Karol Irzykowski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Usunięta treść Dodana treść
indeks
indeks
Linia 2: Linia 2:
'''[[w:Karol Irzykowski|Karol Irzykowski]]''' (1873–1944) – polski prozaik, dramaturg, krytyk literatury i filmu.
'''[[w:Karol Irzykowski|Karol Irzykowski]]''' (1873–1944) – polski prozaik, dramaturg, krytyk literatury i filmu.
{{IndeksPL}}
{{IndeksPL}}

==A==
* Aforyzm święci i kłamie krótkością.
* Aforyzm święci i kłamie krótkością.


==C==
* Człowiek nie wytworzył sobie jeszcze ideału, za który by było warto umierać, ale lubi w ogóle za coś umierać. I to jest na razie najlepsze.
* Człowiek nie wytworzył sobie jeszcze ideału, za który by było warto umierać, ale lubi w ogóle za coś umierać. I to jest na razie najlepsze.


Linia 10: Linia 13:
* Czy kalambur wywołany diablikiem drukarskim i pochwycony potem przez autora jest plagiatem?
* Czy kalambur wywołany diablikiem drukarskim i pochwycony potem przez autora jest plagiatem?


==D==
* Dobrzy chrześcijanie wyobrażają sobie, że Pan Bóg ma największa kartotekę.
* Dobrzy chrześcijanie wyobrażają sobie, że Pan Bóg ma największa kartotekę.


Linia 21: Linia 25:
* Dziwne jest, że człowiek jest dumny raczej z tego, co mu dała natura, niż z własnych zasług.
* Dziwne jest, że człowiek jest dumny raczej z tego, co mu dała natura, niż z własnych zasług.


==G==
* Gdy tysiąc ludzi mówi to samo, to jest to albo vox Dei, albo wielkie głupstwo.
* Gdy tysiąc ludzi mówi to samo, to jest to albo vox Dei, albo wielkie głupstwo.


* Głupota jest też pewnym sposobem używania umysłu.
* Głupota jest też pewnym sposobem używania umysłu.


==I==
* Im mniej kto jest praktyczny, tym zachłanniejszy bywa na małe korzyści.
* Im mniej kto jest praktyczny, tym zachłanniejszy bywa na małe korzyści.


==J==
* Ja pierwszy...
* Ja pierwszy...
** Opis: Wyrażenie używane często przez Irzykowskiego, dla podkreślenia pierwszeństwa jego myśli na dany temat
** Opis: wyrażenie używane często przez Irzykowskiego, dla podkreślenia pierwszeństwa jego myśli na dany temat


* Jest rzeczą obrzydliwą, do jakiego stopnia człowiek potrafi szczerze przymilić się.
* Jest rzeczą obrzydliwą, do jakiego stopnia człowiek potrafi szczerze przymilić się.
Linia 36: Linia 43:
* Jeżeli czwartym wymiarem będzie czas, to piątym będzie śmierć.
* Jeżeli czwartym wymiarem będzie czas, to piątym będzie śmierć.


==K==
* Kara przychodzi zwykle w ten sposób, że wygląda jak krzywda.
* Kara przychodzi zwykle w ten sposób, że wygląda jak krzywda.


Linia 42: Linia 50:
* Kot nie porzuca łapania myszy mimo wynalezienia łapek.
* Kot nie porzuca łapania myszy mimo wynalezienia łapek.


==L==
* Lepiej z mądrym zgubić niż z głupim znaleźć – mówi przysłowie. Ale najgorzej jest z głupim zgubić, a to się dzieje najczęściej.
* Lepiej z mądrym zgubić niż z głupim znaleźć – mówi przysłowie. Ale najgorzej jest z głupim zgubić, a to się dzieje najczęściej.


Linia 50: Linia 59:
* Ludziom często wydaje się, że większa prawda musi leżeć w pobliżu większej nieprzyjemności.
* Ludziom często wydaje się, że większa prawda musi leżeć w pobliżu większej nieprzyjemności.


==M==
* Mania prześladowcza, Ludzie, rzucając bliźniemu kłody pod nogi, dodają: to nie kłody, to tylko twoja bujna wyobraźnia.
* Mania prześladowcza, Ludzie, rzucając bliźniemu kłody pod nogi, dodają: to nie kłody, to tylko twoja bujna wyobraźnia.


Linia 60: Linia 70:
* Mówią, że się zgadzają. Nie lubię przeciwników, których nigdy nie ma w domu.
* Mówią, że się zgadzają. Nie lubię przeciwników, których nigdy nie ma w domu.


==N==
* Najlepszą reklamą dla kogoś, kto ma coś do powiedzenia, jest milczenie.
* Najlepszą reklamą dla kogoś, kto ma coś do powiedzenia, jest milczenie.


Linia 87: Linia 98:
* Niezawodnie bardzo imponujące, bardzo szanowne i bardzo perspektywiczne jest to słowo: konieczność. A przede wszystkim wygodne. Daje jakąś złudę pewności wśród chaosu. Uspokaja. Zdejmuje odpowiedzialność. Udaje, że wszystko, choćby było najgorszym, jest przynajmniej w porządku. Jest najsubtelniejszym sposobem samobójstwa. A przy tym ma taki dźwięk spiżowy, nieubłagany.
* Niezawodnie bardzo imponujące, bardzo szanowne i bardzo perspektywiczne jest to słowo: konieczność. A przede wszystkim wygodne. Daje jakąś złudę pewności wśród chaosu. Uspokaja. Zdejmuje odpowiedzialność. Udaje, że wszystko, choćby było najgorszym, jest przynajmniej w porządku. Jest najsubtelniejszym sposobem samobójstwa. A przy tym ma taki dźwięk spiżowy, nieubłagany.


==O==
* O wiele łatwiej jest zapamiętać sobie o ludziach złe (plastyczne) niż dobre (abstrakcja). Zło jest charakterystyczne, dobre jest banalne.
* O wiele łatwiej jest zapamiętać sobie o ludziach złe (plastyczne) niż dobre (abstrakcja). Zło jest charakterystyczne, dobre jest banalne.


* Odkrył, że jest zbrodniarzem (niedołęgą, głupcem), i postanowił żyć z sobą samym w dobrej komitywie. I życie mu upływa na tolerowaniu siebie.
* Odkrył, że jest zbrodniarzem (niedołęgą, głupcem), i postanowił żyć z sobą samym w dobrej komitywie. I życie mu upływa na tolerowaniu siebie.


==P==
* Pan Bóg świat stworzył, a potem zaczął się nim bawić.
* Pan Bóg świat stworzył, a potem zaczął się nim bawić.


Linia 117: Linia 130:
* Przypadek jest nie tylko wypadkową nieobliczalnych, ważnych sił żyjących poza człowiekiem, on także ściąga dookoła siebie siły tkwiące w samym człowieku, staje się odczynnikiem natury ludzkiej i demaskuje ją lub apoteozuje.
* Przypadek jest nie tylko wypadkową nieobliczalnych, ważnych sił żyjących poza człowiekiem, on także ściąga dookoła siebie siły tkwiące w samym człowieku, staje się odczynnikiem natury ludzkiej i demaskuje ją lub apoteozuje.


==R==
* Radzili nad kryzysem kultury i poszli grać w brydża.
* Radzili nad kryzysem kultury i poszli grać w brydża.


* Rozumienie, wyrozumienie i porozumienie – od tego zależą losy świata.
* Rozumienie, wyrozumienie i porozumienie – od tego zależą losy świata.


==S==
* Są stoły o kulawych nogach, pod które podkłada się – Biblię.
* Są stoły o kulawych nogach, pod które podkłada się – Biblię.


Linia 127: Linia 142:
* Strasznie mi niegdyś imponowali ludzie, którzy mi nie odpisywali na listy; uważałem ich za jakieś wyższe istoty.
* Strasznie mi niegdyś imponowali ludzie, którzy mi nie odpisywali na listy; uważałem ich za jakieś wyższe istoty.


==Ś==
* Śmierć – jedyna przyjemność, której nie można odczuć.
* Śmierć – jedyna przyjemność, której nie można odczuć.


* Świat dzisiejszy jest tak urządzony, że nawet przy najlepszej woli otoczenia dokonuje się bezimienna zbrodnia na każdej jednostce. Nikt nie winien i winni są wszyscy. Dzieje się wciąż to samo, co w ścisku podczas pożaru.
* Świat dzisiejszy jest tak urządzony, że nawet przy najlepszej woli otoczenia dokonuje się bezimienna zbrodnia na każdej jednostce. Nikt nie winien i winni są wszyscy. Dzieje się wciąż to samo, co w ścisku podczas pożaru.


==T==
* Tkwi w człowieku pewna mistyczna zaborczość, która „widzieć” utożsamia z „mieć”.
* Tkwi w człowieku pewna mistyczna zaborczość, która „widzieć” utożsamia z „mieć”.


Linia 139: Linia 156:
* Tylu namnożyło się proroków wołających na puszczy, aż się puszcza nimi zaludniła.
* Tylu namnożyło się proroków wołających na puszczy, aż się puszcza nimi zaludniła.


==U==
* Uczciwość jest cnotą, która dużo kosztuje.
* Uczciwość jest cnotą, która dużo kosztuje.
** Zobacz też: [[uczciwość]]
** Zobacz też: [[uczciwość]]


==W==
* W ciemności nie biec, sprawdzać otoczenie rękami, strzec się wybojów, drzew, kamieni, wymijać zygzakiem przedmioty – jest wbrew naturze, wbrew popędom, jak wszelka wiedza. Ciemność, przekreśliwszy oko, wymaga, żeby w niej mknąć, płynąć i rozpływać się.
* W ciemności nie biec, sprawdzać otoczenie rękami, strzec się wybojów, drzew, kamieni, wymijać zygzakiem przedmioty – jest wbrew naturze, wbrew popędom, jak wszelka wiedza. Ciemność, przekreśliwszy oko, wymaga, żeby w niej mknąć, płynąć i rozpływać się.


Linia 162: Linia 181:
* Wszelka kultura pewnego dnia pokazuje swą smutną prawdę – prawdę przeładowanego, a pustego magazynu.
* Wszelka kultura pewnego dnia pokazuje swą smutną prawdę – prawdę przeładowanego, a pustego magazynu.


==Z==
* Z grzeczności musiałem udawać, że się nie poznaję na jej oszustwie.
* Z grzeczności musiałem udawać, że się nie poznaję na jej oszustwie.


* Złe się zwykle mści, ale dobre niekoniecznie się wynagradza. Złe ma silniejsze konsekwencje.
* Złe się zwykle mści, ale dobre niekoniecznie się wynagradza. Złe ma silniejsze konsekwencje.


==Ż==
* Życie jest prowizorium, lecz powinno być mądrze urządzone.
* Życie jest prowizorium, lecz powinno być mądrze urządzone.



Wersja z 08:34, 1 kwi 2010

Karol Irzykowski

Karol Irzykowski (1873–1944) – polski prozaik, dramaturg, krytyk literatury i filmu.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

A

  • Aforyzm święci i kłamie krótkością.

C

  • Człowiek nie wytworzył sobie jeszcze ideału, za który by było warto umierać, ale lubi w ogóle za coś umierać. I to jest na razie najlepsze.
  • Człowiekiem być to znaczy być samym wśród ludzi. Indywidualizm – dzierżawa pewnej idei.
  • Czy kalambur wywołany diablikiem drukarskim i pochwycony potem przez autora jest plagiatem?

D

  • Dobrzy chrześcijanie wyobrażają sobie, że Pan Bóg ma największa kartotekę.
  • Dostojny bzik tragiczności.
    • Opis: Tytuł artykułu opublikowanego w czasopiśmie Czyn i słowo, 1910
  • Dzieje są coraz to inną proporcją i formą połączenia pierwiastka irracjonalnego z racjonalnym.
  • Dzieła poetyckie są nieraz akumulatorami jakiejś energii, której użytek jest jeszcze nie znany.
  • Dziwne jest, że człowiek jest dumny raczej z tego, co mu dała natura, niż z własnych zasług.

G

  • Gdy tysiąc ludzi mówi to samo, to jest to albo vox Dei, albo wielkie głupstwo.
  • Głupota jest też pewnym sposobem używania umysłu.

I

  • Im mniej kto jest praktyczny, tym zachłanniejszy bywa na małe korzyści.

J

  • Ja pierwszy...
    • Opis: wyrażenie używane często przez Irzykowskiego, dla podkreślenia pierwszeństwa jego myśli na dany temat
  • Jest rzeczą obrzydliwą, do jakiego stopnia człowiek potrafi szczerze przymilić się.
  • Jesteśmy zamknięci w akwarium; rozbijanie swoich nosów o jego ściany to mowa ludzka.
  • Jeżeli czwartym wymiarem będzie czas, to piątym będzie śmierć.

K

  • Kara przychodzi zwykle w ten sposób, że wygląda jak krzywda.
  • Kocha się dopiero wtedy naprawdę, gdy między obojgiem nie stoi ani Bóg, ani moralność.
  • Kot nie porzuca łapania myszy mimo wynalezienia łapek.

L

  • Lepiej z mądrym zgubić niż z głupim znaleźć – mówi przysłowie. Ale najgorzej jest z głupim zgubić, a to się dzieje najczęściej.
  • Literaci polscy nie czytają mnie – a ja nie czytam ich, moja zemsta jest w każdym razie ilościowo większa.
  • Ludzie wzdychają do względności i względów.
  • Ludziom często wydaje się, że większa prawda musi leżeć w pobliżu większej nieprzyjemności.

M

  • Mania prześladowcza, Ludzie, rzucając bliźniemu kłody pod nogi, dodają: to nie kłody, to tylko twoja bujna wyobraźnia.
  • Miłość jest dziwną syntezą egoizmu i altruizmu; bywają wypadki, w których z drapieżnym egoizmem jest bardziej do twarzy niż z flegmatycznym zrzeczeniem się praw swoich. Gdy dusze mają się stać wzajemnie swoją własnością, wtedy ustają „zasadnicze prawa człowieczeństwa”.
  • Moda jest zbiorowym plagiatem, przy którym nie ma poszkodowanego.
  • Może pomyłka jest przewidzianym z góry wynikiem pewnego mechanizmu.
  • Mówią, że się zgadzają. Nie lubię przeciwników, których nigdy nie ma w domu.

N

  • Najlepszą reklamą dla kogoś, kto ma coś do powiedzenia, jest milczenie.
  • Najstraszniejsze jest nienawidzić siebie, wstydzić się siebie, a jednak nie móc od siebie uciec, wciąż do siebie wracać i dlatego siebie przeklinać.
  • Nałożyliśmy sobie dobrowolnie pęta na fantazję. Od chwili, kiedy człowiek sam na prawdę zaczął latać, Pegaz musi orać.
  • Nawet bohaterstwo nie jest, jak się zwykle mówi, przezwyciężeniem śmierci na rzecz życia; jest ono tylko dlatego piękna, że rzuca cień śmierci na życie i czyni je na nowo tajemniczym.
  • Nawet człowiek samotny nie mógłby się czuć samotnym bez tła, które tworzą inni ludzie.
  • Nic dziwnego, że doczekaliśmy się takiego Balzaka jak nasz Uniłowski.
    • Źródło: Warszawskie problemy literackie. „Robotnik”, 1932/416
  • Niczego nie można do końca przemyśleć, wszystko można do końca przetrwać.
  • Nie bolą mnie te głupstwa, które już zrobiłem, ale te, które mam jeszcze zrobić.
  • Nie ma osoby tak głupiej ani tak antypatycznej, z którą by nie można obmawiać osoby trzeciej.
  • Nie mogę zasnąć, bo sam ze sobą nigdy się nie nudzę.
  • Nie rób drugiemu, co tobie niemiło – czy to znaczy: rób drugiemu, co tobie miło?
  • Nie wszystko, co płynie z rozumu, jest mądre, bo i głupota ma w rozumie, w intelekcie swoje źródło.
  • Niezawodnie bardzo imponujące, bardzo szanowne i bardzo perspektywiczne jest to słowo: konieczność. A przede wszystkim wygodne. Daje jakąś złudę pewności wśród chaosu. Uspokaja. Zdejmuje odpowiedzialność. Udaje, że wszystko, choćby było najgorszym, jest przynajmniej w porządku. Jest najsubtelniejszym sposobem samobójstwa. A przy tym ma taki dźwięk spiżowy, nieubłagany.

O

  • O wiele łatwiej jest zapamiętać sobie o ludziach złe (plastyczne) niż dobre (abstrakcja). Zło jest charakterystyczne, dobre jest banalne.
  • Odkrył, że jest zbrodniarzem (niedołęgą, głupcem), i postanowił żyć z sobą samym w dobrej komitywie. I życie mu upływa na tolerowaniu siebie.

P

  • Pan Bóg świat stworzył, a potem zaczął się nim bawić.
  • Pan chce być w porządku wobec życia? Ale życie zawsze Pana oszuka, życie jest świnią.
  • Paradoksalnym faktem jest, że bardzo często im osobistszą jest liryka autora, tym lepiej trafia do serca czytelnikowi.
  • Pisać – znaczy to czynić się zrozumiałym.
  • Pocałunek jest granicą, gdzie kończy się gra duchów, a zaczyna gra ciał. W tej perspektywie jest doskonałym tematem do kina.
  • Prawda jest kopciuszkiem, stoi u drzwi półotwartych, czeka aż ją wpuszczą. Najchętniej bywa używana do zmywania naczyń.
  • Prawdziwą, typową formą współżycia duchowego jest poezja.
  • Prawie wszystkie światopoglądy opierają się na kombinowaniu jakichś sprzeczności i są zawsze narażone na zarzut niekonsekwencji.
  • Prócz skrawka natychmiastowej chwili cały świat składa się z tego, co nie istnieje.
  • Prócz świata największa zagadką dla człowieka jest drugi człowiek.
  • Przelana krew może być tak samo symbole bezradności jak wybita szyba.
  • Przyjacielu, żeby cię rozweselić, opowiem ci moje nowe zmartwienie. Szablony zawsze zwyciężają.
  • Przypadek jest nie tylko wypadkową nieobliczalnych, ważnych sił żyjących poza człowiekiem, on także ściąga dookoła siebie siły tkwiące w samym człowieku, staje się odczynnikiem natury ludzkiej i demaskuje ją lub apoteozuje.

R

  • Radzili nad kryzysem kultury i poszli grać w brydża.
  • Rozumienie, wyrozumienie i porozumienie – od tego zależą losy świata.

S

  • Są stoły o kulawych nogach, pod które podkłada się – Biblię.
  • Są westchnienia, uczucia, myśli święte i tkliwe, słowa i czyny szalone, pieszczoty nie wykonane, pomysły na wpół pomyślane, które wiecznie czekają nad jakimś brzegiem, czy i na nie przyjdzie kiedyś pora? Ale nikt nie próbuje wykrzyczeć się, wypłakać, wygadać, zapomina o tym swoim świecie, ogranicza jego rozrost, skazuje go wreszcie na zaumarcie.
  • Strasznie mi niegdyś imponowali ludzie, którzy mi nie odpisywali na listy; uważałem ich za jakieś wyższe istoty.

Ś

  • Śmierć – jedyna przyjemność, której nie można odczuć.
  • Świat dzisiejszy jest tak urządzony, że nawet przy najlepszej woli otoczenia dokonuje się bezimienna zbrodnia na każdej jednostce. Nikt nie winien i winni są wszyscy. Dzieje się wciąż to samo, co w ścisku podczas pożaru.

T

  • Tkwi w człowieku pewna mistyczna zaborczość, która „widzieć” utożsamia z „mieć”.
  • To, co się pospolicie nazywa intelektualizmem, powinno się raczej nazywać szablonem. U nas ludzie myślą, że każdy, który myśli, tym samym już dobrze myśli.
  • Uczciwość jest cnotą, która człowieka dużo kosztuje.
  • Tylu namnożyło się proroków wołających na puszczy, aż się puszcza nimi zaludniła.

U

  • Uczciwość jest cnotą, która dużo kosztuje.

W

  • W ciemności nie biec, sprawdzać otoczenie rękami, strzec się wybojów, drzew, kamieni, wymijać zygzakiem przedmioty – jest wbrew naturze, wbrew popędom, jak wszelka wiedza. Ciemność, przekreśliwszy oko, wymaga, żeby w niej mknąć, płynąć i rozpływać się.
  • W olbrzymiej większości wypadków życiem jest właśnie to, że żyć nie można...
  • W polityce zamiast grać wciąż tasuję karty.
  • Wciąż jeszcze przechodzą brodem przez rzekę odważnie, gdy już most jest gdzieś zbudowany.
  • Wielkie charaktery, jak latarnie morskie, świecą daleko w ciemności.
  • Więcej bredni powiedzieć może głupiec w pięciu minutach niż mędrzec przez pięć lat odgadnąć.
    • Źródło: Słoń wśród porcelany. Niezrozumialstwo, 1934
  • Włażą we własne korzenie!
    • Opis: Tytuł artykułu opublikowanego w czasopiśmie Czyn i słowo, 1907
  • Wszechświat jest zwierzęciem, które nas widzi, słucha i zapamiętuje.
  • Wszelka kultura pewnego dnia pokazuje swą smutną prawdę – prawdę przeładowanego, a pustego magazynu.

Z

  • Z grzeczności musiałem udawać, że się nie poznaję na jej oszustwie.
  • Złe się zwykle mści, ale dobre niekoniecznie się wynagradza. Złe ma silniejsze konsekwencje.

Ż

  • Życie jest prowizorium, lecz powinno być mądrze urządzone.
  • Żyć to znaczy: dopiero przygotować się do życia. Umieramy w chwili, kiedy byśmy mogli na dobre zacząć. Ale Najwyższy Sędzia mówi: Nie dam się oszukać, to właśnie było życie.