza<br />W ogromny dzwon.<br />Dla |
* Pośród niesnasków Pan Bóg uderza<br />W ogromny dzwon.<br />Dla słowiańskiego oto papieża<br />Otwarty tron. |
||
** Źródło: ''Pośród niesnasków Pan Bóg |
** Źródło: ''Pośród niesnasków Pan Bóg uderza…'' (1848), za: Henryk Markiewicz, Andrzej Romanowski, ''Skrzydlate słowa'', PIW, Warszawa 1990. |
||
* Słowa dziecka to staremu kwiaty. |
* Słowa dziecka to staremu kwiaty. |
||
** Zobacz też: [[dziecko]] |
** Zobacz też: [[dziecko]] |
||
* Szli krzycząc: „Polska! Polska” ( |
* Szli krzycząc: „Polska! Polska” (…)<br />Wtem Bóg z Mojżeszowego pokazał się krzaka,<br />Spojrzał na te krzyczące i zapytał: „Jaka?” |
||
** Zobacz też: [[Polska]] |
** Zobacz też: [[Polska]] |
||
Linia 97: | Linia 97: | ||
** Źródło: hymn ''Smutno mi, Boże!'', 1839 |
** Źródło: hymn ''Smutno mi, Boże!'', 1839 |
||
== |
==O Juliuszu Słowackim== |
||
* Bramy przepastne śmierci dla niektórych ludzi nie istnieją. Świadczą o prawdzie wielkości takiej, że prawa wielkości są inne, niż prawa małości. |
* Bramy przepastne śmierci dla niektórych ludzi nie istnieją. Świadczą o prawdzie wielkości takiej, że prawa wielkości są inne, niż prawa małości. |
||
** Autor: [[Józef Piłsudski]] |
** Autor: [[Józef Piłsudski]] |
||
** Opis: fragment z przemówienia |
** Opis: fragment z przemówienia wygłoszonego z okazji sprowadzenia do Polski prochów Słowackiego. |
||
* Dlaczego Słowacki wzbudza w nas zachwyt i miłość? ( |
* Dlaczego Słowacki wzbudza w nas zachwyt i miłość? (…) Dlatego, panowie, że Słowacki wielkim poetą był! |
||
** Autor: [[Witold Gombrowicz]], ''Ferdydurke'', II, 1938 |
** Autor: [[Witold Gombrowicz]], ''Ferdydurke'', II, 1938 |
||
** Znaczenie: szkoła uczy frazesów i sloganów, zamiast nauczyć samodzielnego myślenia. |
** Znaczenie: szkoła uczy frazesów i sloganów, zamiast nauczyć samodzielnego myślenia. |
||
* Do tego mówię, pokoiku, innego dnia wieczorem wszedłem był, a Juliusz stał przy kominie, fajkę opium na cybuchu długim paląc ( |
* Do tego mówię, pokoiku, innego dnia wieczorem wszedłem był, a Juliusz stał przy kominie, fajkę opium na cybuchu długim paląc (…) a na kanapie siedział malarz Francuz (…), ale ten nic nie mówił i milczał milczeniem mało naturalnym. |
||
** Autor: [[Cyprian Kamil Norwid]], ''Czarne kwiaty. Białe kwiaty'' (1857) |
** Autor: [[Cyprian Kamil Norwid]], ''Czarne kwiaty. Białe kwiaty'' (1857) |
||
** Zobacz też: [[opium]] |
** Zobacz też: [[opium]] |
||
* Heroicznemu maksymalizmowi etycznemu towarzyszy idea przekraczania człowieczeństwa ku duchowi – jest to nie tylko możliwe, ale konieczne i nieuniknione. To jest ton wysiłku duchowej przemiany, który Piłsudski odnalazł u Słowackiego i który go już nigdy nie opuścił. |
* Heroicznemu maksymalizmowi etycznemu towarzyszy idea przekraczania człowieczeństwa ku duchowi – jest to nie tylko możliwe, ale konieczne i nieuniknione. To jest ton wysiłku duchowej przemiany, który Piłsudski odnalazł u Słowackiego i który go już nigdy nie opuścił. |
||
** Autorka: [[Maria Janion]] |
** Autorka: [[Maria Janion]], ''Płacz generała – eseje o wojnie'' |
||
** Źródło: Płacz generała – eseje o wojnie |
|||
* Jeśli to twoją winą, że budząca życie<br />Pieśń jak orkan wstrząsnęła śpiącą grobów ziemię<br />I na chwilę zwiększyła naszych nieszczęść brzemię,<br />Krwawe widmo ojczyzny wywołując z trumny |
* Jeśli to twoją winą, że budząca życie<br />Pieśń jak orkan wstrząsnęła śpiącą grobów ziemię<br />I na chwilę zwiększyła naszych nieszczęść brzemię,<br />Krwawe widmo ojczyzny wywołując z trumny –<br />Jeśli to twoją winą, że pchany rozpaczą<br />Naród zerwać chciał więzy – to możesz być dumny! |
||
** Autor: [[Adam Asnyk]], ''Na obchód Słowackiego'' |
** Autor: [[Adam Asnyk]], ''Na obchód Słowackiego'' |
||
* Juliusz był już wówczas bardzo mizerny, w ciągłej gorączce, gdyż jak mówiono, zażywał opium, aby sprowadzić widzenia, które mi nieraz opowiadał. |
* Juliusz był już wówczas bardzo mizerny, w ciągłej gorączce, gdyż jak mówiono, zażywał opium, aby sprowadzić widzenia, które mi nieraz opowiadał. |
||
** Autor: [[Konstanty Gaszyński]] |
** Autor: [[Konstanty Gaszyński]] |
||
** Opis: w liście do Lucjana Siemieńskiego z lipca 1851 |
** Opis: w liście do Lucjana Siemieńskiego z lipca 1851. |
||
** Źródło: Kamil Sipowicz, ''Encyklopedia polskiej psychodelii'', Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2013. |
** Źródło: Kamil Sipowicz, ''Encyklopedia polskiej psychodelii'', Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2013. |
||
* W imieniu Rządu Rzeczypospolitej polecam |
* W imieniu Rządu Rzeczypospolitej polecam panom odnieść trumnę Juliusza Słowackiego do krypty królewskiej, by królom był równy. |
||
** Autor: [[Józef Piłsudski]] |
** Autor: [[Józef Piłsudski]] |
||
** Opis: fragment z przemówienia |
** Opis: fragment z przemówienia wygłoszonego z okazji sprowadzenia do Polski prochów Słowackiego. |
||
** Źródło: Jarosław Marek Rymkiewicz, ''Słowacki. Encyklopedia'' |
|||
==Zobacz też== |
==Zobacz też== |
Wersja z 10:26, 3 sty 2014
Juliusz Słowacki (1809–1849) – polski poeta tworzący w epoce romantyzmu, jeden z trzech polskich wieszczów narodowych.
Balladyna
- Miłość – to światło, to niebo, to życie!
- O! ci młodzi ludzie,
odchodzą od nas i wołają głośno:
Idziemy szukać szczęścia. Więc my starce,
Cośmy przebiegli po tej biednej ziemi,
A nigdy szczęścia w życiu nie spotkali;
Możeśmy tylko szukać nie umieli…- Postać: Pustelnik
Grób Agamemnona (1839)
- Pawiem narodów byłaś i papugą
A teraz jesteś służebnicą cudzą
- Sęp ci wyjada nie serce – lecz mózgi.
Kordian
- Ze szczytu piramidy – co znaczy: z dzwonnicy,
Ze szczytu tych piramid sto wieków was widzi.
- Idę wśród ludzi jak przez las jesienny…
- Otom ja sam, jak drzewo zwarzone od kiści,
Sto we mnie żądz, sto uczuć, sto uwiędłych liści.
- Trzeba mi nowych skrzydeł, nowych dróg potrzeba.
- Jam jest posąg człowieka na posągu świata.
- Mam sto rąk, sto sztyletów… gdy chcę, sto ran zadam.
- Zobacz też: Oficer
- Wierzcie mi! wierzcie, ludzie! jam jest wielki, mocny.
Jedyną słabość zamknę w sercu tajemniczym,
Robak smutku mnie gryzie… tak, że mówiąc z wami,
Chciałbym przestać… i usiąść, i zalać się łzami.
- Próżno myśl geniuszu świat cały pozłaca,
Na każdym szczeblu życia rzeczywistość czeka.
- Ziemia to plama
Na nieskończoności błękicie
A Bóg zetrze ją palcem lub wleje w nią życie
Jak w posąg gliniany Adama.
Beniowski
Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Beniowski.
- Biada, kto daje ojczyźnie pół duszy,
A drugie tu pół dla szczęścia zachowa.- Źródło: Pieśń III, wiersz 721–722
- Jeżeli gryzę co – to sercem gryzę.
- Źródło: Pieśń II, wiersz 744
- Strofa być winna taktem, nie wędzidłem.
- Źródło: Pieśń V, wiersz 140
Inne cytaty
- Ale ty próżno będziesz krajobrazy tworzyć,
Osrebrzać je księżycem – i promienić świtem.
Nie wiesz, że trzeba niebo zwalić, i położyć
Pod oknami, i nazwać jeziora błękitem.- Źródło: Rozłączenie (20 lipca 1835, nad jeziorem Leman)
- Co nam zdrady! – Jest u nas kolumna w Warszawie.
- Źródło: Uspokojenie, 1845 rok
- Chorobą zgubną mówię: jest melancholija i zamyślenie się zbytnie o rzeczach duszy. Dwie są bowiem melancholije: jedna jest z mocy, druga ze słabości; pierwsza jest skrzydłami ludzi wysokich, druga kamieniem ludzi topiących się.
- Źródło: Anhelli, Paryż, 1838, s. 28.
- Czas wszystko odkryje, czas złym jest powiernikiem.
- Źródło: Maria Stuart
- Zobacz też: czas
- Dosyć jest ludzi strzegących mizernych swoich pozycji i dumy własnej, i czci światowej… i fałszów… ale muszą być i tacy, co zapomną o sobie – a wtenczas będą silni i niepokonani.
- Źródło: list z 1843
- Duchowi memu dała w pysk i poszła.
- Źródło: Fantazy
- (…) kobieta się rodzi gwiazdom podległa i kwiatom.
- Źródło: Książę niezłomny
- Zobacz też: kobieta
- Lecz zaklinam – niech żywi nie tracą nadziei
I przed narodem niosą oświaty kaganiec;
A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei,
Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!- Źródło: Testament mój
- Nie czas żałować róż, gdy płoną lasy.
- Źródło: Lilla Weneda (prolog), 1840
- O Boże! Daj mi sławę choć po śmierci, a za to niech będę najnieszczęśliwszym, pogardzanym i nie poznanym w moim życiu.
- Pomiędzy nami lata biały gołąb smutku.
- Źródło: Rozłączenie (20 lipca 1835, nad jeziorem Leman)
- Pośród niesnasków Pan Bóg uderza
W ogromny dzwon.
Dla słowiańskiego oto papieża
Otwarty tron.- Źródło: Pośród niesnasków Pan Bóg uderza… (1848), za: Henryk Markiewicz, Andrzej Romanowski, Skrzydlate słowa, PIW, Warszawa 1990.
- Słowa dziecka to staremu kwiaty.
- Zobacz też: dziecko
- Szli krzycząc: „Polska! Polska” (…)
Wtem Bóg z Mojżeszowego pokazał się krzaka,
Spojrzał na te krzyczące i zapytał: „Jaka?”- Zobacz też: Polska
- Ten, kto się śmieje, zawsze płaczących zwycięża.
- Wolność ducha zachować pragnę, pod żaden indywidualny wpływ nie poddam się i póty będę trwał samotnie, dopóki nie uczuję, że całe Koło [Towiańskiego] jest mi bratnie, że razem ze mną chce czystej wiary, prawdy i tylko postępu Sprawy. W nieomylność bowiem Koła nie wierzę i formom przepisanym przezeń dla ducha nie dam się strupić.
- Opis: list napisany po wystąpieniu z Koła Towiańskiego.
- Żem był jak pielgrzym, co się w drodze trudzi
Przy blaskach gromu.- Źródło: hymn Smutno mi, Boże!, 1839
O Juliuszu Słowackim
- Bramy przepastne śmierci dla niektórych ludzi nie istnieją. Świadczą o prawdzie wielkości takiej, że prawa wielkości są inne, niż prawa małości.
- Autor: Józef Piłsudski
- Opis: fragment z przemówienia wygłoszonego z okazji sprowadzenia do Polski prochów Słowackiego.
- Dlaczego Słowacki wzbudza w nas zachwyt i miłość? (…) Dlatego, panowie, że Słowacki wielkim poetą był!
- Autor: Witold Gombrowicz, Ferdydurke, II, 1938
- Znaczenie: szkoła uczy frazesów i sloganów, zamiast nauczyć samodzielnego myślenia.
- Do tego mówię, pokoiku, innego dnia wieczorem wszedłem był, a Juliusz stał przy kominie, fajkę opium na cybuchu długim paląc (…) a na kanapie siedział malarz Francuz (…), ale ten nic nie mówił i milczał milczeniem mało naturalnym.
- Autor: Cyprian Kamil Norwid, Czarne kwiaty. Białe kwiaty (1857)
- Zobacz też: opium
- Heroicznemu maksymalizmowi etycznemu towarzyszy idea przekraczania człowieczeństwa ku duchowi – jest to nie tylko możliwe, ale konieczne i nieuniknione. To jest ton wysiłku duchowej przemiany, który Piłsudski odnalazł u Słowackiego i który go już nigdy nie opuścił.
- Autorka: Maria Janion, Płacz generała – eseje o wojnie
- Jeśli to twoją winą, że budząca życie
Pieśń jak orkan wstrząsnęła śpiącą grobów ziemię
I na chwilę zwiększyła naszych nieszczęść brzemię,
Krwawe widmo ojczyzny wywołując z trumny –
Jeśli to twoją winą, że pchany rozpaczą
Naród zerwać chciał więzy – to możesz być dumny!- Autor: Adam Asnyk, Na obchód Słowackiego
- Juliusz był już wówczas bardzo mizerny, w ciągłej gorączce, gdyż jak mówiono, zażywał opium, aby sprowadzić widzenia, które mi nieraz opowiadał.
- Autor: Konstanty Gaszyński
- Opis: w liście do Lucjana Siemieńskiego z lipca 1851.
- Źródło: Kamil Sipowicz, Encyklopedia polskiej psychodelii, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2013.
- W imieniu Rządu Rzeczypospolitej polecam panom odnieść trumnę Juliusza Słowackiego do krypty królewskiej, by królom był równy.
- Autor: Józef Piłsudski
- Opis: fragment z przemówienia wygłoszonego z okazji sprowadzenia do Polski prochów Słowackiego.
- Źródło: Jarosław Marek Rymkiewicz, Słowacki. Encyklopedia