Owidiusz: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Usunięta treść Dodana treść
Alessia (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, drobne techniczne (-1 dubel), sortowanie
Alessia (dyskusja | edycje)
m →‎Przemiany (Metamorfozy): drobne redakcyjne
Linia 9: Linia 9:


==''Przemiany'' (''Metamorfozy'')==
==''Przemiany'' (''Metamorfozy'')==
* Gdy tak Twórca, ktokolwiek z bogów nim być może;<br />Urządził, gdy na części rozdzielił to brzemię,<br />Natychmiast w postać koła zaokrąglił ziemię.<br />…<br />Sieje obrazy bogów na niebios sklepienie,<br />Skrzelistymi rybami wód przestwór zaplemia.<br />Ptactwem powietrze, zwierzem zaludnia się ziemia.<br />…<br />Człowieka lepi []<br />A gdy każde ze zwierząt wzrok w ziemię spuszczało,<br />Postawę człowiekowi nadaje wspaniałą<br />I w niebo patrzeć każe, i do gwiazd sklepienia<br />Pozwala mu wyniosłe obracać wejrzenia.
* Gdy tak Twórca, ktokolwiek z bogów nim być może;<br />Urządził, gdy na części rozdzielił to brzemię,<br />Natychmiast w postać koła zaokrąglił ziemię. ()<br />Sieje obrazy bogów na niebios sklepienie,<br />Skrzelistymi rybami wód przestwór zaplemia.<br />Ptactwem powietrze, zwierzem zaludnia się ziemia. ()<br />Człowieka lepi ()<br />A gdy każde ze zwierząt wzrok w ziemię spuszczało,<br />Postawę człowiekowi nadaje wspaniałą<br />I w niebo patrzeć każe, i do gwiazd sklepienia<br />Pozwala mu wyniosłe obracać wejrzenia.


* Złoty najpierw wiek nastał. Nie z bojaźni kary,<br/ >Lecz z własnej chęci człowiek cnoty strzegł i wiary.<br/ >Kary i trwogi nie znano. W spiżowych tablicach<br/ >Groźby praw, i wyroku na sędziego licach<br/ >Lud nie czytał: bez sędziów byli bezpiecznemi.
* Złoty najpierw wiek nastał. Nie z bojaźni kary,<br/ >Lecz z własnej chęci człowiek cnoty strzegł i wiary.<br/ >Kary i trwogi nie znano. W spiżowych tablicach<br/ >Groźby praw, i wyroku na sędziego licach<br/ >Lud nie czytał: bez sędziów byli bezpiecznemi.

Wersja z 12:38, 19 maj 2011

Owidiusz

Owidiusz (łac. Publius Ovidius Naso; 43 p.n.e.–17 n.e.) – rzymski poeta.

Pieśni miłosne

  • Daremnie się trudzisz, okrutny mężu, stawiając stróża przy urodziwej żonie: każda kobieta pilnuje siebie sama i jeżeli dochowuje wierności to nigdy ze strachu.
    Inne zaś, ponieważ im się zabrania, chętnie broją. A gdy nawet będziesz pilnował jej ciała, będzie cudzołożyć w myśli. A więc, jeżeli nie zechce, nie da się upilnować, choćbyś wszystko pozamykał na klucz. A i ciała nie ustrzeżesz przed zdradą. Wszystkich oddalisz, a gach i tak pozostanie w domu. Ta, której wolno grzeszyć, grzeszy mniej: sama możliwość podcina korzenie występku.
  • Dążymy do tego, co zakazane i pożądamy rzeczy zabronionych: zawsze choremu smakuje niedozwolony pokarm. Argus miał sto oczu na czole i karku, a mimo to nieraz Amor potrafił wywieść go w pole. Danae, która została zamknięta jako dziewica w komnacie z kamienia i żelaza, wyszła stamtąd jako matka; Penelopa zaś, choć przez nikogo nie pilnowana, zachowała cnotę wśród młodych zalotników.
  • Truciznę da się łatwo ukryć pod słodkim miodem.

Przemiany (Metamorfozy)

  • Gdy tak Twórca, ktokolwiek z bogów nim być może;
    Urządził, gdy na części rozdzielił to brzemię,
    Natychmiast w postać koła zaokrąglił ziemię. (…)
    Sieje obrazy bogów na niebios sklepienie,
    Skrzelistymi rybami wód przestwór zaplemia.
    Ptactwem powietrze, zwierzem zaludnia się ziemia. (…)
    Człowieka lepi (…)
    A gdy każde ze zwierząt wzrok w ziemię spuszczało,
    Postawę człowiekowi nadaje wspaniałą
    I w niebo patrzeć każe, i do gwiazd sklepienia
    Pozwala mu wyniosłe obracać wejrzenia.
  • Złoty najpierw wiek nastał. Nie z bojaźni kary,
    Lecz z własnej chęci człowiek cnoty strzegł i wiary.
    Kary i trwogi nie znano. W spiżowych tablicach
    Groźby praw, i wyroku na sędziego licach
    Lud nie czytał: bez sędziów byli bezpiecznemi.
    • Aurea prima sata est aetas... (łac.)
    • Źródło: 1, 89

Sztuka kochania

  • Drobiazgi najlepiej schlebiają kobiecej próżności.
  • Nadzieja, jeżeli jej raz się da wiarę, długo nie ustępuje. I choć jest boginią zwodniczą, chętnie do niej lgniemy.
  • Nie doradzam wam rozpusty,
    lecz podkreślam z całą siłą,
    iż miłością szafowanie
    nikogo nie zubożyło.
    • Źródło: Księga II
  • Nie noś za dużych sandałów
    czub twój niechaj się nie jeży.
    Niech twą brodę oraz włosy
    Strzyże najlepszy z balwierzy.
    Pamiętaj czyścić paznokcie.
    Oddech musi pachnieć mile.
    Inaczej – kochanka twoja
    Uciekać będzie na milę.
    • Źródło: Księga II, tłum. Julian Ejsmond
  • Niechaj ziemia przyjmie prochy moje.
    • Accipiat cineres terra paterna meos. (łac.)
    • Źródło: Księga II, 26
  • Niewiasta – jak kamienica
    I od tyłu, i od frontu
    Jeżeli już jest zniszczona,
    Dopomina się remontu...
    • Źródło: Księga III
  • Zwłoka, jeżeli nie jest za długa, zawsze wzmaga namiętność.

Inne

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

B

  • Być zakochanym, to być szalonym przy zdrowych zmysłach.

C

  • Ciemność nie sprzyja rozkoszy – oczy są przewodnikami miłości.
  • Co innego radzi namiętność, co innego rozum.
    • Aliudque cupido, mens aliud suadet. (łac.)
  • Cokolwiek czynisz, czyń rozważnie i patrz końca.
    • Quidquid agis, prudenter agas et respice finem (łac.)
  • Co źle znosisz, będziesz dobrze znosił: przywyknij tylko.
  • Czas, pożerca rzeczy.
    • Tempus edax rerum. (łac.)
  • Czas upływa a my starzejemy się wraz z cicho biegnącymi latami.
    • Tempora labuntur tacitisque senescimus annis. (łac.)
    • Źródło: Fasti, 6, 771
  • Czy dają, czy odmawiają, cieszą się, że się je prosi.
  • Czy zgadniesz, jaki nastrój mną owłada,
    gdy w dziczy cierpię wśród Sarmatów, Getów?
    Jam niezwyczajny ich wody i nieba,
    innej mi ziemi, jak zbawienia, trzeba.
    Dom tu bez wygód, jadło szkodzi zdrowiu,
    bodaj ktoś lekiem w chorobie dopomógł,
    bodaj przyjaciel zmylił litościwie
    swą opowieścią czas, co mży leniwie.
    Leżę bezsilny pośród obcych ludzi
    Na skraju świata. Zda się: przeszłość wraca...
    • Źródło: Żale, red. E. Wesołowska, Poznań 2002.

D

  • Dla człowieka nie ma nic pewnego.
  • Dopóki będziesz szczęśliwy, wielu będziesz miał przyjaciół, gdy los cię opuści, będziesz sam.

G

  • Gdy braknie wroga, braknie także powodu do tryumfu.
    • Dum desint hostes, desit quoque causa triumphi (łac.)
  • Godzi się uczyć i od wroga.
    • Fas est et ab hoste doceri. (łac.)

I

  • I łzy są jakąś rozkoszą.
    • Est quaedam flere voluptas. (łac.)

J

  • Jedna noc z ukochaną może uczynić mnie Bogiem, mnie – najmniejszego z ludzi.
  • Jeśli chcesz być kochanym, bądź wart miłości.
  • Jeśli pragniesz zachować na długo miłość twej pani, chwal to wszystko, co w niej widzisz i to, co widzisz na niej.

K

  • Każda kobieta jest do zdobycia – wystarczy tylko zastawić sidła.
  • Kiedy przekwitną róże życia, nie zostaje nic prócz kolców.
  • Kobiety lubią gdy się je prosi.
  • Kobiety odmawiają tego, o co je proszą, a dają to, o co nikt ich nie prosi.
  • Koniec wieńczy dzieło.
    • Inaczej: Koniec dowodzi czynów.
    • Finis coronat opus. / Finis adest operi. (łac.)
  • Kropla drąży skałę nie siłą, lecz często padając.
    • Gutta cavat lapidem non vi, sed saepe cadendo (łac.)
  • Kto po wzięciu pocałunku, po dalszy ciąg nie sięga, godzien stracić to co zyskał, stary, głupi niedołęga.
  • Ktokolwiek zechce dotknąć przedmiotu swej miłości, jeżeli tylko wytrwa, otrzyma należną nagrodę.
    • Ad venerem quicumque voles attingere suam, si modo duraris, praemia digna feres. (łac.)

L

  • Lekki jest ciężar, gdy go dźwigasz z ochotą.

Ł

  • Łagodny spokój przystoi ludziom, a gniew dzikim zwierzętom.
  • Łatwo przychodzi wiara w to, czego się pragnie.

M

  • Miłości nie da się wyleczyć ziołami.
    • Amor non est medicabilis herbis (łac.)
  • Miłość i godność nie mieszkają pod jednym dachem.
  • Miłość jest obrazem wojny, tchórze opuszczają jej znaki, w obozach kochania musisz znosić trud wszelaki.
  • Miłość sycić trzeba słodkimi słowy.
  • Moje nadzieje nie zawsze się spełniają, ale zawsze mam nadzieję.

N

  • Niechaj każda z pięknych kobiet pozna samą siebie, aby wiedzieć, w jakiej ma postawie prezentować swe powaby.
  • Nikt nie pożąda tego, co mogą mieć wszyscy, kusi to, co zakazane.
  • Noc, miłość i wino – one nie mogą rozsądnie doradzać.

O

  • Obfitość czyni mnie biedakiem.
  • Oczekiwać złota od poetów to zbrodnia.
    • A doctis pretium scelus est sperare poetis. (łac.)
  • Od Jowisza niechaj zaczyna się dzieło!
    • Ab Iove surgat opus! (łac.)
    • Znaczenie: pracujmy z Bogiem.
    • Źródło: Czesław Jędraszko, Łacina na co dzień, Warszawa 88, s. 8.
  • Odważnym sprzyja okazja i Wenus.
    • Audentem forsque Venusque iuvat. (łac.)
  • Ogień ogniem podsycasz, wodę do morza lejesz.
    • In flammam flammas, in mare fundis aquam. (łac.)

P

  • Pieśni są nieśmiertelne.
    • Carmina morte carent (łac.)
  • Pilne wyuczenie się szlachetnych sztuk łagodzi obyczaje i nie pozwala trwać w dzikości.
    • Ingenuas didicisse fideliter artes emollit mores nec sinit esse feros (łac.)
  • Prędzej na wiosnę zamilkną ptaki, niż kobieta oprze się czułym zalotom młodego mężczyzny.
  • Przeciwdziałaj początkom, za późno przygotowywane jest lekarstwo.
    • Principiis obsta, sero medicina paratur (łac.)

S

  • Sen pozwala zwykle na wiele rzeczy nieskromnych.
  • Stół i wino sprzyjają przyjemnemu spędzeniu czasu.
    • Aptior est dulci mensa merumque ioco. (łac.)
    • Zobacz też: wino, zabawa
  • Sztuką jest ukrycie (wysiłków) sztuki.
    • Ars est celare artem. (łac.)

T

  • Teraz są pola uprawne tam, gdzie kiedyś była Troja.
    • Iam seges est ubi Troia fuit. (łac.)
    • Źródło: Heroidy
  • Tu jestem barbarzyńcą, którego nikt nie zrozumie.
    • Barbarus hic ego sum, qui non intellegor ulli. (łac.)
    • Opis: o sobie będąc na wygnaniu.
  • Twardą skałę drąży miękka woda. Samą Penelopę zdobędziesz, wytrwaj tylko.
    • Dura tamen molli saxa cavantur aqua. Penelopen ipsam, persta modo, vinces (łac.)

U

  • Uniesiony namiętnością nie wyprzedzaj twojej pani, najmilej, gdy jednocześnie przybijecie do przystani.

W

  • W braku sił, chęć jest chwalebna.
  • W sztuce kochania uczeńsze bywają dojrzałe damy, przez ćwiczenia, jak wiadomo, talent udoskonalamy.
  • W zabawie ujawniamy, jakimi jesteśmy ludźmi.
  • Wenus lubi próżnowanie. Chcesz wygnać miłość – pracuj.
  • Widzę i pochwalam to, co lepsze, ale idę za tym, co gorsze.
    • Video meliora proboque, deteriora sequor. (łac.)
  • Wolno się uczyć nawet od wroga.
  • Wszystko płynie.
    • Cuncta fluunt (łac.)

Z

  • Za późno na lekarstwo, gdy zło nabiera siły wskutek zwłoki.
  • Zarówno mężczyźnie, jak i kobiecie zakazana miłość sprawia przyjemność.
  • Zarówno te, które oddają się łatwo, jak i te, które się bronią – jednakowo lubią być proszone.
  • Zazwyczaj medycyna jest sztuką czasu.
  • Zło niszcz w zarodku.
    • Principiis obsta (łac.)
  • Zrywajcie kwiat, ponieważ jeśli nie będzie zerwany, sam nędznie opadnie.
    • Carpite florem, qui nisi carptus erit, turpiter ipse cadet (łac.)

Zobacz też

Wikisource