Ignacy Krasicki: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne, drobne redakcyjne +źr |
|||
Linia 2: | Linia 2: | ||
'''[[w:Ignacy Krasicki|Ignacy Krasicki]]''' (1735–1801) – polski poeta, dramaturg i publicysta. |
'''[[w:Ignacy Krasicki|Ignacy Krasicki]]''' (1735–1801) – polski poeta, dramaturg i publicysta. |
||
==''Bajki''== |
==''Bajki''== |
||
* A cóż to jest za bajka? |
* A cóż to jest za bajka? wszystko to być może;<br />Prawda; jednakże ja to między bajki włożę. |
||
** Źródło: [[s:Wstęp do bajek|''Wstęp do bajek'']] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 1. |
|||
** Źródło: wstęp |
|||
* Czy nos dla tabakiery, czy ona dla nosa? |
* Czy nos dla tabakiery, czy ona dla nosa? |
||
** Źródło: ''Wyrok'' |
** Źródło: [[s:Wyrok|''Wyrok'']] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 16. |
||
* Małe złego początki wzrastają z uporu. |
* Małe złego początki wzrastają z uporu. |
||
** Źródło: ''Nocni |
** Źródło: [[s:Nocni stróże|''Nocni stróże'']] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 3. |
||
* Miej ty sobie pałace, ja mój domek ciasny.<br />Prawda nie jest wspaniały |
* Miej ty sobie pałace, ja mój domek ciasny.<br />Prawda, nie jest wspaniały: szczupły, ale własny. |
||
** Źródło: ''Żółw i |
** Źródło: [[s:Żółw i mysz|''Żółw i mysz'']] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 7. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
** Źródło: [[s:Woły krnąbrne|''Woły krnąbrne'']] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 8. |
|||
⚫ | |||
** Źródło: [[s:Mądry i głupi (1)|''Mądry i głupi'']] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 6. |
|||
⚫ | |||
** Opis: [[dąb]] do [[dynia|dyni]]. |
** Opis: [[dąb]] do [[dynia|dyni]]. |
||
** Źródło: ''Dąb i dynia'' |
** Źródło: [[s:Dąb i dynia|''Dąb i dynia'']] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 3. |
||
* Umiej być przyjacielem, znajdziesz przyjaciela. |
* Umiej być przyjacielem, znajdziesz przyjaciela. |
||
** Źródło: ''Lis i |
** Źródło: [[s:Lis i osieł|''Lis i osieł'']] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 5. |
||
* Według mnie ten najlepszy, co się najmniej chwali. |
* Według mnie, ten najlepszy, co się najmniej chwali. |
||
** Źródło: [[s:Lew i zwierzęta (2)|''Lew i zwierzęta'']] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 4. |
|||
** Źródło: ''Lew i Zwierzęta'' |
|||
* Wiesz, |
* Wiesz, dla czego dzwon głośny? bo wewnątrz jest próżny. |
||
** Źródło: ''Mądry i głupi'' |
** Źródło: [[s:Mądry i głupi (1)|''Mądry i głupi'']] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 6. |
||
* Wszystko to odmienne |
* Wszystko to odmienne,<br />Łaska pańska, gust kobiet, pogody jesienne. |
||
** Źródło: ''Abuzei i Tair'' |
** Źródło: [[s:Abuzei i Tair|''Abuzei i Tair'']] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 1. |
||
⚫ | |||
** Źródło: [[s:Przyjaciele (Krasicki)|''Przyjaciele'']] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 14. |
|||
* Zawżdy znajdzie przyczynę, kto zdobyczy pragnie |
* Zawżdy znajdzie przyczynę, kto zdobyczy pragnie:<br />Dwa wilki jedno w lesie nadybały jagnię.<br />Już go miały rozerwać; rzekło: jakiem prawem?<br />Smaczneś, słabeś, i w lesie..... zjadły niezabawem. |
||
** Źródło: ''Jagnię i |
** Źródło: [[s:Jagnię i wilki|''Jagnię i wilki'']] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 7. |
||
==''Myszeida''== |
|||
* Gdybym był królem, lub jaśnie wielmożnym,<br />Chciałbym mieć serca sług, albo poddanych:<br />Miłość powszechna czyni człeka możnym;<br />Stawia w korzyściach nieoszacowanych.<br />Na cóż się przyda rozkazywać trwożnym?<br />Czyliż nie lepiej mieć obowiązanych?<br />Skarby, oręże, wszystko to rzecz płocha:<br />To grunt, gdy sługa pana swego kocha.<br /><br />Ciężka rzecz dostać poddanych życzliwych:<br />Zraża podległość prawo rozkazania.<br />Już się przebrało na sługach poczciwych,<br />Sama nierówność wstrętem od kochania.<br />Hardość w zamysłach swoich popędliwych<br />Sądzi na oślep, i płocho nagania.<br />Pan wszystkim winien, wszystkim w odpowiedzi:<br />Dla czegoż winien? bo najwyżej siedzi. |
|||
** Źródło: [[s:Myszeis|''Myszeida'']], [[s:Myszeis/Pieśń X|Pieśń X]] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 34. |
|||
⚫ | |||
** Źródło: [[s:Myszeis/Pieśń IV|Pieśń IV]] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 26. |
|||
⚫ | |||
* Nie ten szczęśliwy, kto jest wywyższony,<br />I w pożądanej buja obfitości. |
|||
** Źródło: [[s:Myszeis/Pieśń VI|Pieśń VI]] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 28. |
|||
⚫ | * Święta miłości kochanej ojczyzny,<br />Czują cię tylko umysły poczciwe!<br />Dla ciebie zjadłe smakują trucizny,<br />Dla ciebie więzy, pęta nie zelżywe!<br />Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny,<br />Gniezdzisz w umyśle rozkoszy prawdziwe!<br />Byle cię można wspomódz, byle wspierać,<br />Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać! |
||
** Źródło: [[s:Myszeis/Pieśń IX|Pieśń IX]] w: ''Dzieła Krasickiego'', wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 33. |
|||
==''Monachomachia''== |
==''Monachomachia''== |
||
Linia 54: | Linia 76: | ||
* Milsza śmierć wolna, niż życie w kajdanach. |
* Milsza śmierć wolna, niż życie w kajdanach. |
||
** Źródło: ''XVII. Do...'' w: ''Wiersze różne'' |
** Źródło: ''XVII. Do...'' w: ''Wiersze różne'' |
||
⚫ | |||
** Źródło: ''Woły krnąbrne'' |
|||
⚫ | |||
** Źródło: ''Myszeida'' (1775) |
|||
⚫ | |||
* Możnaż wino porzucić? Powabny to trunek,<br />Lecz takiego powabu zbyt drogi szacunek.<br />Niech go piją bogatsi, gustu w nim nie ganię,<br />Ale gdyśmy ubodzy, pijmy trunki tanie. |
* Możnaż wino porzucić? Powabny to trunek,<br />Lecz takiego powabu zbyt drogi szacunek.<br />Niech go piją bogatsi, gustu w nim nie ganię,<br />Ale gdyśmy ubodzy, pijmy trunki tanie. |
||
Linia 68: | Linia 83: | ||
* Nie mogą ci kochać Rzeczypospolitej, którzy w niej nic swojego nie mają. |
* Nie mogą ci kochać Rzeczypospolitej, którzy w niej nic swojego nie mają. |
||
** Źródło: „Monitor” nr 41, 2 sierpnia 1765, cyt. za: ''Abyśmy o Ojczyźnie naszej radzili. Antologia publicystyki doby Stanisławowskiej'', wybór Zbigniew Goliński, Warszawa 1984, PIW, s. 168. |
** Źródło: „Monitor” nr 41, 2 sierpnia 1765, cyt. za: ''Abyśmy o Ojczyźnie naszej radzili. Antologia publicystyki doby Stanisławowskiej'', wybór Zbigniew Goliński, Warszawa 1984, PIW, s. 168. |
||
⚫ | |||
** Źródło: ''Mądry i głupi'' |
|||
* Niech ten znak sławi męża, a muza uczyni nieśmiertelnym. |
* Niech ten znak sławi męża, a muza uczyni nieśmiertelnym. |
||
Linia 78: | Linia 90: | ||
* Pisz, coś widział: poczciwość prawdy się nie lęka! |
* Pisz, coś widział: poczciwość prawdy się nie lęka! |
||
** Źródło: ''Listy'' |
** Źródło: ''Listy'' |
||
⚫ | * Święta miłości kochanej ojczyzny,<br />Czują cię tylko umysły poczciwe!<br />Dla ciebie zjadłe smakują trucizny,<br />Dla ciebie więzy, pęta |
||
** Źródło: ''Hymn do miłości ojczyzny'' |
|||
* Tylko skąpstwo z wiekiem się wzmaga. |
* Tylko skąpstwo z wiekiem się wzmaga. |
||
Linia 86: | Linia 95: | ||
* Wolno szaleć młodzieży, wolno starym zwodzić,<br />Wolno się na czas żenić, wolno i rozwodzić,<br />Godzi się kraść ojczyznę, łatwą i powolną;<br />A mnie sarkać na takie bezprawia nie wolno? |
* Wolno szaleć młodzieży, wolno starym zwodzić,<br />Wolno się na czas żenić, wolno i rozwodzić,<br />Godzi się kraść ojczyznę, łatwą i powolną;<br />A mnie sarkać na takie bezprawia nie wolno? |
||
** Źródło: ''Świat zepsuty'' |
** Źródło: ''Świat zepsuty'' |
||
⚫ | |||
** Źródło: ''Bajki i przypowieści'' |
|||
* Z modą w świat się obraca, wyszedł rozum z mody (...). |
* Z modą w świat się obraca, wyszedł rozum z mody (...). |
Wersja z 21:42, 14 cze 2013
Ignacy Krasicki (1735–1801) – polski poeta, dramaturg i publicysta.
Bajki
- A cóż to jest za bajka? wszystko to być może;
Prawda; jednakże ja to między bajki włożę.- Źródło: Wstęp do bajek w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 1.
- Czy nos dla tabakiery, czy ona dla nosa?
- Źródło: Wyrok w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 16.
- Małe złego początki wzrastają z uporu.
- Źródło: Nocni stróże w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 3.
- Miej ty sobie pałace, ja mój domek ciasny.
Prawda, nie jest wspaniały: szczupły, ale własny.- Źródło: Żółw i mysz w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 7.
- Miłe złego początki, lecz koniec żałosny.
- Źródło: Woły krnąbrne w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 8.
- Nie nowina, że głupi mądrego przegadał.
- Źródło: Mądry i głupi w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 6.
- Pięknaś prawda na pozór, na pozór też słyniesz,
Jakeś prędko urosła, tak też prędko zginiesz.- Opis: dąb do dyni.
- Źródło: Dąb i dynia w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 3.
- Umiej być przyjacielem, znajdziesz przyjaciela.
- Źródło: Lis i osieł w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 5.
- Według mnie, ten najlepszy, co się najmniej chwali.
- Źródło: Lew i zwierzęta w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 4.
- Wiesz, dla czego dzwon głośny? bo wewnątrz jest próżny.
- Źródło: Mądry i głupi w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 6.
- Wszystko to odmienne,
Łaska pańska, gust kobiet, pogody jesienne.- Źródło: Abuzei i Tair w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 1.
- Wśród serdecznych przyjaciół psy zająca zjadły.
- Źródło: Przyjaciele w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 14.
- Zawżdy znajdzie przyczynę, kto zdobyczy pragnie:
Dwa wilki jedno w lesie nadybały jagnię.
Już go miały rozerwać; rzekło: jakiem prawem?
Smaczneś, słabeś, i w lesie..... zjadły niezabawem.- Źródło: Jagnię i wilki w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 7.
Myszeida
- Gdybym był królem, lub jaśnie wielmożnym,
Chciałbym mieć serca sług, albo poddanych:
Miłość powszechna czyni człeka możnym;
Stawia w korzyściach nieoszacowanych.
Na cóż się przyda rozkazywać trwożnym?
Czyliż nie lepiej mieć obowiązanych?
Skarby, oręże, wszystko to rzecz płocha:
To grunt, gdy sługa pana swego kocha.
Ciężka rzecz dostać poddanych życzliwych:
Zraża podległość prawo rozkazania.
Już się przebrało na sługach poczciwych,
Sama nierówność wstrętem od kochania.
Hardość w zamysłach swoich popędliwych
Sądzi na oślep, i płocho nagania.
Pan wszystkim winien, wszystkim w odpowiedzi:
Dla czegoż winien? bo najwyżej siedzi.
- Mimo tak wielkie płci naszej zalety,
My rządzim światem, a nami kobiety.
- Nie ten szczęśliwy, kto jest wywyższony,
I w pożądanej buja obfitości.- Źródło: Pieśń VI w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 28.
- Święta miłości kochanej ojczyzny,
Czują cię tylko umysły poczciwe!
Dla ciebie zjadłe smakują trucizny,
Dla ciebie więzy, pęta nie zelżywe!
Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny,
Gniezdzisz w umyśle rozkoszy prawdziwe!
Byle cię można wspomódz, byle wspierać,
Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać!- Źródło: Pieśń IX w: Dzieła Krasickiego, wyd. U Barbezata, Paryż 1830, s. 33.
Monachomachia
Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Monachomachia.
- Prawdziwa cnota krytyk się nie boi.
- Przeczytaj, osądź. Nie pochwalisz? Spalę...
Inne
- Każdy to czyni, co zyskowi sprzyja:
Ksiądz ludzi grzebie, a doktor zabija.- Źródło: Do doktora
- Książka – nierozdzielny towarzysz, przyjaciel bez interesu, domownik bez naprzykrzania.
- Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
- Ktokolwiek mówi, iż się śmierci nie lęka, kłamie.
- Źródło: Pan Podstoli
- Milsza śmierć wolna, niż życie w kajdanach.
- Źródło: XVII. Do... w: Wiersze różne
- Możnaż wino porzucić? Powabny to trunek,
Lecz takiego powabu zbyt drogi szacunek.
Niech go piją bogatsi, gustu w nim nie ganię,
Ale gdyśmy ubodzy, pijmy trunki tanie.- Źródło: Do Pana Lucińskiego
- Zobacz też: wino
- Nie mogą ci kochać Rzeczypospolitej, którzy w niej nic swojego nie mają.
- Źródło: „Monitor” nr 41, 2 sierpnia 1765, cyt. za: Abyśmy o Ojczyźnie naszej radzili. Antologia publicystyki doby Stanisławowskiej, wybór Zbigniew Goliński, Warszawa 1984, PIW, s. 168.
- Niech ten znak sławi męża, a muza uczyni nieśmiertelnym.
- Signum laude virum musa vetat mori. (łac.)
- Opis: dewiza poety.
- Pisz, coś widział: poczciwość prawdy się nie lęka!
- Źródło: Listy
- Tylko skąpstwo z wiekiem się wzmaga.
- Wolno szaleć młodzieży, wolno starym zwodzić,
Wolno się na czas żenić, wolno i rozwodzić,
Godzi się kraść ojczyznę, łatwą i powolną;
A mnie sarkać na takie bezprawia nie wolno?- Źródło: Świat zepsuty
- Z modą w świat się obraca, wyszedł rozum z mody (...).
- Źródło: Do R.H.K.
- Zła to radość, mój bracie, po której żal chodzi.
- Źródło: Pijaństwo
Cytaty o Krasickim
- Za najwyższą sztukę i najlepszy rodzaj satyr w Krasickim uważać należy to, że prawie nigdy nie wyszydza, nie gromi i nie wstydzi, ale tylko wyprowadza osoby na scenę, zdaje się ukrywać satyrę i jest tylko wiernym prostym malarzem. Przedstawia on różne przywary w jednej osobie, a przecież ten obraz nie jest dla tego hyperbolą.
- Źródło: Kazimierz Brodziński, O satyrze w: Pisma rozmaite Kazimierza Brodzińskiego, tom I, wyd. Drukarnia Józefa Węckiego, Warszawa 1830, s. 138.