II wojna światowa

Grzyb atomowy nad miastem Nagasaki

II wojna światowa (1939–1945) – największy konflikt zbrojny w historii świata.

• 72 lata temu nasi już pradziadowie, dziadowie, ojcowie – niewielki oddział stanął ramię w ramię jak bracia i podjął nierówną heroiczną walkę, którą toczył ze szlachetnym uporem. Ten oddział, ta kompania stanęła do walki z tymi, którzy chcieli zniszczyć nasz dom, zetrzeć ten dom z mapy Europy i świata. Byli pierwszymi obok żołnierzy, którzy walczyli pod Wieluniem, którzy hardo po żołniersku powiedzieli „nie” inwazji barbarzyństwa, które nie uznawało ani praw narodów, ani suwerenności państw, ani praw jednostek.
  • Autor: Jarosław Kaczyński
  • Opis: o początku II wojny światowej i obronie Westerplatte, 1 września 2011.
  • Źródło: Lech Kaczyński miał swoje Westerplatte, gosc.pl, 1 września 2011

• Czasami myślę, że II wojna światowa zmieniła pogląd na wojnę jaką taką, obowiązujący w cywilizacji zachodniej, ponieważ w całej historii wojen to właśnie ta najbardziej przypominała wojny fantasy, w których występuje mroczny władca i ci naprawdę źli, w czerni, z trupimi czaszkami na mundurach. Pierwsza wojna światowa była bardziej typowa: o co właściwie walczyli wszyscy ci ludzie?
  • Autor: George R.R. Martin
  • Źródło: wywiad dla „The Guardian”, George R.R. Martin: skończę, kiedy skończę, onet.pl

• Czy trzeba sięgać do takiej skrajności?
  • Autor: cesarz Hirohito
  • Opis: niespodziewana, sceptyczna reakcja cesarza Japonii na informację o pierwszej akcji pilotów kamikaze, 25 października 1944.
  • Źródło: Z. Flisowski, Burza nad Pacyfikiem cz. 2, s. 553

• Historię piszą zwycięzcy.
  • Autor: Robert Brasillach
  • Opis: był jednym z nielicznych pisarzy zachodnioeuropejskich którzy pojechali do Katynia. Napisał stamtąd relację Widziałem doły katyńskie. Cytat jest odnoszony do tego, co działo się z historią zbrodni katyńskiej w kolejnych latach.

• Jeśli mówić o militarnym wkładzie Polaków w zwycięstwo nad Niemcami, to niewątpliwie był on największy w pierwszej fazie wojny, mam tu na myśli kampanię wrześniową, która wyczerpała armię niemiecką, dając aliantom czas na ofensywę (która jednak nie nastąpiła), a następnie Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie, powstające podziemie czy rolę, jaką odegrał polski wywiad. To był istotny wkład, mający znaczenie dla obrony Francji, a zwłaszcza Wielkiej Brytanii.
  • Autor: dr hab. Tadeusz Rutkowski
  • Źródło: Dr hab. T. Rutkowski: Wkład Polaków w zwycięstwo nad Niemcami w czasie II wojny był największy w pierwszej fazie starć, dzieje.pl, 8 maja 2018.

• Każde słowo jest zbędne.
  • Autor: Karl Dönitz
  • Opis: w momencie zatrzymania przez aliantów i w odpowiedzi na pytanie czy chce coś powiedzieć.

• Ludzie ludziom zgotowali ten los.
  • Opis: motto książki Medaliony Zofii Nałkowskiej opisującej okropności II wojny światowej
  • Zobacz też: człowiek, człowiek człowiekowi wilkiem

• Myślę, że czas zamknąć krwawy rozdział z przeszłości, bo jednym, czego może nas dzisiaj nauczyć, to chęć zemsty i nienawiść, czyli emocje, które są destrukcyjne, krzywdzą wszystkich – zarówno tych, którzy je w sobie noszą, jak i tych, wobec których mogą zostać skierowane.
  • Autor: Beata Pawlikowska
  • Źródło: Między tym, co było i będzie - pisze Beata Pawlikowska, „Claudia”, kobieta.pl, 29 lipca 2015

• Natrętnie powtarzane twierdzenie, że w II wojnie światowej Zło przegrało z Dobrem, to naiwna bzdura. W II wojnie światowej Zło głupie i szalone przegrało ze Złem perfidnym, przemyślanym i przebiegłym, które umiało pozyskać sobie potężnych sojuszników.
  • Autor: Rafał Ziemkiewicz, Jakie piękne samobójstwo, wyd. Fabryka Słów, Lublin 2014, s. 351.

• Nie wywołaliśmy tej wojny i nie chcieliśmy jej. Została nam narzucona. Będzie to wojna o całe jutro świata. Są tylko dwie drogi rozwojowe: albo podporządkować się Trzeciej Rzeszy w jej planach hegemonii, albo złamanie tych planów i ocalenie zarazem wolności narodów, wolności ludów i wolności ludu. Weszliśmy na drogę drugą. To jest Polski dziejowy szlak.
  • Autor: Mieczysław Niedziałkowski, Karty padły na stół, „Robotnik”, wrzesień 1939

• Nigdy na polach bitew tak liczni nie zawdzięczali tak wiele tak nielicznym.
  • Never in the field of human conflict was so much owed by so many to so few. (ang.)
  • Autor: Winston Churchill
  • Opis: o pilotach RAF-u i innych krajów alianckich, walczących w bitwie o Anglię; podczas przemówienia w brytyjskiej Izbie Gmin, 20 sierpnia 1940.

• Nigdy więcej wojny!
  • Autor: Jan Paweł II
  • Autor: Ignacy Skowron, obrońca Westerplatte (jedyne słowa wypowiedziane w jego przemówieniu podczas obchodów 70. rocznicy rozpoczęcia II wojny światowej, 1 września 2009 na Westerplatte)

• O jedną Polskę za dużo w tej wojnie.
  • Autor: Andrzej Bobkowski, Szkice piórkiem
  • Opis: 14 sierpnia 1944 jako komentarz do rozpaczliwych apeli z powstańczej Warszawy i braku reakcji aliantów.

• Padła o godz. 4:48 1 września 1939 roku salwa z jedenastu dział pancernika „Schleswig-Holstein”. Ta salwa, oddana zdradziecko z pancernika, który przypłynął do Gdańska gościnnie, rozpoczęła II wojnę światową. Rozpoczęcie II wojny światowej poprzez atak na niepodległe, wolne, suwerenne państwo, jakim była II Rzeczpospolita, było pierwszym pokazem tego, jak będzie wyglądała ta wielka wojna, która właśnie się rozpoczynała. Z jednej strony, bez żadnej zapowiedzi zaatakowano polską jednostkę wojskową, tu na Westerplatte, a mniej więcej w tym samym czasie niemieckie samoloty zrzuciły bomby na Wieluń, na zwykłe polskie miasto, zabijając setki pogrążonych we śnie obywateli, zwykłych ludzi, cywilów. To było barbarzyństwo, to było złamanie wszelkich zasad, pogwałcenie prawa międzynarodowego, to było przede wszystkim uderzenie w nasz kraj.
  • Autor: Andrzej Duda
  • Opis: w czasie 77. rocznicy wybuchu II wojny światowej na Westerplatte, 1 września 2016.
  • Źródło: Wystąpienie z okazji 77. rocznicy wybuchu II wojny światowej, prezydent.pl, 1 września 2016.

• Podpisani rabini, przebywający w Palestynie, w tych trudnych chwilach, jakie przeżywa polski naród i polskie państwo, proszą Pana Prezydenta o przyjęcie wyrazów solidarności z godną postawą, jaką przyjął rząd polski w obronie zarówno najświętszych praw narodu polskiego, jak i ideałów, o które świat demokratyczny toczy walkę z Niemcami. Wznosimy modły, aby siły dobra zwyciężyły nad złem i aby Bóg raczył zachować Polsce pełną niepodległość. Wierzymy głęboko, że w Polsce demokratycznej i wolnej od nacisków obcych, ludność żydowska, której los pozwolił ujść ciosom niemieckich katów – znajdzie wszelkie warunki do stworzenia sobie nowego życia w pokoju i godności. Przesyłamy Panu Prezydentowi RP i rządowi polskiemu nasze błogosławieństwo.
  • Autorzy: 60 rabinów polskich m.in.: Schorr, cadyk z Komarna, rabini – Szulem Safrin, Józef Kornfeld, Naftali Golib, Chaim Goldstein, Haskiel Margulies, Jechiel Baruch Halevi.
  • Opis: depesza do prezydenta RP z wyrazami solidarności, 1 marca 1945.
  • Źródło: Marian Marek Drozdowski, Hanna Marczewska-Zagdańska, Jałta. Spór o Polskę, wydawnictwo Kopia i Uniwersytet Opolski, Warszawa – Opole 1998, ISBN 8386290234. s. 86–87.

• Przyjacielu, wracaj do domu.
  • Ami, go home! (ang.)
  • Opis: napisy na murach budynków po II wojnie światowej w wielu krajach, skierowane do żołnierzy amerykańskich; słowo ami było także slangowym określeniem żołnierzy amerykańskich, stosowanym przez żołnierzy III Rzeszy.

• Skończyła się wojna, to przelewanie krwi z pustego w próżne.
  • Autor: Hugo Steinhaus, Słownik racjonalny

• Śmierć jednego człowieka to tragedia, śmierć miliona ludzi to statystyka.
  • Autor: Józef Stalin

• To nie jest koniec, to nawet nie jest początek końca, ale prawdopodobnie to koniec początku!
  • Now this is not the end. It is not even the beginning of the end. But it is, perhaps, the end of the beginning. (ang.)
  • Autor: Winston Churchill
  • Źródło: przemówienie po brytyjskim zwycięstwie nad niemieckimi Afrika Korps w Egipcie, 10 listopada 1942

• To tu, w Gdańsku, na Westerplatte, 78 lat temu miała miejsce pierwsza bitwa II wojny światowej. To tu rozpoczął się rozpętany przez hitlerowskie Niemcy koszmar, który na całym świecie pochłonął kilkadziesiąt milionów istnień ludzkich a Polska na sześć lat trafiła pod okrutną, niemiecką okupację.
  • Autor: Beata Szydło
  • Opis: w czasie 78. rocznicy wybuchu II wojny światowej na Westerplatte, 1 września 2017.
  • Źródło: Premier: Westerplatte to symbol niezłomności, bohaterstwa i patriotyzmu, polskieradio.pl, 1 września 2017.
  • Zobacz też: okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)

• We wrześniu 1939 napadnięci przez armię niemiecką i bolszewicką, my Polacy, ofiarą krwi broniliśmy wolności ludów, honoru i religii.
  • Opis: rewers medalu Rok 1939 (1939).
  • Zobacz też: Józef Gosławski

• Westerplatte, które jest symbolem bohaterskiego oporu przeciwko silniejszemu przeciwnikowi. Kilkaset kilometrów stąd jest Wieluń, miasto, na które spadły pierwsze bomby, zginęło ponad tysiąc ludzi. To drugi symbol – symbol totalnego charakteru tej wojny.
  • Autor: Lech Kaczyński
  • Opis: o obronie Westerplatte i początku II wojny światowej, 1 września 2009.
  • Źródło: Polska walczyła, nawet osamotniona, niedziela.pl, 26 sierpnia 2013

• Z punktu widzenia mojego narodu była to walka o przetrwanie jako narodu; z punktu widzenia narodu żydowskiego, a w szczególności mówię o narodzie polskich Żydów, o istnienie w sensie fizycznym; z punktu widzenia całej Europy o to, żeby nie została zdominowana przez niemiecki nazizm.
  • Autor: Lech Kaczyński
  • Opis: o walce przeciw niemieckim nazistom w II wojnie światowej.
  • Źródło: Lech Kaczyński o Henryku Sławiku, interia.pl, 16 września 2010.

• Ze spuszczoną głową, powoli
  idzie żołnierz z niemieckiej niewoli.
  Dudnią drogi, ciągną obce wojska,
  a nad nimi złota jesień polska.
  Usiadł żołnierz pod brzozą u drogi,
  opatruje obolałe nogi.
  Jego pułk rozbili pod Rawą,
  a on bił się, a on bił się krwawo (...)
  Pod Warszawą dał ostatni wystrzał,
  potem szedł. Przez ruiny. Przez zgliszcza.
  Jego dom podpalili Niemcy!
  • Autor: Władysław Broniewski, Żołnierz polski

Zobacz też

• wojna
• I wojna światowa
• kampania wrześniowa
• powstanie warszawskie