Jerzy Vetulani

Jerzy Vetulani

Jerzy Vetulani (ur. 1936) – profesor nauk przyrodniczych, członek Polskiej Akademii Nauk, psychofarmakolog, neurobiolog, biochemik. Syn Adama Vetulaniego.

• Biologiczny cel istnienia każdego organizmu staje się zrozumiały, kiedy uświadomimy sobie, że pełni on funkcję opiekuna noszonych w nim genów, który musi zapewnić im przeniesienie się w organizm potomny, zanim sam opiekun postarzeje się i nie będzie mógł prawidłowo funkcjonować.
  • Źródło: Jerzy Vetulani: Poszukiwanie dobrostanu, „Academia” 2010, nr 2, 4–7

• Była taka dyskusja w jednej ze stacji telewizyjnych. Powiedziałem w niej, że znacznie więcej nieszczęść niż marihuana powoduje alpinizm. Nie znam nikogo, kto umarłby przez marihuanę, a kilku moich znajomych alpinistów przepłaciło swą pasję kalectwem. Ale prowadząca miała przygotowaną puentę – powiedziała, że 85 procent Polaków jest przeciwko legalizacji marihuany. Dodałem wtedy, że w XVIII wieku 96 procent Polaków było za paleniem czarownic. Niestety, moja puenta została wycięta. I w ten prosty sposób media demonizują problem.
  • Źródło: Wywiad, 2010
  • Zobacz też: marihuana, alpinizm

• Chciałbym żyć w społeczeństwie, w którym tak jak dziś idziemy na ciastko, które przecież też jest szkodliwe, będziemy mogli pójść do kawiarni i zapalić marihuanę.
  • Źródło: Gdybym miał plantację marihuany, „Przekrój”, 3 grudnia 2012, s. 24–25

• Czy mózg dopalać, czy też nie dopalać? Jest li w istocie szlachetniejszą rzeczą iść na egzamin po zarwanej nocy, z mózgiem zaćmionym, lecz nie wspomaganym, czy w chemikaliach poszukać pomocy? Czy rok zawalić, czy zapłacić zdrowiem za szybki sukces? Ja ci nie podpowiem.
  • Źródło: Jerzy Vetulani: Mózg: fascynacje, problemy, tajemnice, Homini, Kraków 2010. 221–229

• Delfiny, w odróżnieniu od nas, nie mają zdolności manualnych, natomiast ich tańce, skoki, są, być może, odpowiednikiem naszego baletu. Dźwięki, tak jak muzyka w Kościele prawosławnym – bez instrumentów muzycznych – są prawdopodobnie ich pieśniami, którymi prowadzą długie dyskursy. Jest to semantycznie zorganizowany system sygnałów.
  • Źródło: Wywiad, 2009
  • Zobacz też: delfin

• Dopalacze to słowo-worek, zresztą podobnie jak narkotyki. Tylko za słowem: narkotyki stoi słowo: nielegalne. A za dopalaczami stoi o wiele gorsze słowo: niewiedza.
  • Źródło: Wywiad, 2010
  • Zobacz też: dopalacze

• Emocje wyewoluowały po to, byśmy mogli szybko i bez zastanowienia podejmować decyzje w sytuacjach, w których nie ma czasu na namysł.
  • Źródło: Olga Woźniak: Stań się dobrym. To się opłaca, „Gazeta Wyborcza”, 24–26 grudnia 2011, NR 299

• Funkcjonujący mózg jest niezbędny dla wyrażenia się duszy.
  • Źródło: Jerzy Vetulani: Mózg i Świadomość. Prace Komisji Filozofii Nauk Przyrodniczych PAU 2008, nr 2, 37–62
  • Zobacz też: dusza

• Marihuana, tak jak morfina, ma swoje miejsce w medycynie i nie można udawać, że chorym nie pomaga. To karygodne, że państwo zabrania im dostępu do tego leku, a w majestacie prawa zezwala na sprzedaż papierosów.
  • Źródło: Trawka na zamówienie?
  • Zobacz też: papieros

• Moralność dopuszcza zabijanie w obronie własnej, w obronie swojej grupy, czyli na przykład podczas wojny. Do tego z odbieraniem życia mamy mniejszy problem, kiedy czyni się to w sposób nieosobowy. Dlatego współczesne konflikty są tak krwawe – trudniej jest samemu przebić włócznią przeciwnika czy zmiażdżyć mu głowę maczugą, niż odpalić rakietę dalekiego zasięgu skierowaną w wielomilionową metropolię.
  • Źródło: Olga Woźniak: Stań się dobrym. To się opłaca, „Gazeta Wyborcza”, 24–26 grudnia 2011, NR 299

• My, ludzie, jesteśmy już teraz w ogromnym stopniu sztucznie hodowani z zapewnieniem podstawowych potrzeb życiowych bez konieczno­ści wielkiej walki o to. Bylibyśmy nawet, jako gatunek, w stanie przeżyć długi okres całkowitego zlodowacenia Ziemi.
  • Źródło: Wywiad przeprowadzony przez Andrzeja Kobosa, O mózgu człowieka i jego dalszej ewolucji

• Najgorzej dzieje się, kiedy do interpretacji danych naukowych zabierają się ideolodzy.
  • Jerzy Vetulani: Neurobiologia inteligencji, „Wiedza i Życie” 2008, nr 2, 14–19

• Nie ma zncazeina kojnoleść ltier skadającyłch się na dane sołwo. Wanże jset tyklo to, żbey pirewsza i osatntia lteria były na soiwm mijsecu; ptzosaołe mgoą być w cakowłitym niedzłaie, a mimo to nadal nie ponwinśimy meić prombleów z pczerzytaenim tego tesktu.
  • Opis: uwaga, literówki w powyższym tekście są zamierzone
  • Źródło: Błogosławiona mutacja genu FoxP2, „Gazeta Wyborcza”, 17 czerwca 2011, wywiad z Jerzym Vetulanim, rozmawiał Piotr Cieśliński

• Religijność też pojawiła się w toku ewolucji i jest korzystna dla gatunku ludzkiego. I mimo że jesteśmy przekonani, że to religia uczy nas, jak odróżniać dobro od zła, to raczej religia powstała jako próba racjonalizacji naszych przekonań moralnych. Mózg lubi uzasadniać nasze zachowania.
  • Źródło: Olga Woźniak: Stań się dobrym. To się opłaca, „Gazeta Wyborcza”, 24–26 grudnia 2011, NR 299

• Rozum, logikę i racjonalność to mają maszyny, o których mówi się, że są bezduszne. W sensie deontologicznym faktycznie moralność to atawizm ewolucyjny. Pozwalał nam przetrwać, dlatego się utrzymał. Jak rodzicie nie byli empatyczni, nie kierowali się dobrem innych, to dzieci mogły nie przeżyć, zaniedbane i opuszczone przez grupę, więc moralność była promowana w genach.
  • Źródło: Olga Woźniak: Stań się dobrym. To się opłaca, „Gazeta Wyborcza”, 24–26 grudnia 2011, NR 299

• Seks jest czasochłonny, wymaga mnóstwa wysiłku, pochłania morze energii. Daje jednak taką dawkę przyjemności, że wszystkie te wady tracą znaczenie.
  • Źródło: Jerzy Vetulani: Mózg, seks i nagrody, „Charaktery” 2008, nr 1(5), 41–43
  • Zobacz też: seks

• To wielkie pytanie o to, czym jest umysł. Niewątpliwie wytworem mózgu.
  • Źródło: Olga Woźniak: Stań się dobrym. To się opłaca, „Gazeta Wyborcza”, 24–26 grudnia 2011, NR 299

• Twórczość jest integralną częścią naszej osobowości.
  • Źródło: Wywiad, 2009

• Uważam, że walka z uzależnieniami od substancji jest bardzo istotna i jest obowiązkiem państwa i społeczeństwa, ale walka ta musi być prowadzona w sposób przemyślany, aby rąbiąc małe drzewka, nie produkować wielkich ilości drzazg raniących mnóstwo osób dookoła.
  • Źródło: Wódka groźniejsza niż egzotyczne ziółka, 20 lutego 2009

• Uzależnienie jest największym złem, jakie może spotkać człowieka.
  • Źródło: Wywiad przeprowadzony przez Andrzeja Kobosa, O uzależnieniach i neurodegeneracji

• W „Piwnicy pod Baranami” występowali świetni ludzie, którzy jednak często nie cierpieli się nawzajem.
  • Źródło: Mózg trzeba ćwiczyć w każdym wieku

• W Polsce bardzo wyraźnie widać, że nierestrykcyjna kampania antynikotynowa odniosła olbrzymi sukces, i wydaje się, że należy wyciągać z niej wnioski.
  • Źródło: Wódka groźniejsza niż egzotyczne ziółka, 20 lutego 2009

• Z punktu widzenia współczesnego neurobiologa pytanie czy umysł istnieje jako byt samoistny czy też jest po prostu pochodną skoordynowanego działania komórek mózgowych jest nienaukowe i nieistotne. Bez względu na możliwość niezależnego istnienia duszy, nie ma ona żadnej szansy by wyrazić się bez działającego mózgu.
  • Źródło: Jerzy Vetulani: Mózg i Świadomość. Prace Komisji Filozofii Nauk Przyrodniczych PAU 2008, nr 2, 37–62

• Życie jest wrzodem na ciele wszechświata.
  • Źródło: Jerzy Vetulani: Starość okiem przyrodnika, „PSYCHOGERIATRIA POLSKA”; 2007; 4(3): 109–138
  • Zobacz też: życie, wszechświat