Przysłowia ormiańskie

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów

Ormianie – naród indoeuropejski zamieszkujący początkowo obszar Zakaukazia i Wyżyny Armeńskiej, posługujący się językiem ormiańskim. Obecnie Ormianie najliczniej zamieszkują Armenię.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Armenia na mapie świata

A[edytuj]

  • Albo siekiera kamień, albo kamień siekierę.

B[edytuj]

  • Bez koguta także świta.
  • Bliscy sąsiedzi są więcej warci niż dalecy krewni.
  • Bogactwo robi pięknym brzydkiego, niememu daje język, kulawemu parę nóg, ślepemu zaś dwoje oczu.
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380.
  • Bojaźliwy na widok robaczka świętojańskiego zaczyna wołać: pożar.
  • Bojaźń jest większa od śmierci.
  • Bywa życie żelazne, bywa srebrne.

C[edytuj]

  • Chcąc otworzyć usta, otwórz oczy.
  • Chcesz być spokojny – bądź głuchy.
  • Chcesz drugiemu zapewnić spokój – bądź niemy.
  • Co człowiek robi, głową robi.
  • Co łysemu po złotym grzebieniu?
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380.
  • Co wie serce, tego nie wie koszula.
  • Co wyniesiemy z tego świata? Przyszliśmy z pustym, wyjdziemy z pustym.
  • Cudzymi rękami łapie żmiję, własnymi zbiera śmietanę.
  • Czego chce złodziej? Ciemnej nocy.
  • Czego się nauczysz w dzieciństwie, to jest wyryte na kamieniu, czego się nauczysz w starości wyryte jest na lodzie.
    • Źródło: Nic co ludzkie... Aforyzmy, sentencje i przysłowia, wyb. Henryk Jurand, LSW, 1982, s. 38.
  • Człowiek człowiekowi kapłanem, człowiek człowiekowi szatanem.
    • Źródło: Nic, co ludzkie..., op. cit., s. 14.
  • Człowiek dla człowieka jest zwierciadłem.
  • Człowiek jednego dnia jest wesół, drugiego – smutny, lecz dla głupca każdy dzień jest świętem.
  • Człowiek kłótliwy: długi język, krótki rozum.
  • Człowiek mały – język wielki.
  • Człowiek zły nie wstaje o poranku.
  • Cztery ściany mają uszy, skrytą myśl na zewnątrz wyniosą.
  • Czy jest drzewo, którego by wiatr nie chłostał?
    • Źródło: „Przegląd orientalistyczny”, Wydania 45–48, Polskie Towarzystwo Orientalistyczne, 1963, s. 75.
  • Czy sądzisz, że każdy, kto ma brodę, jest twoim dziadkiem?
  • Czystego złota rdza się nie ima.

D[edytuj]

  • Dla kota zabawa – dla myszy śmierć.
  • Dniem pochmurnym cieszy się wilk.
  • Do młyna potrzeba dwu kamieni, do miłości dwu głów.
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380.
  • Do płaczu też potrzebne jest serce.
  • Dobra dziewczyna robi apetyt siedmiu chłopcom.
    • Źródło: Janusz Roszko, Palenie Judaszów, Iskry, 1966, s. 205.
  • Dobre słowo nawet węża wyprowadzi ze swego gniazda.
  • Dobremu mówcy potrzebny jest dobry słuchacz.
    • Źródło: Jacek Juliusz Jadacki, Elementy semiotyki logicznej i metodologii w zadaniach, Semper, 2004, s. 75.
  • Dobrze jest zrywać cudzymi rękoma tylko kolce.
  • Dopiero po wyschnięciu studni doceniamy jej wartość.
  • Drzewo cierpliwości jest cierpkie, lecz owoce jego to miód i cukier.
  • Dwom głupcom trzeba jednego mądrego.

G[edytuj]

  • Gdy cię boli głowa – zapominasz o nodze.
  • Gdy Ormianin gani Ormianina – wierz tylko w połowie, gdy Ormianin Ormianina chwali – dodaj jeszcze połowę.
  • Gdy osioł wpadnie do błota, drugi raz nie pójdzie tą drogą.
  • Gdy rzeka niesie nasze szmaty, patrzmy, do którego brzegu.
  • Gdy wioska płonie, wznoszą się dymy; gdy serce płonie, nic nie widzimy.
  • Gdy bogaty zje węża, powiadają: zjadł lekarstwo. Kiedy zje go biedny, mówią: był głodny.
  • Gdzie działanie, tam pomyślność.
  • Gdzieś był, gdy obdzielano wszystkich rozumem?
  • Głodny widzi we śnie chleb, spragniony – wodę.
  • Głos wody z daleka jest słodki.
  • Głupiego chleb, mądrego żołądek.
  • Gniewliwy szybko się starzeje.
  • Gość, który przyszedł na własnych nogach, nie zdobędzie szacunku.

I[edytuj]

  • I lis siada nieraz na cierniach.

J[edytuj]

  • Jagnięta chwali się na wiosnę, jesienią – kury.
  • Jaki człowiek, taka mowa.
  • Jaki zysk ze złotej klatki, skoro ptaszek uciekł ze środka?
  • Jakim głosem mówisz, takim otrzymasz odpowiedź.
  • Jeden lubi różę, a drugi fiołek.
  • Jedna ręka nie klaszcze.
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380.
  • Jest wiele skarbów i pod ziemią. Cóż nam z tego?
    • Źródło: „Przegląd orientalistyczny”, Wydania 45–48, Polskie Towarzystwo Orientalistyczne, 1963, s. 75.
  • Jeśli chcesz, by do twego domu nie wszedł złodziej, proś Boga, by ci nie dał córki.
  • Jeśli powiem – będzie słowo, jeśli nie powiem – będzie ból.
  • Jeśli twój syn ma rozum – po co mu pieniądze, jeśli zaś nie ma rozumu – to też nie trzeba pieniędzy.
  • Jeśliby nie było błogosławieństwa śmierci i obawy, ludzie wzajemnie by się zjedli.
  • Jeżeli stajnia lub jej ściana jest krzywa, to krowa nie daje mleka.
  • Język nie ma kości, która by podczas mówienia kłamstwa dziurawiła podniebienie.
  • Język, jak wąż, ma dwa końce: z jednego sypie perły, a z drugiego złe słowa.

K[edytuj]

  • Każde niepowodzenie ma jedną radę i jedną korzyść.
  • Każde niepowodzenie jest pewną wskazówką; nie kończą się niepowodzenia i nie kończy się rada.
  • Każdy całuje rękę, która go obdaruje.
  • Każdy człowiek kieruje wodę na swój młyn.
  • Każdy gotów jest mieć aktywa, niewielu jest gotowych spłacać długi.
  • Każdy kwiat ma swój kształt, każdy wiek ma inne potrzeby.
  • Kiedy ogrzejesz zmarzłego węża, najpierw ugryzie ciebie.
  • Kiedy się przebierze miara nieszczęść, powiadają, że to dobry znak.
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380.
  • Kiedy złamie się drzewo, zgłasza się wielu drwali.
  • Kobiety kochają tylko silnych, pracowitych i milczących mężczyzn.
  • Konia temu, co mówi prawdę – aby powiedział i uciekł.
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380.
  • Koniec wszelkiej rzeczy jest chwalebny.
  • Kopnięcie konia spokojnego bywa straszne.
  • Krew nie przechodzi w wodę.
  • Kto bierze kąpiel, powinien się spocić.
  • Kto lubi różę, musi cierpieć jej kolce.
  • Kto nie ma kobiety – nie ma duszy.
  • Kto dużo mówi – mało się dowiaduje.
  • Kto mówi pierwszy, nie wie, co powie następny.
    • Źródło: Przysłowia ormiańskie, „Przegląd orientalistyczny”, Wydania 97–100, Polskie Towarzystwo Orientalistyczne, 1976, s. 120.
  • Kto wpada do wody, nie boi się deszczu.
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380.
  • Kto zważa na wiatr, nie może siać, a kto patrzy na chmury, nie może żąć.
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380

L[edytuj]

  • Ledwo podłożą trawę pod nos baranowi, patrzą na ogon, czy zgrubiał.
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380.
  • Lepiej być niemym niż kłamcą.
  • Lepiej być niewolnikiem mądrego niż ulubieńcem głupca.
  • Lepiej mało niż nic.
  • Lepiej przejść odległym mostem niż bliższą wodą i popaść w niebezpieczeństwo.
  • Lepiej z mądrym nieść kamień niż z głupim jeść i pić.
    • Źródło: Nic, co ludzkie... Aforyzmy, sentencje i przysłowia, oprac. Henryk Jurand, LSW, 1982, s. 71.
  • Lepsze jest oko sprawiedliwe niż grzeszna myśl.
  • Lepszy orzech dzisiaj niż arbuz jutro.

Ł[edytuj]

  • Łatwiej jest radzić bliźnim niż sobie.

M[edytuj]

  • Mali ludzie śnią o potędze.
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380.
  • Mało jeść to korzyść dla ciała, mało mówić to korzyść dla duszy.
  • Masz mało ziarna – posyp swojej kurze, masz dużo ziarna – zanieś je do młyna.
  • Matkę zobacz, córkę bierz.
  • Mądremu jedno słowo, głupiemu tysiąc.
  • Metą wędrówek lisa jest sklep kuśnierski.
  • Moje słowa niech będą kolczykami dla twoich uszu.
  • Można mówić prosto nawet siedząc krzywo.
    • Źródło: Kalendarz Śląski, tom 3, Wydawn. „Śląsk”, 1964, s. 122.
  • My jesteśmy wodą, a wy mostem.

N[edytuj]

  • Na owocujące drzewo nikt nie rzuca kamieniem.
  • Najpierw głowa, potem noga.
    • Źródło: Przysłowia ormiańskie, „Przegląd orientalistyczny”, Wydania 97–100, Polskie Towarzystwo Orientalistyczne, 1976, s. 119.
  • Najpierw znajdź przejście przez rzekę, potem wchodź do wody.
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380.
  • Narzeczona dla mnie, wesele dla mojego ojca.
  • Nawet rozsądne słowa pijaka ulatują z wiatrem.
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380.
  • Nic na świecie nie może poczynić takich szkód, jak ręka człowieka.
  • Nie dawaj noża głupiemu i pijanemu.
  • Nie kochać mocno, bo przyjdzie nienawiść – nie nienawidzić mocno, bo przyjdzie miłość.
  • Nie ma nic równie słodkiego, jak język, ale nie ma też równie cierpkiej trucizny.
  • Nie pozwalaj kotu szukać zwady z lwem.
  • Nie rozbijaj arbuza na własnej głowie.
  • Nie wierz wiadomościom pochodzącym od dziecka, głupiego, niewiasty i pijanego.
  • Nie wszystko, co okrągłe, jest jabłkiem.
  • Nie znając natury konia, nie idź za nim z tyłu.
  • Niedźwiedź nie potrafi tańczyć na dwóch palcach.
  • Noc jest matką dobrych myśli. Jakże różne rzeczy rodzi noc!
  • Nowy dzień – nowa rzecz, nowy dzień – nowy człowiek.

O[edytuj]

  • Obojętność serca większa jest od obojętności ciała.
  • Oczy i usta są świadkami serca człowieczego.
  • Od dłubania w zębach syty nie będziesz.
  • Od wina upija się biesiadnik, walczący na wojnie – umiera.
  • Orła ranią strzałami sporządzonymi z jego własnych piór.
  • Ormianin, gdy siada na konia, zapomina o Bogu; gdy zsiada z konia, zapomina o koniu.
  • Osioł medytuje, koń je.
  • Osoba zięcia jest kolumną, na której się wspiera serce teściowej.

P[edytuj]

  • Pilna ręka zyskuje, leniwa ręka traci.
  • Płacz – płacz przynosi, uciecha – uciechę.
  • Płacz jest panem szalonego.
  • Podnieś kij, a pies i złodziej zrozumie, czego może się spodziewać.
  • Poza przyzwyczajeniami błądzący wszystko traci.
  • Póki nie widzisz wody, nie zdejmuj buta.
  • Praca jest jedna, pracujących tysiąc.
  • Praca potrzebuje męskiej ręki, słowo potrzebuje kobiecych ust.
    • Źródło: Nic, co ludzkie..., op. cit., s. 30.
  • Pracę posuwa się naprzód robiąc, osła – ciągnąc.
  • Prawda i dobra wiadomość dochodzą późno, najprędzej kłamstwa i złe wieści.
  • Próżniactwo – siostrą cierpienia.
  • Próżniak – zdrowy do jedzenia i chory do roboty.
    • Źródło: „Nowe książki”, Wydania 1–6, Wydawn. Współczesne RSW „Prasa-Książki-Ruch”, 1989, s. 93.
  • Przyjaciel patrzy w twarz, nieprzyjaciel na nogi.
  • Przyjaciel, który mi nie pomaga i nieprzyjaciel, który mi nie szkodzi, to para kolczyków.
  • Przyjdzie dzień, że i dla naszej ulicy będzie święto.
  • Przysięga to miecz o dwóch ostrzach, tnie i z tej strony, i z tamtej.
  • Ptaki wabi się ziarnem, ludzi srebrem.

R[edytuj]

  • Ręka rękę myje i obie są czyste.
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380.
  • Roztropniej dać wełnę niż całego barana.
  • Rozum Ormianina mieści się w głowie, rozum Gruzina – w oczach.
    • Źródło: Lew Kaltenbergh, Gote pole. Opowieść, LSW, 1969, s. 221.
  • Róży bez kolców, człowieka bez zła, miłości bez bólu – nie znajdziesz.
    • Źródło: Nic, co ludzkie..., op. cit., s. 47.
  • Rzeczy minionych nie żałuj, słowom bezbożnym nie wierz.
  • Rzemiosło ojca jest dziedzictwem syna.
    • Źródło: „Cywilizacja. O nauce, moralności, sztuce i religii”, Wydania 16–19, Fundacja Servire Veritati Instytut Edukacji Narodowej, 2006, s. 114.

S[edytuj]

  • Serce głupca znajduje się w jego ustach, język mądrego znajduje się w jego sercu.
  • Serce już zabolało – nie powiem: „niech boli”.
  • Serce nie obrus, przed każdym go nie położysz.
  • Serce to pałac szklany. Gdy pęknie, nie można go naprawić.
    • Źródło: Nic, co ludzkie..., op. cit., s. 96.
  • Sędzia, który nic nie wie, o nic się nie pyta.
  • Słodki jest sen tego, kogo bok jest ciepły.
  • Słów męża nie wieszaj na sznurku.
  • Starość jest drugim dzieciństwem.
    • Źródło: Nic, co ludzkie... Aforyzmy, sentencje i przysłowia, oprac. Henryk Jurand, LSW, 1982, s. 38.
  • Stojąca woda tęchnie.
  • Strzeż się głuchego, niemego i kulawego.
  • Szalona dziewczyna staje się szaloną żoną, potem szaloną gospodynią, a na końcu starą wariatką.
  • Szatani są zawsze przeciw sobie, ale są zgodni, gdy chodzi o zgubę człowieka.
  • Szczerego przyjaciela nie zamień nawet na wiele skarbów.
    • Źródło: Nic, co ludzkie..., op. cit., s. 42.
  • Szczęście jest głuche, nie zwraca uwagi na krzyczących, widzi tylko czyny.

Ś[edytuj]

  • Ślepego nie obchodzi to, że świeca jest droga.
  • Śpi się dla siebie, sny miewa dla drugiego.
  • Świat jest drabiną, po której jedni wchodzą, inni schodzą.
  • Świat to kocioł, samemu jest się w nim chochlą.
    • Źródło: „Przegląd orientalistyczny”, Wydania 45–48, Polskie Towarzystwo Orientalistyczne, 1963, s. 75.

T[edytuj]

  • Tam, gdzie jest rana, blizna zostanie na zawsze.
  • Ten, kto dużo gotuje, przesala jedzenie.
  • Trzy dni weselne Cesarzem, a 40 lat parobkiem.
    • Źródło: Henryk Biegeleisen, Wesele, nakł. Instytutu Stauropigjańskiego, 1928, s. 84.
  • Turcy wycinają gałęzie, Rosya niszczy korzenie.
    • Źródło: Przedświt, 1902, s. 307.
  • Turek powiedział: „Jedz, potem mów”. Ormianin powiedział: „Jedz i mów”.
  • Twoje usta stają się świątynią.
  • Tysiąc razy powiedz słowo „miód”, może twoje usta staną się słodsze.

U[edytuj]

  • Ubierz osła w złote szaty, będzie znowu rżał.
  • Ucałuj rękę, której nie możesz ugryźć.
  • Ucho dlatego nie rośnie, że wiele rzeczy słyszy.
  • Ucz się posługiwać lewą ręką, póki jeszcze masz prawą.
  • Usta nie mają miary.
  • Usta są – chleba nie ma, jest chleb – nie ma ust.
  • Usta są pełne, lecz żołądki puste.

W[edytuj]

  • W dobry dzień znajduje się wielu przyjaciół.
  • W moim domu jestem sługą, w obcym – panem.
  • W sercu każdego człowieka drzemie lew.
    • Źródło: Przysłowia ormiańskie, „Przegląd orientalistyczny”, Wydania 97–100, Polskie Towarzystwo Orientalistyczne, 1976, s. 120.
    • Zobacz też: człowiek, lew, serce
  • Wariat ma każdego dnia wesele.
  • Wartość drzewa poznajesz po owocach.
    • Źródło: „Mówią Wieki”, Tom 19, Państwowe Zakłady Wydawn. Szkolnych, 1976, s. 18.
  • Wąż zmienia swoją skórę, ale nie zmienia natury.
  • Węgiel jest funduszem kowala.
  • Wielbłąd nie widzi swego garbu.
    • Źródło: „Przegląd orientalistyczny”, Wydania 45–48, Polskie Towarzystwo Orientalistyczne, 1963, s. 75.
  • Wiele jest prac, których nie możesz wykonać, dopóki się nie odważysz, lecz jeszcze więcej takich, których się nie nauczysz, nie wykonując.
    • Źródło: Nic, co ludzkie... Aforyzmy, sentencje i przysłowia, oprac. Henryk Jurand, LSW, 1982, s. 65.
  • Wiele rąk szybciej kończy dzieło.
  • Wiele zwykłych rąk jest lepszych niż jeden bohater.
  • Wilk nie umie rachować.
  • Wilk zjada tylko owcę oddaloną od trzody.
  • Wilk zmienia sierść, ale nie zmienia natury.
    • Źródło: Jan Maria Gisges, A po człowieku dzwoni dzwon, KAW, 1985, s. 140.
  • Winne grono, patrząc na grono dojrzałe, dojrzewa. Człowiek, patrząc na mądrzejszego od siebie, mądrzeje.
  • Wino jest kijem starców.
  • Własną ręką uciąłem sobie rękę!
  • Woda odchodzi – zostaje piasek. Woda odeszła – przyszło pragnienie.
  • Wodę, w której się topię, nazywam morzem.
    • Źródło: „Problemy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 380.
  • Wsiąść na osła – wstyd; spaść z osła – podwójny wstyd.
  • Wstyd mężczyzny jest czapką, wstyd kobiety – woalką.
  • Wysoki człowiek niekiedy bywa głupi, niski – mądry.
  • Wystarczy mała chmurka, by zakryć także wielkie i jasne słońce.

Z[edytuj]

  • Z czterdziestu słów kobiety zapamiętaj jedno.
  • Z głupim nie idź w drogę – ściągnie na twą głowę nieszczęście.
  • Z każdej głowy wydobywa się tylko jeden głos.
  • Z obcego dziecka nigdy nie wyrośnie twój syn.
  • Z płaczem się rodzimy, wśród zabaw rośniemy, powinniśmy się stać prawdziwymi ludźmi.
  • Z serca do serca jest droga.
  • Za duży jeden dom na stu mężczyzn; za mały jest jeden dom na dwie niewiasty.
  • Zamek i klucz są dla człowieka uczciwego, nie dla złodzieja.
  • Zanim ty to zrozumiesz, wielbłądowi wyrośnie ogon do ziemi.
  • Zapytano osła, kim by chciał być. Rzekł: „Zimą – kotem, w lecie – psem u pasterza”.
  • Zawieś ucho na moich słowach.
  • Ze stroju człowieka poznaje się jego obyczaje i stanowisko, a także to, z kim przestaje.
  • Zgniłe siano nie przyniesie szkody zdrowemu wołowi.
  • Ziemia ma uszy i rozumie.
  • Złodziej dla siebie nie może zbudować domu, lecz burzy dom drugiego.
  • Złodziejstwo jest także rzemiosłem. Pamiętaj o tym, lecz go nie wykonuj.
  • Zły język jest ostry jak brzytwa. Zła sława wszędzie szybko dojdzie.

Ż[edytuj]

  • Żeby zgryźć żelazo, trzeba mieć zęby ze stali.
  • Żona zna męża, teściowa ich dwoje.